به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «جامعه شناسی سیاسی حزب کومله تجدید حیات کردستان» عنوان کتابی است به قلم امیر سجادی. این کتاب در واقع برگرفته از رساله دکتری نویسنده در رشته تاریخ با گرایش ایران معاصر است که در دانشگاه خوارزمی تهران دفاع شده است و حال تغییراتی به شکل کتاب در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. سجادی در این اثر به ظهور حزب کومله تجدید حیات کردستان در سال‌های نخستین دهه 20 شمسی می‌پردازد و آن را حاصل شکل‌گیری گفتار ناسیونالسیم خاص گرا در میان کردهای ایران می‌داند.
احزاب سیاسی یکی از موضوعات جذاب در دانش علوم سیاسی است و بررسی آن در تاریخ معاصر ایران نیز همزمان می‌شود با نخستین جرقه‌هایی که برای تغییر نظام سیاسی به شکل مدرن در کشور برداشته شده است یعنی انقلاب مشروطیت. پس از انقلاب مشروطه و به قدرت رسیدن دولت مطلقه پهلوی ایدئولوژی این حکومت حول محور ناسیونالیسم گسترش یافت و به شکل مطلق در آمد و در ادامه شیوه تعامل حکومت پهلوی با اقوام ایرانی که مبتنی بر سرکوب و انکار هویت فرهنگی آنان بود به تدریج زمینه را برای طرح اندیشه ناسیونالیسم قومی در میان نخبگان کُرد فراهم کرد. همانطور که در کتاب هم توضیح داده می‌شود جمعیّت ژ.ک «ژیانه وه ی کوردستان» (تجدید حیات کردستان) نخستین حزب سیاسی بود که پس از شهریور ۱۳۲۰ شمسی و به دنبال اشغال نظامی ایران تأسیس شد. این حزب از میان لایه‌های سنتی و جدید خُرده بورژوازی شهرنشین کُرد در مهاباد سر برآورد.
زمینه‌های تاریخی
اما این حزب در چه شرایط و بستری متولد شد؟ این پرسش اساسی این کتاب نیز محسوب می‌شود و نویسنده در مقدمه اثر پرسش اساسی خود از این پژوهش را این طور بیان می‌کند: «بنیان پژوهش حاضر یافتن پاسخ این پرسش اساسی است که چگونه سیاست‌های عمومی دولت مرکزی و ساختار اجتماعی و تاریخی جدید کردستان به شکل‌گیری حزب کومله ژ.ک انجامید؟ پاسخ نگارنده بر پایه این فرضیه استوار شده است که تکوین حرب کومله ژ.ک، نتیجه مستقیم دگرگونی و تغییراتی بود که طی سال‌های 1304 تا 1320 شمسی ساختار اجتماعی جامعه کردستان را دستخوش تغییر و تحول ساخته بود... در واقع تکوین حزب ژ.ک پیامد فرآیند متناقض نمای مدرنیته سیاسی عصر پهلوی اول بود. از آنجا که گفتار ناسیونالیستی دولت مطلقه مدرن پهلوی مبتنی بر انکار و سرکوب هویت اقوام بود، همین گفتار ناسیونالیستی عام گرا، امکان و بستر ظهور گفتار ناسیونالیستی خاص گرا و نخستین سازمان سیاسی و تشکیلاتی مدرن در میان کردهای ایران بود».
مبانی و ملاحظات نظری، نخستین بخش کتاب را به خود اختصاص داده است.در این بخش مفاهیم اولیه برای ورود به بحث مانند حزب سیاسی، تبارشناسی احزاب سیاسی، نظریه توسعه نهادهای دموکراتیک، نظریه نوسازی و مدرنیسم سیاسی و نظریه شکاف‌های اجتماعی به شکل اجمالی توضیح داده می‌شود. نویسنده در پایان این فصل و در ارتباط مفاهیم تعریف شده با موضوع کتاب توضیح می‌دهد که این پژوهش از منظر جامعه‌شناسی سیاسی به بررسی نخستین حزب سیاسی در کردستان ایران پرداخته است. پس از ملاحظات نظری، پژوهشگر در پنج فصل اصلی ایده خود را پیش می‌برد و با مراجعه به تاریخ و همراه با نگاه اجتماعی زمینه پیدایش و تکوین نخستین حزب سیاسی کردستان را واکاوی می‌کند و در نهایت به دلایل زوال و از هم پاشیدگی آن می‌پردازد. «زمینه تاریخی- اجتماعی؛ عوامل کلی و شرایط پیدایش حزب کومله ژ.ک»، «تکوین و شکل‌گیری حزب کومله ژ.ک»، «بنیادهای اندیشه و برنامه حزب کومله ژ.ک»، «ساختار حزب کومله ژ.ک» و «مناسبات و روابط، فرجام و سرنوشت حزب کومله ژ.ک»، فصول اصلی کتاب را تشکیل می‌دهند. مطابق پژوهش‌هایی از این دست نویسنده فصل پایانی کتاب را به نتیجه‌گیری اختصاص داده است که می‌توان آن را چکیده‌ای از تمام مطالب فصل‌های پیشین به حساب آورد.
کتاب «جامعه‌شناسی سیاسی حزب کومله تجدید حیات کردستان» به قلم امیر سجادی در 312 صفحه با شمارگان 500 نسخه از سوی انتشارات مادیار سنندج در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.