شناسهٔ خبر: 16762 - سرویس دیگر رسانه ها

سفری به دنیای پر رمز و راز اساطیر یونان و روم با یک کتاب

کتاب «اسطوره‌شناسی یونان و روم» تالیف لسلی بولتون با ترجمه آرمان صالحی به معرفی اجمالی اسطوره و اسطوره‌شناسی می‌پردازد و اساطیر یونانی و رومی را از بعد زیبایی‌شناختی و ادبی مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد.

به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایبنا؛ «اسطوره‌شناسی یونان و روم» دربردارنده ۲۲ فصل با عناوین «اسطوره و کارکرد آن»، «سرچشمه اساطیر اولیه»، «آفرینش، تئوری آشفتگی»، «فرزندان مام زمین»، «معرفی ساکنان کوه المپیوس»، «پیوندی در ملکوت ایزدان»، «فرمانروای دریاها (پوسئیدون)»، «شاهزاده تاریکی (هادس)»، «خانه آن‌جاست که دل آن‌جاست (دیمیترو هستیا)»، «هنر جنگ (آرس)»، «سلحشور صلح‌جو (آتنا)»، «هیجان آشکار (آرتمیس)»، «استاد کمانگیر‌(آپولو)»، «سریع هم‌چون باد (هرمس)»، «وفور بی‌عفتی (افرودیت)»، «خداوندگار نوشخوارگی (دیونیسوس)»، «ایزدان کهتر»، «دیوانگی هیولا»، «داستان قهرمانان» «جنگ تروی»، «و آن‌گاه رزم!» و «سپاس خدایگان و الهگان را» است. 
به عقیده آرمان صالحی، مترجم کتاب «این اساطیر رکن رکین مکاتب ادبی مغرب زمین بوده‌اند» در نتیجه آشنایی با آن‌ها برای درک و شناخت ادیبان غربی امری لازم است.
نخستین فصل کتاب تعریفی ساده و مختصر از اسطوره و کارکردهای آن ارایه می‌دهد و به این ترتیب خواننده را با دیدی باز وارد فصول بعدی می‌کند. فصل دوم افرادی را معرفی می‌کند که در انتقال دانشی که امروزه از اساطیر کلاسیک داریم، نقش مهمی ایفا کرده‌اند. هومر، هزیود، آسکیلوس، سوفوکل و یوریپیدس در زمره این افرادند. 
فصل سوم کتاب با اتکا به شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود در اساطیر گوناگون، به خواننده می‌گوید کلیت این داستان‌ها از کجا آغاز شده است. فصل بعدی به فرزندان گایا (مام زمین) و نقش‌های مربوط به هریک از آن‌ها در اساطیر باستان اختصاص یافته است. 
رنج‌ها و مرارت‌های پیوند زناشویی زئوس و هرا 
فصل پنجم نیز ۶ شخصیت اصلی ساکن کوه المپیوس، زئوس، پوسئیدون، هادس، هرا، هستیا و دیمیتر را به صورت مجزا و مختصر معرفی می‌کند. «پیوندی در ملکوت ایزدان» عنوان فصل بعدی کتاب است. در این فصل رنج‌ها و مرارت‌های پیوند زناشویی زئوس و هرا به تصویر کشیده می‌شود. 
در قسمتی از این فصل درباره مراسم ازدواج این دو اسطوره یونانی می‌خوانیم: «ازدواج بین حکمران خدایان و عروسش مطمئنا باید مراسم بزرگ و باشکوهی باشد. زئوس با این‌که قبلا چندبار ازدوج کرده بود، ولی این اولین مراسم ازدواج رسمی و قانونی او محسوب می‌شد. مکان مراسم در اساطیر با هم متفاوت است. به‌عنوان مثال در ایلیاد آمده که مراسم را بر قله کوه آیدا در ویجیا برگزار کردند. احتمالا مشهورترین مکان برای برگزاری این مراسم باغ هسپریدهاست. مکانی نزدیک به چشمه‌ای ابدی که از آن آمبروزیا (غذای ایزدان) بیرون می‌ریزد.» 
مخاطب در فصل هفتم با پوسئیدون، سرکش‌ترین سرکشان، فرمانروای مسلط بر دریاها و قادر به ایجاد زمین‌لرزه و همچنین روایت‌های زیادی که درباره او وجود دارد، ‌آشنا می‌شود. در فصل هشتم هادس، ایزد و ارباب دنیای زیرین و شاهزاده تاریکی معرفی و در ادامه خواننده با طبقه‌بندی دنیای زیرین، منزلگاه هادس، سرزمین‌های آسفودل و مردگان فراری آشنا می‌شود. 
