به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایبنا؛ نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بزرگترین رویداد فرهنگی کشور و یکی از مهمترین حوادث فرهنگی منطقه است. با تمام تلاشهایی که در دوران مختلف برای باشکوهتر برگزار شدن این رویداد صورت گرفته است اما با آنچه در شأن ملت ایران است همچنان فاصله دارد؛ این گزارش در پی آن است تعداد عناوین ورودی کتاب به نمایشگاه و شرایط حضور اهل فرهنگ و قلم را در دولتهای محمود احمدینژاد و حسن روحانی بازگو کند و به این پرسش پاسخ دهد که چرا باید به فکر جایی بزرگتر و کاملتر برای نمایشگاه کتاب بود؟
خداحافظ نمایشگاه بین المللی
«خداحافظ نمایشگاه بینالمللی» این جملهای بود که پس از برگزاری نوزدهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تیتر نخست روزنامهها شد. نوزدهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران که با حضور رئیس جمهوری وقت «محمود احمدینژاد» برگزار شد، آخرین نوبتی بود که محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران میزبان این رویداد فرهنگی شد. دلایل سیاسی بالاخره کار خودش را کرد، تا نمایشگاه کتاب از این مکان خداحافظی کند.
از سال ۱۳۸۶ که دولت محمود احمدینژاد بدون نگاه کارشناسی و عموماً با اراده سیاسی تصمیم گرفت نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران را از محل دائمی نمایشگاهها به مصلا بیاورد تا امسال تعداد عناوین کتابها داخلی و خارجی از ۲۷۳۰۰۰ عنوان (نمایشگاه بیستم) به ۳۹۸۴۹۲ عنوان(نمایشگاه بیست و هفتم) رسید. این رقم یعنی هنگامی که دکتر حسن روحانی نمایشگاه بیست و هفتم را افتتاح کرد تعداد عناوین کتاب ۱۲۵۴۹۲ عنوان افزایش یافته بود.
حالا اگر ناشران داخلی و خارجی شرکت کننده در بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران از هر عنوان کتاب خود تنها ۵۰ نسخه کتاب به نمایشگاه آورده باشند. ۲۰میلیون نسخه کتاب فقط برای یک روز در این مجموعه وارد شده است.
حالا اگر به این میزان کتاب حجم سازههای نمایشگاهی و بازدیدکننده را هم اضافه کنید. نتیجه چیست؟ آیا فضای مصلای تهران میتواند پاسخگوی این تعداد حجم کتاب و بازدید کننده باشد؟
به روند افزایشی عناوین کتابها از نمایشگاه نوزدهم تا بیست و هفتم توجه کنید!
دوره | دولت | ناشران خارجی | ناشران داخلی | دسترسی اطلاعات |
۱۹ | احمدینژاد | ۹۲۵ ناشر خارجی با ۱۵۰ هزار عنوان کتاب | ۱۸۰۹ ناشر داخلی با ۱۲۳ هزار عنوان کتاب | اینجا |
۲۰ | احمدینژاد | ۹۲۵ ناشر خارجی با ۱۵۰ هزار عنوان کتاب | ۱۸۳۶ ناشر داخلی با ۱۲۳۷۶۸ عنوان کتاب | اینجا |
۲۱ | احمدینژاد | ۷۸۰ ناشر خارجی با ۱۵۰ هزار عنوان کتاب | ۱۹۶۸ ناشر داخلی با ۲۰۰ هزار عنوان کتاب | اینجا |
۲۲ | احمدینژاد | ۱۴۰۰ ناشر خارجی با ۷۰ هزار عنوان کتاب | ۱۹۸۲ ناشر داخلی با ۲۰۷ هزار عنوان کتاب | اینجا |
۲۳ | احمدینژاد | ۹۸۰ ناشر خارجی با ۱۷۰ هزار عنوان کتاب | ۱۹۵۴ ناشر داخلی با ۲۰۵ هزار عنوان کتاب | اینجا |
۲۴ | احمدینژاد | ۱۶۱۴ ناشر خارجی با ۱۹۶۲۰۰ عنوان کتاب | ۲۳۷۶ ناشر داخلی با ۲۷۳۲۰۰ عنوان کتاب | اینجا |
