به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ اعتقادات و باورهای مذهبی، پیشینه تاریخی و گرایش‌های اجتماعی و ادبی در کشور ما به کتاب، این بستر را فراهم آورد تا دست‌اندرکاران حوزه نشر پیشنهادی را برای نامگذاری روزهایی را به نام کتاب به شورای فرهنگ عمومی کشور ارائه کنند. موافقت شورای فرهنگ عمومی و تصویب پیشنهاد یاد شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی سبب شد تا در آبان‌ماه هر سال هفته‌ای به نام کتاب در کشور برگزار شود. هفته کتاب با آیین‌نامه‌ای که مصوب شورای فرهنگ عمومی است در سال ۱۳۷۲ در کشور متولد شد. 

در نخستین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، این مهم به خوبی سامان یافت و راهنمایی و دیدگاه‌های ایجابی و سازنده و دلگرم کننده مسئولان و مدیران ارشد نظام، راه را برای تشویق و ترغیب همه سازمان‌ها و دستگاه‌ها در گسترش فعالیت‌ها به منظور توسعه صنعت چاپ و نشر و گسترش و ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی هموار کرد. 

در این دوره رهبر معظم انقلاب با ارسال پیامی به ارائه دیدگاه ها و نظرات خویش درباره این مراسم پرداختند و همچنین در روز چهارم پدیدآورندگان و ناشران کتاب های برگزیده را به حضور پذیرفتند و ضمن آشنایی با نظرات برخی از آنها رهنمودهایی را در حوزه کتاب و کتابخوانی بیان فرمودند. 

احمد مسجد جامعی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی سخنانی در نمایشگاه استانی کتاب زنجان در سال ۱۳۷۲، برگزاری مراسم هفته کتاب را اعلام کرد و گفت: موضوع هفته کتاب که از زمان وزارت حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی در دستور کار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته بود. سرانجام با موافقت شورای فرهنگ عمومی در سال جاری آغاز به‌کار خواهد کرد.    

در این گزارش بیست و دو دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، در قالب جدول بررسی و ارائه می‌شود.

*نخستین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۲ با دبیری محمد رنجبری برگزار شد.

جدول نامگذاری روزهای نخستین دوره هفته کتاب

*دومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۳ با دبیر محمد رنجبری برگزار شد.

جدول نامگذاری روزهای دومین دوره هفته کتاب

در دومین دوره هفته کتاب که با انگیزه مضاعف دست‌اندرکاران آن همراه بود، سازمان‌ها و نهادها در شکل‌گیری این حرکت بزرگ فرهنگی نقش آفرینی کردند. نقش هر یک از سازمان‌ها در پشتیبانی و تایید این حرکت، زمینه‌ساز مشارکت مدیران سازمان‌های وابسته در استان‌ها در هر چه بهتر برگزار شدن این هفته و اجرای برنامه‌های فرهنگی متنوع و تلاش برای هماهنگی و همکاری بود. 

نخستین دوره کتاب سال دانشجویی در دومین دوره هفته کتاب با مشارکت معاونت امور فرهنگی و جهاد دانشگاهی شکل گرفت. همچنین در این دوره، نخستین گردهمایی «برسی مسائل رمان در ایران» برگزار شد.

*سومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۴ با دبیری محمد رنجبری برگزار شد.

جدول نامگذاری روزهای سومین دوره هفته کتاب 

در سومين دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران چون با زادروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) تقارن داشت برگزاری مراسم جشن کتاب و جشن کوثر در ۲۵ شهر و برگزاری نمايشگاه بزرگ کتاب کوثر از برنامه‌های ويژه اين دوره بود، ضمن آن‌که در دوره سوم، ۱۰۰ نمايشگاه کتاب در کارخانه‌های کشور برگزار و نخستين نمايشگاه صنعت چاپ در تهران نيز برگزار شد. 

*چهارمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۵ با دبیری محمد رنجبری و با شعار اصلی «احیای سنت حسنه اهدای کتاب» برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای چهارمین دوره هفته کتاب 

یکی از برنامه‌های محوری چهارمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، برگزاری نخستین همایش راه‌های گسترش و ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی بود. در این دوره از ۱۶ نفر از خادمان نشر قدردانی شد که شامل محقق، مولف، منتقد، ناشر، کتابدار، مدیرچاپ، لیتوگراف، صحاف و گراورساز بودند. 

*پنجمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۶ با دبیری محمد رنجبری برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای پنجمین دوره هفته کتاب

برنامه‌ها پنجمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با ميلاد حضرت علی(ع) مقارن بود و به همين مناسبت روز «کتاب و ولايت» در تقويم ايام اين دوره جای گرفت، ضمن آن‌که در يک حرکت فرهنگی گسترده، ۱۲۳ نمايشگاه کتاب در مراکز فرهنگی و نمايندگی‌های جمهوری اسلامی ايران در خارج از کشور برگزار شد. 

*ششمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۷ با دبیری محسن رضایی برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای ششمین دوره هفته کتاب 

خرید کتاب برای نخستین بار در سال ۱۳۷۷ دارای آیین‌نامه‌ای منظم و منسجم شد و هیات خریدی که ناشران و نویسندگان نیز در آن عضویت داشتند در آیین‌نامه پیش‌بینی شد و حدود یک میلیارد تومان کتاب در این سال از ناشران خریداری شد. 

