به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از فارس؛ محمود یوسف ثانی عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در سومین نشست همایش عقلانیت در حکمت سینوی که در مرکز همایش های دانشگاه علوم پزشکی همدان برگزار می شود، گفت: کاملا مشخص است ابن سینا در مقام تحقیق و پژوهش به کار جمعی اهمیت می دهد ما از تعبیر تعاون که استفاده می کنیم آن را در مباحث عملی بیشتر مدنظر داریم اما همکاری در مباحث پژوهشی و علمی برای دریافت حقیقت را برای نخستین بار در سخنان ابن سینا بدان پی بردم.
وی در ادامه افزود: حلقه اطرافیان ابن سینا تعداد افرادی اهل فکر و اندیشه و شاگردان مبرزی بودند و شاید آنچه صبح گفته شد درباره اینکه ابن سینا نه استاد داشته و نه شاگرد، واقعا به یک معنا این بزرگان نداشتند اما افراد بزرگی هم اطراف ابن سینا بودند که اهل علم و فکر و نظر بودند و ابن سینا هم برای آنها ارزش قائل بود.
توصیه بدین که افکار خود را به اهل نظر عرضه کنید در کلام شیخ به صراحت ذکر شده است بنابراین خوب است درباره یک مبحثی اندیشه می کنیم بعد از آن حاصل را به اهل نظر عرضه کنیم و ببینیم آنها درباره این مسئله چه رایی دارند.
وی در ادامه افزود: اگر عقلانیت متفاوت از عقل است و عقل یک قوه نفسانی است در حالیکه عقلانیت یک استراتژی بهینه سازی است می توان از عقلانیت به مثابه یک روش نیز سخن گفت. به این معنا عقلانیت سینوی نیز دارای ممیزاتی است که با جست وجو در آثار او می توان ان ها را بازشناخت. یکی از آثار شیخ که در این زمینه اهمیت خاص دارد کتاب المباحثات است که به دلیل ساختار خاص آن طرح مسائل مربوط به عقلانیت به مثابه روش در آن مجال ظهور بیشتری یافته است که برخی از این شاخصه ها را درباره اش صحبت کردیم.
وی دیگر شاخصه های عقلانیت در کلام شیخ الرئیس میدان ندادن به احساسات در مباحثات علمی، توجه به محدودیت دانش بشری و اینکه وقوف به حقایق اشیا و امور در توانایی آدمی نیست، نپرداختن به اموری که ظاهری عالمانه دارند و در واقع بی ارزشند و توجه به تناسب دلیل و مدعا و...دانست.
یوسف ثانی در پایان گفت: یکی از توصیه های ابن سینا به شاگردانش در مقام گفت وگوی علمی تناسب دلائل و نتایج محفوظ و سنخیت دلیل و مدلول مغفول واقع نشود و در روابط بین شاگردان و استاد هیچ گاه احساسات جای عقلانیت را نگیرد.