به گزارش «فرهنگ امروز»؛ به نقل از مهر؛ نشست نقد سیاستهای معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به همت انجمن خبرنگاران و روزنامه نگاران حوزه رسانه صبح امروز با حضور حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد و نیز جمعی از روزنامه نگاران و همچنین مدیران مسئول نشریات در محل فرهنگسرای رسانه در تهران برگزار شد.
صدور مجوز به نشریات بر اساس یک آمایش سرزمینی
در ابتدای این جلسه مینا شهنی رئیس انجمن خبرنگاران و روزنامه نگاران حوزه رسانه به عنوان نخستین پرسش کننده موضوع صدور مجوز نشریات را از سوی هیأت نظارت بر مطبوعات پیش کشید و اینکه این کار بر اساس چه نظامی صورت می‌گیرد؟ که حسین انتظامی اینگونه پاسخ داد: ما در ابتدای ورود، موضوع صدور مجوزها را مورد تحلیل و بررسی قرار دادیم و به این نتیجه رسیدیم که این مسأله نیازمند وجود یک آمایش سرزمینی است. به هر حال باید به سؤالاتی از این دست که با توجه به جغرافیای رسانه کشور آیا ما نیازمند این تعداد نشریه در استانها هستیم یا خیر؟ پاسخ داده شود. آیا این میزان نشریه که مجوز گرفته‌اند نیاز کشور است یا نه؟ به هر حال باید بین منابع و مصارف تعادلی برقرار باشد.
وی در همین رابطه تعداد نشریات ورزشی را مثال زد و گفت: در حال حاضر حدود 18 روزنامه ورزشی در کشور منتشر می‌شود که عمدتاً هم روی فوتبال متمرکز هستند. آیا در کشوری که مثلاً لیگ برتر آن 18 تیم دارد، واقعاً این همه خبر و تحلیل و اتفاق در حوزه فوتبال وجود دارد که روزانه 18 روزنامه ورزشی روی دکه برود؟ آیا منابع و نیروی انسانی کافی در این خصوص وجود دارد و پیش بینی شده است؟ یا مثلا در خصوص نشریاتی که در استانها منتشر می‌شود، آیا ما واقعا انقدر نیاز به نشریه داریم؟ البته اگر نشریاتی در صدد تکمیل چرخه فعالیت خود باشند و بخواهند خود را توسعه دهند، می‌شود از آنها حمایت کرد.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد تأکید کرد: از بیش از یک سال پیش به این طرف بررسی و صدور مجوز برای نشریات سرعت گرفته و در حال حاضر و تا جایی که من اطلاع دارم درخواستی وجود ندارد که بیش از یک سال از ارائه آن گذشته باشد اما پاسخی نگرفته باشد. این خبر را هم اعلام کنم که بعد از عید (نوروز) اعلام صدور مجوز برای نشریات تنها به طریق الکترونیکی انجام خواهد گرفت.
تفاوت دیدگاه خبرنگاران و انتظامی در مسئله‌ای به نام «پاسخگویی»
انتظامی همچنین در پاسخ به انتقادهای خبرنگاران درخصوص عدم دسترسی به او به عنوان مقام مسئول حوزه مطبوعات و همچنین سکوت او در قبال موضوعات مرتبط با حوزه کاری‌اش، تلاش کرد با ذکر مثالی به این نقدها پاسخ دهد. او در این زمینه، اجتناب از ایراد سخنرانی در اختتامیه جشنواره مطبوعات را یادآور شد و گفت: من از قبل هم اصرار داشتم که جشنواره‌ها محل خودنمایی افراد به خصوص مسئولان نیست. در جشنواره مطبوعات این اهالی صنف مطبوعات هستند که باید سخن بگویند بنده هم که در این مراسم صحبت نکردم هدفم این بود که کاری نمادین در این زمینه انجام دهم.
