به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از مهر؛ فیلم سینمایی «خط ویژه» به کارگردانی مصطفی کیایی جزو پنج فیلمی است در اکران نوروزی سال ۱۳۹۳ قرار دارد، این فیلم سینمایی توانست در سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه مردمی را دریافت کند. از مصطفی کیایی کارگردان این فیلم سینمایی و عوامل «خط ویژه» دعوت کردیم تا در خصوص این فیلم گفتگو کنیم، محسن کیایی و سام قریبیان بازیگران، منصور لشکری قوچانی تهیه کننده و نیما جعفری جوزانی تدوینگر اثر در نشست خبری حضور داشتند. در بخش اول این مصاحبه خواندیم که «خط ویژه» سعی کرده تا به مسائل جوانان جامعه و مشکلات آن ها در جامعهای که عدهای رانت خوار تمام فرصت های اقتصادی را از دیگر جوانان می گیرند، اشاره کند. همچنین به این مسأله اشاره شد که به دلیل شرایط موجود اقتصادی همه چیز در جامعه برعکس شده و اگر کسی از دروغ و رشوه پرهیز کند، محکوم به بی عرضگی می شود. در قسمت دوم نشست فیلم «خط ویژه» به روند انتخاب بازیگران، موسیقی تیتراژ و گلایه عوامل گروه از دیده نشدن بخش هایی از جمله صدابرداری، فیلمبرداری و طراحی دکور این فیلم در سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر اشاره می شود.
*«خط ویژه» روند سریعی دارد و مخاطب خسته نمی شود، به گونه ای که مخاطب فکر می کند که هر لحظه ممکن است، چیزی را از فیلم از دست بدهد. این روند تند برای فیلمنامه بود یا تدوین هم به این مسئله کمک کرد؟
مصطفی کیایی: اگر فیلمی خوش ریتم است، یعنی از همان زمان نگارش فیلمنامه به این مسأله توجه شده است. یعنی ضرب آهنگ فیلم باید درست باشد. سپس در اجرای صحنه، پلان، سکانس، کارگردانی و حتی دیالوگ گفتن بازیگران این ریتم باید رعایت شود تا در نهایت فیلم به دست تدوین گر برسد. در واقع تدوین گر در نقش تنظیم کننده این ریتم، ریتم فیلم را تنظیم می کند. فکر می کنم در این فیلم مرحله به مرحله این اتفاقات درست و سر جای خود افتاد. بچه ها خیلی سعی کردند تا ریتم تند فیلم را حفظ کند. البته من با نیما جعفری جوزانی به عنوان تدوین گر سه فیلم را کار کرده بودیم و به خوبی با خواسته های هم آشنا بودیم.
محسن کیایی: ما در این فیلم یا تند حرف می زدیم یا تند می دویدیم.
نیما جعفری جوزانی: از زمان نگارش فیلمنامه مصطفی کیایی این ریتم تند را در فیلمنامه خود گذاشته بود، در طول فیلمبرداری نیز این مسئله مورد توجه قرار گرفت. تجربه های قبلی که با مصطفی در فیلم های قبلی داشتم باعث شده بود تا به شناختی از هم برسیم و بدانیم که نگاه یک دیگر به فیلم چگونه است و از هم چه می خواهیم. حتی می دانیم که تک تک پلان ها برای چه چیز گرفته شده است و قرار است که در کجا استفاده شود.
ریتم تند فیلم در همه جای فیلم رعایت شده بود و زمانی که کار تدوین من شروع شد، تمام تلاشم را کردم تا آن چه که در فیلمنامه و بازی وجود دارد را کم نکنیم و فقط اضافات خاص را حذف کنیم تا آنجا که به چیزی که امروز شاهد آن هستیم برسیم. ژانر این فیلم و نوع روایت آن به گونه ای بود که همه چیز سریع اتفاق می افتاد. زمانی که مخاطب پای فیلم می نشیند، نمی تواند تکان بخورد چون می خواهد زودتر بفهمد آخر این فیلم چه می شود. سعی کردیم وقتی داریم کار را مونتاژ می کنیم به این ریتم توجه کنیم تا ریتم فیلم کند نشود.
