شناسهٔ خبر: 62481 - سرویس دیگر رسانه ها

راهنمایی جامع درباره شهرگرایی معاصر به روایت جان رنی شورت

کتاب «شهر نابرابر» اثر ارزنده جغرافیدان شهری بنام پرفسور جان رنی شورت است و راهنمای جامعی درزمینه «شهرگرایی معاصر» و روایت سرگذشت تغییرات شهری است.

راهنمایی جامع درباره شهرگرایی معاصر به روایت جان رنی شورت

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛  کتاب «شهر نابرابر(تجدید حیات شهری، جابه جایی و ایجاد نابرابری در شهرهای جهانی)» نوشته جای رنی شورت با ترجمه حمیدرضا تلخابی  و فریدون گازرانی از سوی انتشارات آگاه منتشر شده است.
 
در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «نابرابری به­ مثابه یک واقعیت در حیات اجتماعی بشر، پدیده تازه‌ای نیست. کنکاش پیرامون این مسئله به شکل نوین آن در آثار مارکس، انگلس و بسیاری از مفسران و مصلحان اجتماعی عصر جدید نظیر هنری لوفور، دیوید هاروی دیده م‌ی­شود که آن را به ظهور شهر سرمایه‌داری پیوند زده‌­اند. به باور آنان، ریشة نابرابری را باید در ساختارهایی جستجو کرد که نابرابری در آن‌ها به سهولت رشد می­‌یابد.

در سال­‌های اخیر گرایش‌های پژوهشی زیادی درباره دگردیسی ماهیت شهرها شکل گرفته است. شهرها در سراسر جهان شاهد افزایش سرمایه‌­گذاری در حوزه زمین، ساختمان و تغییر جمعیت شهر مرکزی بوده‌اند که این امر با بیرون راندن فقرا و بازساخت عمیق فضای شهری تحقق ‌یافته است.

فقر و نابرابری طی نیم‌قرن اخیر در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، محیط­زیستی وضعیت بسیار حادی به خود گرفته است که تجلی فضایی آن در کلان­شهرهای بزرگ بیش از دیگر سکونتگاه­‌ها است. امروزه شهرنشینی جهانی به بیش از 54.5 درصد رسیده و آینده زیست بشر نیز به شهرها گره‌خورده است و انتظار می­رود که نابرابری فضایی در برخورداری از فرصت­‌های شهری، روزبه‌روز بیشتر و نمایان‌تر شوند.

 شهرها از دو نظرگاه می‌توانند متفاوت و نابرابر باشند، یکی در اندازه و گستره و دیگری در فضا، کالبد، چشم‌انداز و حتی میزان جاذبه‌ها و عرصه‌­ها و بدون شک می­‌توان این تفاوت را به‌عنوان ویژگی و مزیت شهرها تلقی کرد؛ اما زمانی نابرابری می‌­تواند به‌عنوان یک پرسمان و خلأ احساس شود که شهرها ازنظر جایگاه، ماهیت و خاستگاه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی در بهره­‌برداری از فضا و فرصت­‌های ایجادشده در آن به‌ویژه از منظر شهروندی و انسانی نابرابر باشند. آنجا که صاحبان زر و زور، سایه‌های قدرت و سرمایه‌داران با ایجاد لابی‌ها و سازش‌های نامربوط در حال به سخره گرفتن مزیت‌های حیات شهری و به ورطه فراموشی سپردن هویت و حیات اجتماعی شهروندان می‌شوند، می‌توان معنی نابرابری شهری را نظاره‌­گر بود.

از منظری دیگر باید گفت اگرچه نابرابری شهری از زمان پیدایش و افزایش تعداد شهرها وجود داشته؛ لیکن می‌توان سرآمد آن را در پس از انقلاب صنعتی و از همه مهم‌تر ظهورش را بعد از عصر انتقال از مدرنیسم به پست‌مدرنیسم و حتی تلاش مضاعف بهره‌­برداران، صاحبان ایده و قدرت برای استقرار فرا پست‌مدرنیسم و دیکانستراکت‌­ها دانست. زمانی که شهر در فرآیند تولید هرچه بیشتر فضا و عرصه‌ها برای تولید ثروت قرار گرفت و انسان به­ عنوان مهم‌ترین ابزار در خدمت سودآوری از فضاهای شهری شد، نابرابری در شهرها بیشتر پدیدار شد و شهروندان سایه‌های وهم و استرس نابرابری را در زندگی، رفتار و حتی نوع اقدام‌های خود احساس کردند.