وی در عین حال با اشاره به سوابق مطبوعاتی خود ادامه داد: سلاح و ابزار اصلی ما عمدتاً قلم است. چه اشکالی دارد منِ معاون مطبوعاتی به جای مصاحبه با رسانهها، یادداشت بنویسم؟ در یادداشت هم می‌تواند خبر و تحلیل وجود داشته باشد. من این کار را از روی عمد انجام می‌دهم چون واقعیت این است یک سوء تفاهم درباره مسئله‌ای به نام «پاسخگویی» در ایران وجود دارد؛ ما گمان می‌کنیم اگر موبایل وزیر نفت ساعت 2 نیمه شب روشن نباشد تا به منِ خبرنگار جواب دهد، این به معنی پاسخگو نبودن اوست. این یک تلقی کاملاً اشتباه است که ما در حاشیه برنامه ای با وزیری که بعد از برنامه، قرار ملاقات دارد، مواجه شویم و از او سوال بپرسیم و او پاسخ ندهد، معنی اش این باشد که او فردی پاسخگو نیست.
وی تاکید کرد: البته سیستم باید شفاف باشد به این معنا که حتی می‌توان از طریق روابط عمومی الکترونیک، کار اطلاع رسانی را انجام داد طوری که دیگر نیاز به صوت نباشد.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در پاسخ به یکی از خبرنگاران گفت: یکی از دوستان گفتند که می‌خواست در مورد کارگروه اقتصاد مطبوعات گزارشی تهیه کند، اما من را پیدا نکرده و نتوانسته با مدیرکل مطبوعات داخلی هم مصاحبه کند و لذا رفته است با اعضای خود کارگروه مصاحبه کرده است. اتفاقا من هم همین را می‌خواهم که نظر کارشناسان یک حوزه منعکس شود نه لزوماً شخص انتظامی به عنوان معاون مطبوعاتی.
نهادسازی در حوزه مطبوعات یک اصل است اما گام اول ثبت آن نهاد نیست
انتظامی همچنین در بخش دیگری از سخنانش، مساله نهادسازی در حوزه مطبوعات را مورد توجه قرار داد و گفت: نهادسازی به این معنی نیست که ما فوراً برویم و نهادمان را در جائی ثبت کنیم چون همان اتفاقی که برای احزاب افتاده است در این حوزه هم رخ می‌دهد برای اینکه معمولاً اعضای چنین نهادهایی از ابتدا با یکدیگر همفکری را تجربه نکرده‌اند و لذا بعد از مدتی فعالیتشان دچار رکود می‌شود.
متولی مطبوعات در دولت سپس گفت: دولت باید به نفع صنوف عقب نشینی کند و اینطور نباشد که بگوید چون 80 سال یک سبک رایج بوده است، باید همینطور بماند. من مجری این حوزه (مطبوعات) هستم و در این خصوص هم گام خواهم برداشت.
اظهار تاسف انتظامی از برخی واکنش‌ها به طرح صدور پروانه حرفه‌ای خبرنگاری
وی درباره ابهاماتی هم که درباره طرح پیشنهادی وی درباره صدور پروانه حرفه‌ای خبرنگاری به وجود آمده است گفت: من ابتدا از منتقدان این طرح سوالی می‌پرسم؛ مگر این طرح الان دارد اجرا می‌شود؟ بنده حدود 2 ماه پیش این موضوع را مطرح کردم مع الاسف بسیاری از کسانی که نقدهایی را به آن وارد کردند، حتی یادداشت 200 کلمه ای بنده را در این خصوص نخوانده بودند. البته منظورم از 200 کلمه این نیست که آن یادداشت چیز خاصی بوده است اما دوستان به خاطر مطالعه نکردن همان یادداشت بود که بعداً گفتند دولت نه صلاحیت دارد و نه به مصلحت است که در حوزه صدور پروانه خبرنگاری وارد شود.
انتظامی در عین حال با تاکید بر اینکه فردی نقدپذیر است، گفت: ما باید در این خصوص به بنگاه‌های مطبوعاتی اعتماد کنیم تا این کار را خود آنها انجام دهند البته من اظهار نظر دوستان را در این خصوص دیدم و متوجه شدم برخی از نقدها وارد است و لذا فعالیت شورایی که در این خصوص تشکیل شده بود، متوقف شد و حال شورای دومی تشکیل شده و البته این موضوع هم باز می‌تواند چکش‌کاری شود.
دفاع همراه با انتقاد رییس انجمن روزنامه‌های غیر دولتی از معاون مطبوعاتی
در ادامه این نشست محمدعلی وکیلی رییس انجمن روزنامه‌های غیر دولتی در سخنانی به بیان نظراتش در خصوص برخی سیاستهای حسین انتظامی در دوره جدید فعالیت معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد پرداخت و گفت: بنده به رغم انتقادهایی که به سیاستهای آقای انتظامی دارم، نمی‌توانم چند واقعیت را بیان نکنم؛ ایشان آن مقطعی که به وزارت ارشاد آمدند، ذهن‌ها را پویا کردند که قرار است اتفاق تازه‌ای در حوزه مطبوعات بیفتد.