هستیا و دیمیتر حامی صلح و آرس طرفدار جنگ 
هستیا و دیمیتر، الهه زراعت و حاصلخیزی آخرین ساکنان کوه المپیوس هستند که فصل نهم کتاب به این دو الهه اختصاص یافته است. فصل بعدی به معرفی آرس می‌پردازد و برخلاف هستیا و دیمیتر که حامی صلح و آرامش بودند، آرس طرفدار جنگ بود و صرفا به‌ دلیل خونریزی و پیکار زندگی می‌کرد. 
در فصل یازدهم آتنا، الهه جنگ و حکمت معرفی می‌شود. به عقیده نویسنده: «آتنا برخلاف آرس ترجیح می‌داد برای استقرار صلح و آرامش به عقل و حکمت اقتدا کند تا به جنگ و نزاع. اما در صورت لزوم جنگ، انتخاب او در جبهه خودی بهترین گزینه بود.» 
«هیجان شکار» عنوان فصل بعدی کتاب است. این فصل از کتاب به آرتمیس، یکی دیگر از خدایان المپیوس اختصاص می‌یابد و در فصل سیزدهم برادر آرتمیس یعنی آپولو معرفی می‌شود. آپولو در یونان باستان تجسم جمله کلمات مطلوب محسوب می‌شد. 
هرمس ایزدی جذاب و دوست‌داشتنی 
فصل چهاردهم به معرفی هرمس که به عقیده مولف کتاب «ایزدی جذاب و دوست‌داشتنی بوده است.» می‌پردازد و فصل بعدی افرودیت، الهه عشق به مخاطب معرفی می‌شود. «کلمه افرودیت ریشه‌ای ناشناخته دارد اما یونانیان ادعا می‌کنند معنی آن، زاده از کف است.» 
در فصل شانزدهم، آخرین بزرگ ‌ایزد کوه المپیوس، یعنی دیونیسوس معرفی می‌شود. دیونیسوس ایزد شراب و خوش‌گذرانی و دلداده جشن و شادی بوده است. ایزدان کوه المپیوس تنها شخصیت‌های اسطوره‌ای نیستند. بلکه شخصیت‌های متعدد دیگری هم بوده‌اند که با وجود شهرت کمتر، قدرت خاص خود را داشتند. در فصل هفدهم این ایزدان کهتر اساطیر کلاسیک چون موس‌ها، ساتیرها، نیمف‌ها و نکوکاران معرفی می‌شوند. 
فصل هجدهم به هیولاهای یونانی که اساطیر بدون آن‌ها به کمال نمی‌رسند، اختصاص یافته است. خیمائیرا، اسکیلا، میناتائور، اسفینکس و کاکوس برخی هیولاهایی هستند که در این فصل معرفی می‌شوند. در فصل بعدی مشهورترین قهرمانان اساطیر مانند هراکلس، جیسون، اودیسئوس و پولیفموس مود بررسی قرار می‌گیرند. 
جنگ تروی، مشهورترین واقعه در اساطیر کلاسیک
فصل بیستم، جنگ تروی، مشهورترین واقعه در اساطیر کلاسیک و شامل همه عناصر قهرمانان، جنگ، عشق، شهوت، جنایت و دسیسه‌ها روایت می‌شود. فصل بعدی به اساطیر رومی که وامدار یونانیان بوده‌اند، می‌پردازد و در فصل پایانی کتاب شواهدی دال بر این‌که انسان‌های امروزی در احاطه اساطیر باستانی هستند، بیان می‌شود. 
در بخشی از کتاب آمده است: «قبل از این‌که زمین و آسمان و دریاها به‌وجود آیند همه عناصر جهان هستی یکی بوده‌اند و این یگانگی آشفتگی نامیده می‌شد. آشفتگی در فضای خالی، بی‌شکل و گیج‌کننده‌ای بود که بذر رویش اجزای جهان هستی را در خود داشت. بذرهای خلقت زمین، آسمان و دریا با هم ادغام شده بودند و هیچ‌کدام هویت مستقل خود را نداشتند. زمین شکل خود را، آسمان هوایش را و دریا آب را در خود نداشت. این عناصر همواره با یکدیگر در نزاع بودند تا زمانی که یک نیروی ناشناخته به این نزاع و بی‌نظمی پایان داد. این نیرو به شکل روشنی در اساطیر معرفی نشده است. بعضی‌ها آن را طبیعت، و برخی دیگر وجود مقدس یا ایزد یاد می‌کنند.» 
چاپ نخست کتاب «اسطوره‌شناسی یونان و روم» تالیف لسلی بولتون با ترجمه آرمان صالحی در ۲۹۹ صفحه با شمارگان یک‌هزار و ۱۰۰ نسخه و بهای ۱۵ هزار تومان از سوی بنگاه ترجمه و نشر پارسه راهی بازار کتاب شده است.-