نابرابری­‌های فضایی در حیات شهری کشور ما نیز نمود دارد و تسخیر فضا تحت تأثیر نخبگان قدرت، بازار سرمایه، سیاستگذاری­‌های سرزمینی، منطقه­‌ای و شهری در حال فزونی یافتن است. ایجاد شهرهای جدید، مسکن مهر، تخریب خلاقانه فضاهای درون‌شهری و اعیان­سازی آن­ها، نه‌تنها گامی به‌سوی تحقق آرما­نشهر نبوده، بلکه باعث به حاشیه­رانده شدن فقرا، ریزش طبقه متوسط اجتماعی و حاشیه‌ای‌تر شدن بیشتر آن­ها شده است.

اینکه چرا سبک زندگی بشر این‌چنین اصرار و سماجت بر انباشت­‌های متراکم دارد و چه سری در پس ظهور نابرابری­‌های فضایی و اجتماعی نهفته است و همچنین گسترش و تکثر این پدیده باعث شده است تا رشته­‌های اکادمیک (دانشگاهی) مختلفی نظیر جغرافیا، جامعه­‌شناسی، اقتصاد، انسان­شناسی و... به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به بررسی آن بپردازند و سرلوحه جدیدی در پژوهش­ها گشوده شود.»

کتاب «شهر نابرابر» اثر ارزنده جغرافیدان شهری بنام پرفسور جان رنی شورت است. کتاب «شهر نابرابر» راهنمای جامعی درزمینه «شهرگرایی معاصر» و روایت سرگذشت تغییرات شهری است.

اهمیت کتاب از این‌ جهت است که بعد فضایی به نابرابری می‌­دهد و آن را در عرصه­‌های شهری و منطقه‌­ای می­‌کاود. نویسنده در این کتاب به مقوله­‌هایی چون شهرگرایی معاصر، سرمایه نقدی، تجدید حیات جمعیت، ساخت اَبرپروژه‌ها، میزبانی رویدادهای بزرگ جهانی، نقش ثروتمندان جدید و پیدایش طبقه متوسط جدید می‌­پردازد و دلایل اصلی جابه‌­جایی فقرا به حومه‌­ها و آن­سوی مرزهای شهری را با اتکاء به اقتصاد سیاسی، تحلیل فرهنگی-سیاسی و رویکردهای جغرافیای شهری تحلیل می‌­کند.

جان رنی شورت به خاطر داشتن تجربه­‌های میدانی ارزشمند در بسیاری از کشورهای جهان، با مهارت خاصی بحث‌­ها را طرح می‌­کند و با ارائه مصداق­‌ها و نمونه­‌های مختلف، مهر تأییدی بر ایده خود درزمینه نابرابری شهری ‌می‌­زند.

این کتاب بنا به ماهیت موضوعی خود می­‌تواند راهنمای جامعی درزمینه شناخت و درک مسائل نابرابری و فقر شهری باشد و مورد استفاده رشته­‌هایی قرار بگیرد که به هر نحوی دغدغه مسائل شهری و منطقه‌ای را دارند و به طور خاص برای پژوهشگرانی که به مطالعات شهری، جغرافیای اقتصادی، اقتصاد شهری، جامعه‌­شناسی شهری، برنامه­‌ریزی شهری و جهانی­ شدن علاقه دارند، بسیار سودمند و بایسته است.

کتاب «شهر نابرابر(تجدید حیات شهری، جابه جایی و ایجاد نابرابری در شهرهای جهانی)» نوشته جای رنی شورت با ترجمه حمیدرضا تلخابی  و فریدون گازرانی با شمارگان 350 جلد در 317 صفحه به بهای 60 هزار تومان از سوی انتشارات آگاه منتشر شده است.