چرا زنان؟
هفته‌ی گذشته اتفاق افتاد، ماجرای اسیدپاشی به صورت چهار زن در اصفهان. گرچه هنوز بانیان این ماجرا و اهدافشان مشخص نشده و همه چیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد ولی یک چیز در چهار قربانی این ماجرا مشترک است؛ زن بودن.
به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایسنا؛ به هر حال هر چه هست، هدف عاملان اسیدپاشی، صورت زنان بوده است. زنانی که یک روز از خانه‌ی خود بیرون آمدند و در هوای ملس این پاییز، سوزش مایع داغی را بر پوست خود حس کرد‌ه‌اند و بعد...
نشانه رفتن زیبایی زن برای نابودی حکایت از تفکری دارد که در آن زن را یک جسم صرف معنی می‌کند. شبیه همان نگاهی که در دنیای مدرن امروز تقبیحش می‌کنیم؛ جسمی برای لذت بردن و جسمی برای نابود کردن.
دکترعبدالله گیویان - پژوهشگر مطالعات مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی - درباره‌ی این پدیده می‌گوید: زیبایی زن جزو موارد قابل تملک در فرهنگ مردسالارانه است. چنین تفکری سبب می‌شود که یک نادان بر حسب اینکه فکر می‌کند چیزی به او نرسیده است -زن و زیبایی او- سعی کند آن را از بین ببرد. این کار تحقیر و فشار آوردن به زن و در ذات خود جلوه‌ای از داعشیسم است.
عضو هیات علمی و مدرس دانشکده صدا و سیما می‌افزاید: در اسیدپاشی زیبایی زنان هدف قرار می‌گیرد، چون این تفکر وجود دارد که مهم‌ترین ویژگی یک زن، زیبایی اوست و فرد تصمیم می‌گیرد که زیبایی فرد را از بین ببرد. در این نوع نگاه، انسانیت و نگاه فراجنسیتی وجود ندارد. کسی که می‌خواهد انتقام‌جویی کند، به این فکر نمی‌کند که این فرد یک انسان است. بلکه فکر می‌کند که زن یک کالاست و زیبایی دارد و به این فکر می‌کند که وجه ممیزه او را از بین ببرد.
نگاه ابزاری به زن
همچنین دکتر سعید خراط‌ها - پژوهشگر مردم‌شناسی - معتقد است: اسید به عنوان یک ابزار جنایی چندین سال است که وارد ادبیات جنایی کشور ما شده است و زیبایی زنان را که آن‌ها به آن حساسیت بالایی دارند، نشانه گرفته است. برای زنان زیبایی خیلی مهم است و وقتی نقصی در زیبایی‌شان وارد می‌شود، آسیب جدی می‌بینند.
این مدرس دانشگاه می‌گوید: اسیدپاشی در ایران با موضوعات مختلفی صورت می‌گیرد؛ از کینه برای یک عشق مثلثی گرفته تا شنیدن جواب منفی از یک خواستگار. در اغلب مواقع هم مجرم مردی است که زمانی خواهان ازدواج با زنی بوده ولی به علت مواجهه با ناکامی روی صورت او اسید می‌پاشد. در حال حاضر اسید پاشی در ایران موضوعی است که هراس عمومی ایجاد کرده و احساسات عمومی را جریحه‌دار می‌کند. اکنون نیز علاوه بر زنان اصفهانی، بلکه زنان کل ایران و البته مردان ایرانی در اثر این ماجرا دچار هراس شده‌اند و این موضوع سبب شده که حتی تردد در برخی مناطق کم شود.
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران، درباره چرایی رخ دادن چنین مسائلی، بر این اعتقاد است: اسیدپاشی به دلیل داشتن نگاه جسمانی و ابزاری به زن و زیبایی او رخ می‌دهد. به طورکلی، نگاهی که ظاهر و زیبایی زن را فساد آور قلمداد می‌کند، زیبایی او را نفی و در صدد آسیب رساندن به آن بر می‌آید. اسید برای آسیب زدن به زیبایی زن به کار می‌رود و راهی است که در حین اینکه زن را نمی‌کشد، ولی زیبایی او را برای همیشه از او سلب می‌کند. البته که نبودن مجازات مشخص برای اسیدپاشی و البته دسترسی آسان به اسید باعث بروز چنین اتفاق می‌شود که به دنبال آن پیام‌های گسترده و خشن آن نیز بروز می‌کند.