وی افزود: یکی از محاسن ایشان این است که پکیجی از ایده‌ها را به حوزه رسانه آوردند و در حال عملیاتی کردن آنها هستند و این در شرایطی است که ما شاهد نوعی محافظه کاری مهلک در منطق دیگر مدیران هستیم. تفاوتی که آقای انتظامی در این خصوص دارد این است که دراین حوزه (مطبوعات) بسیار رادیکال ظاهر شدند و به عقیده من این یک فرصت برای فضای رسانه ای کشور است.
رییس انجمن روزنامه‌های غیر دولتی همچنین به برخی انتقادها که در خصوص تشکیل انجمن‌ها و تشکلهای صنفی در حوزه مطبوعات وارد می‌شود اشاره کرد و گفت: برخی دوستان معتقد بودند این نهادسازی با محوریت وزارت ارشاد و در واقع یک کار مهندسی شده است. من این موضوع را اینگونه نمی‌بینم و به نظر من این قبیل نهادسازی‌ها اشکالی ندارد.
وکیلی در عین حال با اشاره به یکی از سیاستهای معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در خصوص تعیین حداقل‌های برای مدیران رسانهها در ارتباط با شاغلین در رسانهها، گفت: بنده به عنوان مدیرمسئول یک رسانه، یکی از منتقدان این مساله بودم اما باید این را هم بگویم این اقدام آقای انتظامی هم در جهت ایفای حقوق خبرنگاران بوده است.
وی همچنین به طرح دیگر انتظامی در خصوص حمایت از تشکیل بنگاه‌های مطبوعاتی گفت: بنده هنوز متوجه نشدم که آیا آقای انتظامی می‌خواهند مثلاً چهار بنگاه بزرگ مطبوعاتی دولتی در کشور درست کنند که اگر چنین باشد ما به عنوان رسانه‌های غیر دولتی، به شدت از این سیاست آسیب خواهیم دید. در واقع اگر این سیاست آقای انتظامی منجر به این شود که ما شاهد تشکیل بنگاه‌هایی شبه همشهری و جام جم و تحلیل رفتن نشریات با قدرت کمتر باشیم، واقعا این یک خیانت خواهد بود. اما اگر این سیاست به اینجا ختم شود که مثلا نمره یک رسانه از 15 به 20 برسد و حمایتهایی از آن نشریه صورت گیرد، این امر مثبتی است.
دفاع تمام قد مدیرعامل شرکت تعاونی مطبوعات از سیاستهای معاون مطبوعاتی
در جلسه نقد سیاستهای معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد همچنین علی‌اکبر بهبهانی مدیرعامل شرکت تعاونی مطبوعات کشور از وقت خود برای دفاع از سیاستهای حسین انتظامی در 6 ماه مسئولیتش در این معاونت پرداخت و با ذکر مثال‌هایی گفت: تشکیل کارگروهی شامل بیش از 15 نفر از کارکشته‌های اهالی مطبوعات برای تصمیم گیری و سیاست‌گذاری در جهت تشکیل نظام رسانه‌ای، اقدامی قابل تقدیر است و یا اینکه کارگروه اقتصاد رسانه‌ای که در آن بحث یارانه مطبوعات در آن شفاف سازی می‌شود در همین مدت اخیر شکل گرفته است.
در ادامه این نشست، حسین انتظامی که از وقت انتهایی خود برای پاسخ به نقدهایی که به او وارد شده بود، استفاده می‌کرد، یک بار دیگر ضمن تقدیر از برگزار کنندگان جلسه‌ای که هدف از آن نقد سیاستهای او در مدت کوتاه اخیر بوده است، ابتدا نکاتی را در خصوص نقد مطرح کرد و گفت: بنده شخصا با عباراتی از قبل نقد سازنده مخالف هستم، نقد باید روشمند باشد، حتی اگر منتقد کینه داشته باشد روشمند نقد کند باز هم این نقد است.
