شناسهٔ خبر: 10940 - سرویس دیگر رسانه ها

انتظارات ناشران، اداره کتاب را به چه سمت و سویی سوق می‌دهد

بدون شک اداره کتاب از دیرباز به عنوان یکی از بخش‌های مهم وزارت ارشاد مطرح بوده و مدیر جدید این اداره باید با چالش‌هایی چون وضعیت نابسامان نشر و راهکارهای جدید ارزیابی کتاب‌ها دست و پنجه نرم کند تا انتظارات ناشران را برآورده کند.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایکنا؛ هفته گذشته تکلیف یکی از بحث‌برانگیزترین ادارات وزارت ارشاد، یعنی اداره کتاب یا همان «دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی» با انتصاب علی شجاعی‌صائین، به عنوان مدیرکل این اداره مشخص شد؛ بحث‌برانگیز از این حیث که این اداره همواره در چند دهه اخیر و در دولت‌های مختلف، انتقادهای فراوانی را از سوی ناشران و اهالی قلم به خود دیده است.

نگاهی به عملکرد مدیران اداره کتاب در سه دوره گذشته نشان می‌دهد که ناشران، رضایت چندانی از عملکرد اداره کتاب و برخی مسئولان آن نداشتند و بر ضرورت اعمال نظر کارشناسانه و پرهیز از نظارت سلیقه‌ای بر کتاب‌ها تأکید می‌کردند؛ همچنین این نارضایتی‌ها سبب شده بود تا برخی بر «ممیزی پیش از چاپ» تأکید و بخشی از فضای فرهنگی کشور را متأثر کنند.

نگاهی به مدیران سه دوره پیشین اداره کتاب

حدود پنج سال پیش، مجید حمیدزاده، مدیریت اداره‌کل امور کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد را در دوره محسن پرویز که معاونت فرهنگی وقت را برعهده داشت، عهده‌دار شد، اما پس از چند ماه به دلیل انتقادات ناشران و نویسندگان مبنی بر سلیقه‌ای بودن ارزیابی کتاب‌ها، از مسئولیت خود استعفا داد و محمدعلی رمضانی‌فرانی جایگزین وی در این سمت شد.

محمد الهیاری‌فومنی نیز بعد از پایان مأموریت محمدعلی رمضانی‌فرانی در وزارت ارشاد، این سمت را برعهده گرفت و پس از ۱۰۰۰ روز فعالیت در این جایگاه، سرانجام در دولت یازدهم از سمت خود برکنار و احمد کمالی‌نژاد به عنوان سرپرست جدید، جایگزین وی شد که پس از این عزل و نصب، رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها و حتی اشخاص، گمانه‌زنی‌های خود را درباره انتصاب مدیر جدید اداره کتاب ادامه دادند. این روند ادامه داشت تا اینکه در هفته گذشته، سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد، علی شجاعی‌صائین را برای این جایگاه کلیدی و مهم منصوب کرد تا امور کتاب را به دست گیرد و آن را سر و سامان دهد.

مدیر جدید این اداره پرحاشیه، مسیر دشواری در پیش رو دارد؛ چرا که مطالبات و انتظارات ناشران و اهالی قلم در مقایسه با سال‌های گذشته افزایش یافته است و شعارهای امیدوارکننده‌ای که دولت یازدهم آن را جزء برنامه‌های اساسی خود قرار داده نیز باید در این اداره به اجرا برسد.

روش‌های جایگزین کدام هستند؟

یکی از موضوعات مهم که مدتی است نُقل محفل ناشران و نویسندگان شده، ممیزی کتاب است و باید دید، مدیر جدید چه برنامه‌ای در این زمینه دارد یا چه روش جایگزینی برای روش فعلی ارزیابی و نظارت بر محتوای کتاب‌ها پیشنهاد می‌دهد.

اوضاع نابسامان چرخه نشر، چالش دیگری است که نیازمند بازنگری دوباره بوده و باید این مسیر پرفراز و نشیب اصلاح شود. از سویی زمان طولانی بررسی کتاب‌ها، ناشران را به ستوه آورده است؛ چرا که در گذشته اعلام شده بود که زمان بررسی کتاب‌ها ظرف ۴۸ ساعت انجام خواهد شد، اما برخی از آثار هستند که چندین ماه یا سال را باید به انتظار نگاه بررسان کتاب و اعلام نتیجه بمانند.

اهالی قلم و ناشران از مدیر جدید اداره کتاب انتظار دارند تا بررسان و ناظران محتوای کتاب را از میان نخبگان فرهنگی و اساتید دانشگاهی انتخاب کند و برای همیشه به بررسی سلیقه‌ای کتاب‌ها پایان دهد و ساز و کارهای قانونی شفافی را اعمال کند و تسریع در پاسخ‌گویی و پرهیز از تبعیضات را در اولویت‌های خود قرار دهد.