مدت زمان فیلمبرداری هم خیلی کم بود. از زمانی که فیلمبرداری شروع شد، تا کار برای جشنواره آماده شود، کمتر از ۳ ماه طول کشید. به همین دلیل همه عوامل فیلم باید خیلی سریع کار می کردند. این کار یک پیش تولید خیلی خوب داشت و گروه خیلی خوبی برای این فیلم جمع شده بود تا همه دست به دست هم دهند تا «خط ویژه» را به موقع به جشنواره فیلم فجر برسانند.
*اگر قرار باشد داوری های جشنواره فیلم فجر را دوباره مرور کنید، فکر می کنید «خط ویژه» در کدام بخش ها دیده نشده است؟
محسن کیایی: سه نفر در این فیلم سینمایی وجود دارند که در جشنواره فیلم فجر خیلی خوب دیده نشدند و به نظر من حقشان این بود که دیده شوند. اول، طراحی صحنه این کار است، ۸۰ درصد صحنه های این فیلم ساخته شده است، آقای اشتری به دکور این فیلم خیلی اهمیت داد به گونه ای که تمام فضاهای داخلی ساخته شده کاملا شبیه فضاهای داخلی است و نمی توان حدس زد که این فضاها دکور بوده و برای فیلم ساخته شده است.
دوم، صدابرداری امیر نوبخت بود که کار بسیار سختی را انجام داد. در این فیلم ۸ بازیگر در صحنه حضور داشتند که با هم حرف می زدند و گاهی هم در حال دویدن حرف می زدند که صدای همه این ها باید گرفته می شد. مسأله بعدی فیلمبرداری بود، همانطور که مخاطب در این فیلم متوجه دوربین نمی شود، مسئولان جشنواره فیلم فجر نیز متوجه فیلمبرداری این فیلم سینمایی نشدند. در حالی که فیلمبرداری فیلم کاملا در راستای کار بود و مهدی جعفری تلاش بسیاری در این کار انجام داد.
*تیتراژ پایانی این فیلم را سینا حجازی خوانده است، مضمون این ترانه تا اندازه ای نزدیک به مضمون فیلم است که اگر از قبل با این ترانه آشنا نبودیم فکر می کردیم که حجازی این ترانه را برای این فیلم خوانده است، چگونه این ترانه را برای «خط ویژه» انتخاب کردید؟
مصطفی کیایی: سینا حجازی را نیما جعفری جوزانی انتخاب کرد. زمانی که سکانس اول فیلم را فیلمبرداری کرده بودیم، از نیما خواستم تا زمانی که موسیقی فیلم آماده شود، یک ترانه بر روی سکانس اول فیلم بگذارد تا بتوانم با آن ارتباط برقرار کنم، بعد از آن نیما همین ترانه سینا حجازی را گذاشته بود، از نیما پرسیدم این خواننده چه کسی است که او حجازی را به من معرفی کردم، من از این ترانه بسیار خوشم آمده بود، اما نمی خواستم اول فیلم با کلام شروع شود. اما اینقدر این موسیقی را در طول تدوین فیلم دیدیم که به دل من نشست. هرچند آرمان موسی پور برای این تیتراژ پایانی یک موسیقی فوق العاده ساخت بود اما در نهایت ترانه سینا حجازی در ذهن ما رفت و از این موسیقی برای تیتراژ پایانی فیلم استفاده کردیم.
*آقای کیایی چرا قهرمان های داستان تصمیم می گیرند تا پول ها را به مردم بدهند؟
مصطفی کیایی: قهرمانان داستان مدل رابین هودی نیستند که بخواهند از پولدارها پول بگیرند و به مردم بدهند، آن ها از همان ابتدا می خواستند سهم خود را از پول هایی که هیچ وقت به دست مردم عادی نمی رسد، بگیرند، مثل اتفاقی که در جامعه ما رخ داده است، اول منافع شخصی و بعد منافع جمعی اهمیت دارد. اما در شرایطی قرار می گیرند که یا باید پول را به محتشم برگردانند و یا تصمیم می گیرند پول را مردم بدهند تا اینکه به دست محتشم برسد.