وی در ادامه از اهالی مطبوعات خواست که مطالباتشان را که مبتنی بر دغدغه‌های آنان در حوزه مطبوعات است، دسته بندی کنند و گفت: می‌توان این مطالبات را با تکنیک‌های دانشگاهی و علمی و با استفاده از توان پژوهشگران اولویت بندی کرد و لذا پس از آن دولت و مسئولان می‌توانند بر این اولویت‌ها متمرکز شوند.
مسئله‌ای به نام «توقیف مطبوعات» و درخواست معاون مطبوعاتی از رسانهها
انتظامی همچنین با یادآوری سخنان حسن روحانی رئیس جمهور و نگرانی او بابت توقیف مطبوعات، این دغدغه را مسئله‌ای مهم دانست و خواستار آن شد که در رسانهها هم طرح موضوع شود گفت: اتفاقاً چنین بحثی باید یک بحث کلیدی باشد برای ما. به هر حال این سوالات باید پاسخ داده شود که چه نهادی مسئول توقیف مطبوعات است؟ و اصلاً توقیف که یک مجازات بسیار سنگین است، باید در چه شرایطی صورت گیرد؟ این یک واقعیت است که عمر رسانه‌های ما بسیار کوتاه است و باید به چنین چالش‌هایی پاسخ داده شود.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد همچنین با تاکید بر لزوم جامعیت در پیگیری مشکلات اهالی رسانه از سوی وی به عنوان مسئول تمام شاغلین مرتبط با رسانهها یادآور شد: دغدغه‌های یک خبرنگار با دغدغه‌های یک صاحب امتیاز فرق می‌کند و من هم گرچه تا قبل از پذیرش این مسئولیت، نماینده مدیران مسئول در هیئت نظارت بر مطبوعات بودم، اما الان معاون مطبوعاتی همه، هم آن خبرنگار هم آن مدیرمسئول و هم سایر رسته‌های مطبوعاتی هستم.
انتظامی: درباره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، به زودی مفصلاً با یکی از رسانهها مصاحبه خواهم کرد
وی در پاسخ به انتقاد یکی از خبرنگاران که خواستار شکستن سکوت او در خصوص مسئله انجمن صنفی روزنامه‌نگاران شد، وعده داد: من به زودی به صورت مفصل با یکی از رسانهها درباره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران مصاحبه خواهم کرد.
انتظامی در عین حال از توسعه تشکلهای صنفی و نیز تعدد اعضای چنین تشکل‌هایی دفاع کرد و یادآور شد: اگر به عنوان مثال در همین انجمن روزنامه‌های غیردولتی فقط 10 روزنامه عضو باشند، هیچ گاه مشروعیت نخواهد یافت اما اگر تعداد زیاد باشد، آن وقت منِ دولت مجبورم با آنها تعامل داشته باشم چون یک تشکل قوی هستند. واقعاً چه اشکالی وجود دارد که ما برویم به سمت تخصصی شدن در حوزه‌های مختلف؟ این تشکلهای صنفی هستند که برای خودشان مشروعیت درست می‌کنند یا مشروعیت خودشان را از بین می‌برند درست مثل نظام‌های سیاسی که خودشان به خودشان مشروعیت می‌دهند.
وعده پیگیری تشکیل سازمان نظام رسانه‌ای
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد با بیان اینکه ما نباید آنقدر خودخواه باشیم که اجازه ندهیم غیر از انجمن خودمان، انجمن‌های دیگری هم تشکیل شوند و پا بگیرند، گفت: تشکیل سازمان نظام صنفی، یعنی سازمانی که قانون آن مصوب مجلس شورای اسلامی باشد، از برنامه‌های من است و من قول این کار را داده‌ام و آن را پیاده می‌کنم.
مخالف جدی بیمه خبرنگاران توسط دولت هستم
انتظامی همچنین در پاسخ به برخی انتقادها که چرا معاونت مطبوعاتی در خصوص بحث بیمه خبرنگاران قدمی برنمی‌دارد؟ ابتدا با بیان اینکه اتفاقاً من یکی از مخالفان این مسئله هستم که دولت خبرنگاران را بیمه کند، گفت: این نوعی صدقه دادن به خبرنگاران و در تضاد با استقلال حرفه‌ای آنها است. مطابق قانون مطبوعات، صاحبان امتیاز باید همکاران خود را بیمه کنند اما باید ما به عنوان دولت، صاحبان امتیاز را تشویق به انجام این کار و توسعه آن بکنیم.