۲۵ | احمدینژاد | ۱۶۰۰ ناشر خارجی با ۱۳۶۶۰۰ عنوان کتاب | ۱۳۹۶ ناشر داخلی با ۲۰۷ هزار و ۱۷۰ عنوان کتاب | اینجا |
۲۶ | احمدینژاد | ۱۶۰۰ ناشر خارجی با ۱۵۰ هزار عنوان کتاب | ۲۴۸۰ ناشر داخلی با ۲۷۰ هزار عنوان کتاب | اینجا |
۲۷ | روحانی | ۱۷۰۰ ناشر خارجی با ۱۳۲ هزار عنوان کتاب | ۲۵۰۰ ناشر داخلی با ۲۶۶ هزار و ۴۲۹ عنوان کتاب | اینجا و اینجا |
اهمیت توجه به جایگاه نخبگان
اگر از نامناسب بودن فضای حرفهای و خدماتی نمایشگاه کتاب تهران در مصلا که بسیار هم گفته شده است بگذریم، متاسفانه نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران که باید عرصه اصلی بررسی وضعیت کتاب ایران، هماندیشیهای تخصصی اصحاب نشر و لایههای مدیریتی دولتی و غیردولتی مرتبط با این عرصهها و در نتیجه فرصتی جهانی برای رصد و تحلیل کتاب باشد، تاکنون فراتر از یک فروشگاه بزرگ و در عین حال کمنظم و نظام نبوده است.
اگرچه امسال برای نخستینبار با استفاده از زیرساختهای اطلاعاتی خانه کتاب، از اهل قلم و شخصیتهای علمی و فرهنگی کشور با بهرهگیری از فناوریهای نوین ارتباطاتی برای بازدید از نمایشگاه دعوت شد و فضای تقریباً مساعدی برای حضور آنان در نظر گرفته شد اما بازهم بسیاری از نخبگان و پیشکسوتان با زحمت فراوان در نمایشگاه حاضر شدند.
امسال بیش از ۵۰۰ نفر از نخبگان و شخصیتهای علمی حوزه علمیه قم با همکاری معاونت پژوهشی حوزه علمیه با کارتدعوت برای بازدید از نمایشگاه و حضور در سالن ویژه نخبگان و اهل قلم دعوت شدند. همچنین دعوت از بیش از ۳۰۰۰ نفر از اهل قلم و شخصیتهای علمی و فرهنگی کشور به بازدید از نمایشگاه و حضور در سالن استقبال از اندیشمندان انجام گرفت اما بسیاری از آنان معتقد بودند جدا از شأن و منزلت کتاب، مکان کنونی نمایشگاه کتاب تهران فضای مناسبی برای هم اندیشی و همفکری ندارد.
تشکیل کارگروه «مکانیابی نمایشگاه کتاب تهران»
تشکیل کارگروه «مکانیابی نمایشگاه کتاب تهران» از اقدامات مهم این دوره به شمار میآید؛ این کارگروه به منظور انتخاب مکانی مناسب برای برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برای سال ۱۳۹۴، تشکیل شده است.
با توجه به سخنان علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین تجلیل از نهادها و سازمانهای همکار بیست و هفتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در شهر آفتاب منتفی شده است زیرا این مکان فعلاً ظرفیت لازم برای برپایی این رویداد فرهنگی را ندارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: مصلای امام خمینی(ره) مکان برپایی نمایشگاه کتاب تهران نیست چرا که برای این کار ساخته نشده است بلکه محل عبادت است. همچنین این مکان وقت زیادی از همکاران ما برای برپایی نمایشگاه کتاب تهران میگیرد چرا که فضای مورد نیاز را در اختیار آنها قرار نمیدهد.
واقعیت این است که باید برای برگزاری نمایشگاه کتاب جای مناسبی یافت که هم فضای نمایشگاهی داشته باشد و هم محصول ظریفی مانند کتاب را به بهترین شکل در آن عرضه کند. مردم هم که مخاطبان آن هستند باید خدمات خوبی دریافت کنند و با خاطری آسوده در بوستان کتاب قدم بزنند و تورق کنند. پیشنهاد شما کجاست؟