دخترک قربانی اسیدپاشی
اسید پاشی زن را از جامعه حذف می‌کند...
دکتر آناهیتا خدابخشی کولایی - متخصص مشاور خانواده - هم در گفت‌وگو با خبرنگار بخش فرهنگ ایسنا، اظهار کرد: تاکنون و پیش از موارد ابهام‌آلودی که در موارد اسیدپاشی اصفهان رخ داد، موارد اسیدپاشی و غرایض آن مشخص بود. مثلا شنیدن جواب رد از سوی یک خواستگار و...
او با بیان اینکه زنی که مورد اسید پاشی قرار می‌گیرد عملا از جامعه حذف می‌شود، بیان کرد: وقتی اسیدپاشی صورت می‌گیرد، چیزی که یک زن از دست می‌دهد، دیگر فقط ظاهرش نیست، بلکه او موجودیت خود را از دست می‌دهد و دیگر نمی‌تواند در جامعه حضور پیدا کند. بنابراین در موارد اسیدپاشی فقط حذف زیبایی زن اتفاق نمی‌افتد و اسیدپاشی به منزله‌ی محروم کردن زن از چهره‌ی زیبایش صورت نمی‌گیرد، بلکه چنین کاری مساوی است با حذف او از اجتماع و محل کار و البته خانه‌نشین کردن او.
این مدرس دانشگاه گفت: در کشورهایی که اسیدپاشی از آن‌ها گزارش می‌شود، چند عامل برای بروز چنین موضوعی ذکر می‌شود. ابتدا در اختیار و در دسترس بودن اسید. در مناطقی که اسیدپاشی در آن‌ها اتفاق افتاده است، اسید در دسترس افرادی است که دست به اعمال جنایتکارانه می‌زنند. همان‌طور که می‌دانید حمل اسلحه در برخی ایالات آمریکا آزاد است. در آنجا نیز آمار جرم با اسلحه بالا است. بنابراین وقتی ابزاری به راحتی و با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار می‌گیرد به شکل‌های نامتعارفی نیز از آن استفاده می‌شود.
او افزود: نکته دیگر این است که در مناطقی که اسیدپاشی در آن‌ها اتفاق می‌افتد، جامعه فقط درگیر اسیدپاشی نیست، بلکه درگیر مسائل و موضوعاتی مانند قتل‌های ناموسی هم هستند. حس مالکیت بر زن و تسلط بر او به عنوان جسمی که نمی‌تواند از خود دفاع کند، در مواجهه با ناکامی حس‌های انتقام جویانه هم به دنبال دارد. و در اینجا اسید به عنوان ابزاری به کار می‌رود که در دسترس است، استفاده از آن آسان است و برای انتقام‌جویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این مدرس دانشگاه در پایان سخنانش بر لزوم انجام تحقیقات پژوهشی در زمینه اسیدپاشی در ایران تاکید کرد و گفت: با توجه به اینکه اسیدپاشی چند سال است که در ایران حادث شده است، باید روی این موضوع کار شود و دلایل آن مشخص و آسیب‌شناسی شود.
***
با رخ دادن وقایع تلخ اخیر به نظر می‌رسد که اسیدپاشی در ایران به اندازه‌ای قربانی گرفته است که مسوولان را متوجه این موضوع کند که این مساله جدی است و دیگر زمان آن رسیده که برای درمان این بیماری فرهنگی و اجتماعی اجازه داده شود که رسانه‌ها و متولیان مباحث فرهنگی - اجتماعی علاوه بر بررسی جنبه‌های حقوقی و قضایی آن، جنبه‌های روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی اسیدپاشی در ایران را بررسی کنند.
گرچه به نظر می‌رسد عده‌ای با تلاش برای جلوگیری از پوشش اخبار و حوادث اسیدپاشی در ایران و از آن بدتر مجازات منعکس‌کنندگان اخبار مربوط به این موضوع، در حواشی ماجرای اسیدپاشی می‌گذرند و سعی می‌کنند روی صورت مساله خط بکشند؛ در حالی که این یک واقعیت است: اسیدپاشی هفته‌ی گذشته در ایران چهار قربانی گرفته است!