به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از فارس؛ سال 1383 با حرف و حدیث‌هایی درباره انتقال نمایشگاه پر ازدحام کتاب تهران از محل نمایشگاه‌های بین‌المللی، طرح تأسیس «باغ کتاب تهران» در تپه‌های عباس‌آباد شکل گرفت و اکنون بعد از گذشته کمتر از یک دهه هنوز این باغ تکمیل نشده و به بهره‌برداری کامل نرسیده است، آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفتگوی خبرنگار فارس با علی اکبر اشعری کدیر پروژه باغ کتاب تهران است:
جناب اشعری بفرمایید پروژه «باغ کتاب تهران» اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد و تا چه زمان به بهره‌برداری نهایی خواهید رسید؟
حتماً شنیده‌اید که شهرداری تهران در سال جدید رویکرد «فرهنگی اجتماعی» را برگزیده است. بر این اساس باید منتظر اتفاقات مهمتر و انشاءالله اثربخش‌تری نسبت به سال‌های قبل در حوزه فعالیت‌های فرهنگی شهرداری تهران باشیم.
یکی از این کارها که اتفاقاً جنب‌وجوش جدیدی هم در آن به چشم می‌خورد، تکمیل طرح‌های ناتمام شهرداری تهران در تپه‌های عباس‌آباد ازجمله «باغ کتاب تهران» است. بنابراین اگر نیت‌ها و جنب‌‌و‌جوش‌ها پابرجا بماند، امید است به زودی شاهد تکمیل بنای این باغ باشیم.
دلیل اینکه ساخت و ساز این پروژه چند سال به طول انجامید، چیست؟ آیا شهرداری تهران برای ساخت این باغ با مشکل منابع مالی مواجه بوده است؟
به دلیل نوع مأموریتی که من در باغ کتاب تهران داشتم، در جریان جزئیات دلایل این تأخیر نیستم. بنابراین بهتر است دراین باره مدیران شهرداری از جمله مدیرعامل محترم شرکت توسعه فضاهای فرهنگی توضیح دهند.
دلیل اینکه تاکنون مدیرعامل و هیأت مدیره باغ کتاب تهران از سوی شهردار تهران انتخاب نشده است، چیست؟ گزینه‌های این بخش چه کسانی هستند؟
ببینید؛ آنچه در این بخش به من مربوط می‌شده، پیشنهاد شیوه مدیریت باغ کتاب و احیاناً افرادی به عنوان هیأت امناء بوده است. اما به هر حال شهرداری هم برای به نتیجه رساندن این کار، تشریفات خود را باید دنبال کند که ممکن است زمان بر هم باشد.
آقای اشعری به این ترتیب ممکن است علیرغم اتمام بنای باغ کتاب، بهره‌برداری از آن با تأخیر انجام شود؟
تا آنجا که بنده در جریان آن هستم، نباید این طور شود. البته ممکن است بهره‌برداری صد درصدی از این پروژه مدتی طول بکشد.
دلیل این به تعویق افتادن‌ها در چیست؟
ببینید از جمله برنامه‌های پیش‌بینی شده، انتخاب و آموزش کسانی بوده که قرار است در این مجموعه همکاری کنند؛ اعم از اینکه باغ کتاب تهران بخواهد به صورت متمرکز اداره شود یا برای این کار از تشکل‌های نشر کمک بگیرد.
آموزش، هم از نظر طراحی و هم از نظر اجرا زمان می‌برد. یا فضای مجازی اینکه برای تعامل بین باغ کتاب و سایر فروشگاه‌های کتاب پیش‌بینی شده است؛ طراحی و پیاده‌سازی این کار زمان خود را می‌طلبد.
آقای اشعری با افتتاح «باغ کتاب تهران» قرار است چه اتفاق مهمی در حوزه کتاب و نشر رخ دهد؟
خیلی اتفاق‌ها؛ مجموعه پیش‌بینی‌هایی در این مورد، در جزوه‌ای که قبلاً خدمت شما ارائه کرده‌ام، توضیح داده شده است. اکنون هم به چند مورد آن اشاره خواهم کرد. «باغ کتاب تهران» به دلیل وسعت‌اش، ظرفیت عرضه همه کتاب‌های داخلی و بسیاری منابع خارجی را خواهد داشت. ضمن اینکه می‌تواند برای تسهیل در کارِ متقاضی کتاب، سفارش خرید نیز دریافت کند. به این ترتیب شاید بتوان گفت، تنها جایی که در کشور مراجعه کننده دست خالی برنخواهد گشت، همین «باغ کتاب تهران» است.
باغ کتاب تهران به گونه‌ای ساخته شده است که مخاطب در آن فرصتی برای تورق و مطالعه صفحاتی از کتاب را خواهد داشت تا با اطمینان کامل نسبت به خرید آن اقدام کند. به گونه‌ای دیگر در این باغ، کارشناسانی در هر یک از موضوعات ١٦ گانه تخصصی پیش‌بینی شده‌اند که مراجعه کننده، می‌تواند در انتخاب کتاب با هر یک از آنها مشورت کند.
