شناسهٔ خبر: 22539 - سرویس دیگر رسانه ها

ضرورت دوری از نگاه ناسیونالیستی در مقوله علم

اکرم قدیمی، رئیس انجمن ترویج علم ایران معتقد است که لوئی پاستور، در زمره دانشمندان علوم مدرن است و برای ارج نهادن به تلاش دانشمندان، تفاوتی نمی‌کند که این دانشمندان ایرانی یا غربی باشند و لازم است در کتاب‌های درسی به معرفی آنها بپردازیم.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ دکتر اکرم قدیمی اظهار کرد:‌ علم امروز به‌عنوان یک مقوله جهانی مطرح است، افرادی مانند لوئی پاستور دانشمندان علوم مدرن هستند، بنابراین برای ارج نهادن به تلاش دانشمندان، تفاوتی نمی‌کند که این دانشمندان ایرانی یا غربی باشند. 

علم را با نگاه ناسیونالیستی محدود نکنیم
وی درباره ناشناخته بودن دانشمندان ایرانی در مقایسه با دانشمندان دیگر کشورها گفت: در حالی‌که افرادی مانند لوئی پاستور در حوزه علوم نوین صاحب شهرت هستند، دانشمندان ایرانی مانند زکریای رازی و ابن‌سینا نیز به‌عنوان مشاهیر علوم قدیم مطرحند. ناچاریم صاحبان علم را بشناسیم و به‌عبارتی  باید ماهیت جهانی علم درنظر گرفته شود. نباید با نگاهی ناسیونالیستی، علم را در جغرافیای خاصی محدود کنیم.

قدیمی با بیان این مطلب که نظریه‌ها و کتاب‌های دانشمندان قدیم ایرانی در دانشگاه‌های غرب تدریس می‌شوند، ادامه داد: برای معرفی بیشتر دانشمندان خودمان، به سرمایه‌گذاری مادی و معنوی نیازمندیم. 

معرفی دانشمندان در کتاب‌های درسی
رئیس انجمن ترویج علم ایران با اشاره به اهمیت پاسداشت نام و ملیت دانشمندان ایرانی در مقابل تلاش برخی کشور‌ها برای تغییر ظاهری ملیت دانشمندان ایرانی، تاکید کرد: زکریای رازی، به‌عنوان یک دانشمند ایرانی الکل را کشف کرده و این موضوعی است که به هیچ‌وجه قابل تغییر نیست. معرفی دستاورد‌های دانشمندان ایرانی در کتاب‌های درسی می‌تواند در حفظ این نام‌های ایرانی در ذهن دانش‌آموزان و دانشجویان و مردم جهان موثر باشد.

قدیمی درباره تلاش‌های انجمن ترویج علم برای معرفی دانشندان ایرانی گفت: سال ۱۳۹۱، انجمن ترویج علم فضایی به نام «باغ علم» را در محوطه برج میلاد تهران تدارک دید تا ۴۰ دانشمند ایرانی را در این فضا معرفی کند، اما این تلاش به دلیل کمبود بودجه و نبود حمایت‌های لازم، نیمه‌کار ماند. 

کتاب ابزار معرفی علم است
وی ادامه داد: انتشار کتاب و ‌ویژه‌نامه، با تاکید بر معرفی تاریخچه دقیق زندگی دانشمندان، ابزار مناسبی برای معرفی شخصیت و فعالیت‌های علمی دانشمندان معاصر کشور است. کتاب ابزار مناسبی است تا از یک‌سو از مصادره نام دانشمندان ایرانی جلوگیری و از سوی دیگر این افراد به جامعه شناسانده شوند.

رئیس انجمن ترویج علم اظهار کرد: در معرفی چهر‌های علمی نباید دچار شعارزدگی شویم و فریاد بزنیم که ما بهترین هستیم، بلکه در آثاری که منتشر می‌کنیم، باید به‌صورت علمی بنویسم و از هیاهو بپرهیزیم. انتشار کتاب برای معرفی چهره‌های علمی یک حرکت علمی است.


با لویی پاستور بیشتر آشنا شویم
امروز ۲۸ دسامبر، سالروز درگذشت «لويی پاستور» پزشک فرانسوی و بنيانگذار ميكروب‏شناسی در سال ۱۸۹۵ میلادی است. 

وی در ۲۷ دسامبر سال ۱۸۲۲ میلادی در خانواده‏ای تنگدست در يكی از شهرهای فرانسه به دنيا آمد. در زندگی اوليه لويى، چيز غيرعادی كه حاكی از نبوغ وی باشد، مشاهده نشد و در شيمی نيز شاگرد متوسطی به‌شمار می‌‏رفت. پاستور در سال ۱۸۴۷ میلادی با تهیه و نوشتن رساله‌هایی درباره فیزیک و شیمی، موفق به اخذ مدرک دكترا در رشته علوم طبيعی شد و سال بعد به‌عنوان استاد شيمی دانشگاه «استراسبورگ» برگزيده شد.

پاستور در سال ۱۸۵۷ میلادی عهده‌‏دار رياست دانشكده علوم در شهر ليل فرانسه شد و همزمان به مطالعات و تحقيقات خود ادامه داد و در سال ۱۸۷۲ میلادی کتاب معروفش را درباره تخمیر نوشت و یک‌سال بعد نیز به عضویت آكادمی پزشكی فرانسه درآمد. لويى پاستور پس از ۱۷ سال تحقيق و مطالعه در آزمايشگاه، توانست موفقيت بزرگی در پيشرفت شيمی، پزشكی و صنعت كه سود آن نصيب همه جامعه بشری شد، به دست آورد. وی با كشف مهم خود، مبنی بر شناسايى باكتری‏‌های زيان‏‌آور به‌عنوان عامل بيماری‏‌ها، جان مردم بی‏شماری را از مرگ نجات داد.

پاستور ثابت كرد كه عمل تخمير و كپک‌زدن غذاها به دليل فعل و انفعالات شيميايى نيست، بلكه بر اثر وجود موجودات زنده ذره‌بينی است. اين كشفيات او دانش مدرن ميكروب‏شناسی را پايه‌ريزی كرد و در عين حال، پاستور را به اين نتيجه رساند كه می‏‌توان ميكروب‏‌ها را با حرارت معتدل نابود كرد. وی اين شيوه را برای جلوگيری از فساد شير و برخی مايعات به‌كار برد. پاستور همچنين داروی ضدبيماری سياه‌زخم در حيوانات را كشف كرد و پس از آن سرم ضد هاری را به‌دست آورد.

اين پزشک مشهور فرانسوی، در سال ۱۸۸۸ میلادی انستيتو پاستور را به منظور توليد سرم ضد هاری، تاسيس كرد كه در حال حاضر اين موسسه با صدها شعبه در جهان، برخی امور مربوط به بهداشت مواد غذايی و ساخت واكسن‏‌ها و سرم‏‌ها را برعهده دارد. 

لويی پاستور سرانجام در ۲۸ سپتامبر سال ۱۸۹۵ میلادی در سن ۷۳ سالگی چشم از جهان فروبست و در انيستيتوی پاريس به خاک سپرده شد.