همواره در نقل تاریخ یک سلسله در دوران‌های بعد تعصب و غرض‌ورزی مشاهده می‌شود

حسن افشار می‌گوید: همواره در نقل تاریخ یک سلسله در دوران‌های بعد تعصب و غرض‌ورزی مشاهده می‌شود. به همین دلیل است که سال‌ها بعدتر، نویسندگانی پیدا می‌شوند که تلاش می‌کنند تاریخ سلسله‌های پیشین را فارغ از تعصب و غرض‌ورزی ببینند و ادوار گذشته را با دید واقع‌گرایانه‌تری می‌کاوند.

گفتاری از هاشم آقاجری در نقد کتاب «ایران در بحران»/بخش نخست؛

واکاوی انحطاط صفویه از منظر اقتصادی

متی می‌گوید که تحلیل‌هایی که بر اساس تئوری توطئه هست را باید رد کرد و تاریخ را باید تحلیل علمی و تبیین دقیق بکنیم که حرف بسیار درستی است، اما واقعاً دیدگاه توطئه‌گرایانه در تاریخ صفویان مکتب مطرحی در صفویه‌شناسی است؟ تا آنجایی که من اطلاع دارم خیر، هیچ محقق جدی صفویان را بر اساس تئوری توطئه تحلیل نکرده است

ایران در بحران (زوال صفویه و سقوط اصفهان)

رودی مَتی

در این مطالعه‌ی تفسیری به طیف وسیعی از علل ـ محیطی، اقتصادی، و بالاتر از همه سیاسی ـ خواهیم پرداخت تا نشان دهیم که چگونه تعامل دولت و جامعه با جهان خارج به گونه‌ای که اتفاق افتاد پیش رفت و تضعیف و سقوط صفویه را به دنبال آورد.