ورود به فضای مجازی باغ کتاب این فرصت را در اختیار متقاضی کتاب قرار می‌دهد تا برای تهیه کتاب مورد نظر خود بدون تحمل رنج، یک سفر درون شهری، به نزدیک‌ترین فروشگاه به محل خود مراجعه کند.
سالن‌های همایش باغ کتاب فرصتی برای اجرای انواع برنامه‌ها با موضوع کتاب است؛ برنامه‌هایی نظیر «رونمایی کتاب»، «نقد و معرفی کتاب»، «متن‌خوانی»، نمایش فیلم و اجرای تئاتر اقتباسی» و بسیاری فعالیت‌های دیگر.
درباره بخش کودک و نوجوان باغ کتاب، سخن بگویید؟
این بخش به عنوان یکی از جذاب‌ترین بخش‌ها پیش‌بینی شده است که با تقسیم فضا بر اساس گروه‌های سنی متفاوت کودکان و نوجوانان، هر یک از آنها علاوه بر فرصت خرید کتاب می‌توانند با شرکت در انواع بازی‌ها و کارگاه‌های آموزشی که همگی با محوریت کتاب طراحی شده‌اند از این فضا هر چه بیشتر استفاده کرده و لذت ببرند.
در این راستا فروشگاه بزرگ محصولاتی که در کار مطالعه به آنها نیاز است، از بخش‌های جذاب دیگر باغ کتاب خواهد بود که مجموع این فعالیت‌ها با دو هدف عمده «دسترس‌پذیر کردن کتاب» و «ایجاد علاقه به مطالعه» طراحی شده است.
آقای اشعری اکثر مقامات شهرداری تهران معتقدند که نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران طی سال آتی در شهر آفتاب برپا خواهد شد؟ دلایل عدم بهره‌برداری از باغ کتاب تهران برای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران چیست؟
مسئولیت برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. بنابراین، تصمیم گیرنده اصلی برای تعیین محل نمایشگاه این وزارتخانه است. البته قاعدتاً مسئولان این وزارتخانه باید برای رسیدن به چنین تصمیم مهمی چند مسئله را روشن کند. نخست اینکه «آینده نمایشگاه بین‌المللی کتاب را چگونه می‌بینند؟ اگر حدود سه دهه پیش مسئولان وقت باتوجه به شرایط آن زمان برگزاری چنین نمایشگاهی با این کیفیت را ضروری دانستند، آیا باتوجه به تغییرات کمی و کیفی زیادی که در طی این سه دهه در حوزه نشر و ارتباطات به وجود آمده، این ضرورت امروز همچنان پابرجاست و در آینده نیز چنین خواهد بود؟»، به هرحال در تصمیمات مهم باید آینده‌پژوهی کرد و اقتضائات آن دوران را در نظر گرفت.
دوم اینکه، برفرض که پس از مطالعه به این نتیجه رسیدیم که بله، شرایط امروز و آینده اقتضا دارد، برگزاری چنین نمایشگاهی را ادامه دهیم آیا لازم نیست در انتخاب محل به مسائلی همچون «ترجیح مردم نسبت به موقعیت مکانی نمایشگاه در جغرافیای شهر تهران به عنوان بهره‌برداران اصلی از نمایشگاه»، «دسترس‌پذیری آسان و سریع مردم به نمایشگاه از راههای مختلفی چون پیاده، استفاده از انواع مختلف خودروهای شخصی و عمومی مانند اتوبوس و مترو از راههای مختلف منتهی به نمایشگاه»، را مورد توجه قرار داد.
دسترس‌پذیری سریع انبوه چند صد هزار نفری مراجعه‌کنندگان نمایشگاه به فوریت‌های امداد و نجات هنگام بروز حوادث احتمالی و غیرقابل پیش‌بینی همچون زلزله و آتش‌سوزِ و دسترسی مراجعان شهرستانی نمایشگاه به امکانات اقامتی ارزان قیمت در مدت حضور در تهران برای استفاده از نمایشگاه، از جمله مواردی است که باید مورد توجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گیرد.
شما قبلاً چندین بار اعلام کرده‌اید که باغ کتاب تهران و محیط پیرامون آن برای این کار مناسب‌تر از شهرآفتاب و جاهای دیگر است؛ خودتان هم در این پیشنهاد به ملاحظاتی که به آنها اشاره کردید، توجه داشته‌اید؟
بله، دقیقاً. پیشنهاد من، هم براساس نظرسنجی است که از مراجعان به نمایشگاه کتاب صورت گرفته و هم بر اساس اطلاعاتی که از امکانات در دست احداث تپه‌های عباس‌آباد و محیط پیرامونی آن دارم. البته بارها این موضوع را با مدیران ارشد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری تهران درمیان گذاشته‌ام.
تاکنون چه میزان بودجه برای ساخت این باغ صرف شده است و برای تکمیل آن نیز هم به چه میزان بودجه نیازمند هستید؟
همان طور که قبلاً اشاره کردم، بنده خیلی به این مسائل ورود پیدا نکردم. بنابراین اطلاعات دقیقی ندارم که برای شما عرض کنم.