به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایبنا؛ «تاریخ جنگ‌ها»، نوشته «آبراهام ایروانی» از اهالی ایروان، در نیمه نخست قرن هیجدهم میلادی، به رشته تحریر درآمده است. این کتاب با تهاجم افغان‌ها به ایران، در ۱۷۲۱ میلادی آغاز و با شکست آنها در قندهار در ۱۷۳۸ میلادی، از سوی نادر به پایان می‌رسد.
مطالب کتاب درباره جنگ‌های افغان‌ها با ایرانیان، عثمانی‌ها و افغان‌ها، عثمانی‌ها و ایرانی‌ها، همچنین حضور عثمانی‌ها و ایرانیان در ارمنستان شرقی و ایروان و اشاراتی به تجاوز روس‌ها در سرزمین‌های ایرانی قفقاز و گیلان در فاصله زمانی سال‌های ۱۷۲۱- ۱۷۳۸ میلادی است. علاوه بر آن، ظهور و قدرت‌گیری نادر و اقدامات او در تاریخ ایران آن دوره را نیز در برمی‌گیرد.
نویسنده کتاب، همان گونه که خود می‌گوید شاهد و ناظر حوادث و اتفاقاتی که در کتابش گزارش می‌کند بوده و یا آنها را از افراد و دوستان قابل اعتماد و یا از سربازان و بازرگانان و کسانی که شاهد عینی بودند، شنیده و در کتابش آورده است. آبراهام شاهد عینی تجاوز عثمانی به ارمنستان شرقی و محاصره ایروان بود، جایی‌که همه خانواده او از سوی عثمانی‌ها یا کشته و یا اسیر شدند. بنابراین آبراهام یک رویکرد مثبت به ایران در مقابل حس بدبینی و تنفر به عثمانی‌ها و افغان‌ها از خود نشان می‌دهد.
ارزش کتاب حاضر، اطلاعات مهمی است که درباره ارامنه گزارش می‌کند. گزارش مبسوط آبراهام ایروانی مربوط به تهاجم عثمانی به ارمنستان شرقی در تاریخ ۱۷۲۴ میلادی است. برخى از مطالبى را كه آبراهام در اين بخشها ارایه مىدهد در هيچ منبع ديگرى گزارش نشده است. همچنين اين كتاب يك منبع بىنظير براى علاقهمندان به زبان و گويش و اصطلاحات ايروانى و ارمنى است.
كتاب حاضر در كنار دو منبع ديگر معاصر خود يعنى «گزارشهاى گيلاننتز» و «تاريخ آبراهام كرتى» در شمار منابع ارزشمند موجود آن دوره تاريخ ايران و تحولات ارمنستان شرقى و ايروان و اقدامات قدرتهاى درگير در آن منطقه از جمله ايرانيان و عثمانىها است. همچنين مىتواند منبعى مهم برای بررسى اوضاع اجتماعى، فرهنگى، مذهبى و اقتصادى آن منطقه مورد استفاده علاقهمندان قرار گيرد.
بيشترين قسمت كتاب درباره تهاجم عثمانىها به ارمنستان شرقى و ايروان در سال ۱۷۲۴میلادی است كه نويسنده به اين قسمت بسيار مبسوط پرداخته است و در مقابل آن، حوادث مربوط به سقوط صفويه و نیز دشت مغان بهطور اختصار بيان شده است.
كتاب «تاريخ جنگ‌ها ۱۷۲۱ـ۱۷۳۸» نوشته آبراهام ايروانى، نخستينبار از سوی «جورج بورنوتيان» به زبان انگليسى ترجمه شده است و مشتمل بر ۲۲ فصل است. «چگونه شاه طهماسب، پسر حسين شاه ايران، مسووليت بازگرداندن تخت پدرش را كه از سوی افغان‌ها غصب شده بود، برعهده گرفت»، «تضعيف مدافعان ارمنى»، «عثمانىها چگونه شهرهاى ايرانى خوى و تبريز را گرفتند»، «چگونه افغان‌ها از طريق فاليون به تبريز پيشروى كردند»، «چگونه نادر تبريز و همدان را از عثمانىها گرفت» و «چگونه نادر در يك نبرد بزرگ عليه عثمانىها جنگيد» بخشی از فصل‌های کتاب را تشکیل می‌دهد.
كتاب «تاريخ جنگ‌ها ۱۷۲۱ـ ۱۷۳۸» نوشته آبراهام ايروانى با ترجمه فاطمه اورجی، در ۱۸۰ صفحه، بهای هفت هزار و ۵۰۰ تومان از سوی پژوهشکده تاریخ اسلام چاپ و منتشر شده است.