*چگونه به انتخاب بازیگران «خط ویژه» رسیدید؟
مصطفی کیایی: باید آدم هایی که قرار بود در فیلم کنار هم قرار گیرند، راندمان خوبی به ما می داد، به همین دلیل انتخاب بازیگران برای این فیلم کار سختی بود. برای برخی از نقش ها چند بازیگر در نظر داشتیم تا در نهایت یکی از آنها را انتخاب کنیم. تا اینکه در نهایت به ترکیب نهایی رسیدیم. البته برخی از نقش ها همان انتخاب اول بودند. به عنوان مثال به سام قریبیان برای بازی در این نقش فکر کرده بودم و می دانستم که سام باید این نقش را بازی کند، هرچند میلاد کیمرام اولین بازیگری بود که با ما قرارداد بست، بعد از آن سام به سرعت قرارداد بست. البته من و محسن اعتقاد داشتیم که انتخاب سام برای نقش محتشم یک انتخاب ویژه بود، چرا که اگر قرار بود یک بازیگر دیگری برای این نقش انتخاب شود تبدیل به یک نقش تکراری می شد، اما سام چنین تکراری را در فیلم ایجاد نکرد. خوشبختانه سام از این نقش خوشش آمد و از اینکه د ر این فیلم حضور داشت بسیار راضی هستیم.
*البته یکی از جذابیت های نقش محتشم این است که سام قریبیان خیلی بازی نکرده و مخاطب هیچ پیش زمینه ای از این بازیگر ندارد.
مصطفی کیایی: سام قریبیان خیلی تکرار نشده است، سام بازیگر دست مالی شده ای نیست و همه جا حضور ندارد به همین دلیل توانست در این فیلم خوب بازی کند. تمام نقش های مکمل ما در این فیلم خوب بود. البته سام سختی دیگری در این فیلم داشت این بود که همه بازیگران در یک طرف قصه بودند و سام باید به تنهایی نقش منفی فیلم را بازی می کرد، در چنین شرایطی اگر ضد قهرمان ما خوب بازی نمی کرد و یا این نقش خوب از آب در نمی آمد، آن وقت فیلم از جذابیت کافی برخوردار نمی شد. که البته سام خیلی خوب از پس این نقش برآمد.
محسن کیایی از ابتدا قرار بود تا در این فیلم بازی کند، او و نیما جعفری جوزانی در روند نگارش فیلم حضور داشتند. البته من از زمان «آقازاده ها» منوچهر را نوشته بودم و محسن قرار بود نقش منوچهر را بازی کند، البته همه کارکتر های «آقازاده ها» به «خط ویژه» آمد، اما قصه آن بسیار فرق می کند. زمانی که «خط ویژه» را نوشتم به لشکری گفتم که محسن برای نقش منوچهر بازی کند، در نهایت چیدمان بازیگران برای این فیلم سینمایی بسیار خوب است و من از بازی همه آنها راضی هستم.
هنگام نگارش فیلمنامه «خط ویژه» تا چه اندازه همفکری محسن کیایی استفاده کردید؟
مصطفی کیایی: یکی از اشکالاتی که من دارم این است که هیچ گاه نمی توانم به صورت تیمی یک متن را بنویسم. اما زمانی که فیلمنامه را می نوشتم، بخش به بخش برای نیما و محسن می خواندم، آن را بازی می کردیم و از همفکری آنها برای شخصیت ها استفاده می کردم.
محسن کیایی: فیلمنامه «خط ویژه» یک ماه نیمه نوشته شده است، اما همین فیلمنامه برآیند یک سال و نیم حرف زدن ما در رابطه با موضوعی خاص است. ما معمولا باهم در رابطه با مسائل مختلف صحبت می کنیم، تا در نهایت یکی از این موضوعات قوام پیدا کرده و تبدیل به یک فیلمنامه می شود.