در ششمین دوره هفته کتاب، نمایشگاه بزرگ استانی کتاب قم با مشارکت تعاونی ناشران قم برگزار شد. در این مراسم، آیت‌الله جوادی آملی سخنرانی کرد. از ویژگی‌های دیگر ششمین دوره هفته کتاب، توجه به نقش اطلاع رسانی در حوزه کتاب بود. در این سال، میزگردهایی درباره نقد و بررسی کتاب توسط مسئولان و دست‌اندرکاران کتاب های ماه که بیش از یک سال از فعالیت‌شان می گذشت، برگزار شد. 

*هفتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۸ با دبیری محسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، انتظار» برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای ششمین دوره هفته کتاب

برگزاری نخستین دوره کتاب سال ولایت، تجلیل از چاپخانه‌داران و طرح سنجش میزان مطالعه در میان دانشجویان از جمله مهم‌ترین برنامه‌های هفتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آیند. 

*هشتمین دوره هفته کتاب جمهوی اسلامی ایران در سال ۱۳۷۹ با دبیری محسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، عدالت» برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای هشتمین دوره هفته کتاب 

در هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران نخستين بار روزهای «کتاب و ادبيات دفاع مقدس» و «کتاب ايران درجهان» به برنامه افزوده شد؛ به همين دليل نيز همزمان، همايش راه‌های توسعه نشر بين‌المللی کتاب ايران برگزار شد. 

*نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۰ با دبیریمحسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، عترت» برگزار شد.

جدول نامگذاری روزهای نهمین دوره هفته کتاب

افتتاح نمایشگاه یک دهه فرهنگ کتاب و کتابخوانی و نیز گروه‌های تبریک دانش‌آموزی که در آن ۱۵۰ دانش‌آموز با لباس‌های یک شکل در ۴۰ نقطه شهر از جمله مقابل ساختمان‌های ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، فرهنگسراها، دانشگاه‌ها، روزنامه‌ها و صدا و سیما گردآمدند و هفته کتاب را به مردم تبریک گفتند، از برنامه‌های نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آیند.

*دهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۱ با دبیرمحسن رضایی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، عزت» برگزار شد.

جدول نامگذاری روزهای دهمین دوره هفته کتاب 

در دهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، شاهد انجام نظرخواهی از ۸۱ چهره سرشناس ادبی، فرهنگی و هنری کشور درباره چگونگی برگزاری هفته کتاب و اختصاص روزی با نام «کتاب، صنعت و کارگر» برای نخستین بار بودیم. 

* یازدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۱۵ تا ۲۲ آذرماه سال ۱۳۸۲ برگزار شد. دوازدهمین دوره هفته کتاب از ۳۰ آبان تا ۱۰ آذرماه سال ۱۳۸۳ برپا شد. سیزدهمین دوره هفته کناب از ۲۸ آبان‌ماه تا ۷ آذرماه سال ۱۳۸۴ با شعار «نهضت کتابخوانی» برگزار شد. 

متاسفانه پیگیری‌های مستمر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) برای یافتن اطلاعات مربوط به این سه دوره هفته کتاب (یازده، دوازده و سیزده) نتیجه‌بخش نبود. 

*چهاردهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ آبان‌ماه تا ۲ آذرماه سال ۱۳۸۵ در حالی برگزار شد که محوریت عمده آن رویکرد سال پیامبر اعظم (ص) و نهضت کتابخوانی بود و از مهم‌ترین اهداف آن مشارکت هر چه بیشتر نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی در برپایی هر چه باشکوه‌تر این رویداد فرهنگی بود. 

موسسه خانه کتاب در این دوره از هفته کتاب، علاوه بر اجرای برنامه های متعدد با موضوع کتاب و کتابخوانی، مسئولیت امور مالی هفته کتاب را نیز به عهده داشت و تمام تفاهمنامه‌ها و برنامه‌های مورد حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق خانه کتاب ایران اجرا می‌‌شود. در ضمن خانه کتاب ایران وظیفه اطلاع‌رسانی و تبلیغات هفته کتاب را نیز به عهده داشت که از طریق ستاد ویژه خبری و خبرگزاری کتاب ایران همچنین انتشار ویژه‌نامه کتاب هفته در طول مدت برگزاری مراسم هفته کتاب، نسبت به انجام امور اقدام می‌کرد. 

موسسه خانه کتاب با برپایی گردهمایی مدیران فرهنگی ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌های سراسر کشور به منظور آشناسازی آنها با قوانین جدید شابک (شماره استاندارد بین‌المللی کتاب) همچنین افتتاح خبرگزاری کتاب ایران به استقبال هفته کتاب رفت.

*پانزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ آبان‌ماه تا یکم آذرماه سال ۱۳۸۶ برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای پانزدهمین دوره هفته کتاب 

تجهیز کتابخانه‌ها و بررسی خلاء‌های آموزشی کتابخوانی توسط کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از مهم‌ترین برنامه‌های پانزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شوند. 

*شانزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۷ با دبیری محمدحسن فکری و با شعار اصلی «حداقل هرماه یک کتاب بخوانیم» برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای شانزدهمین دوره هفته کتاب

در شانزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران شاهد برگزاری نشست هم‌اندیشی اهل قلم شامل مولفان، نویسندگان و ناشران و نیز تقویت کتابخانه‌های دفاع مقدس بودیم.

* هفدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۸ با دبیری محمد الهیاری فومنی با شعار اصلی «کتاب، دانایی، توانایی» برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای هفدهمین دوره هفته کتاب 

در هفدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران تمبر هفته کتاب طراحی و شنبه (۲۳ آبان‌ماه) رونمایی شد. همچنین در این دوره، کتاب سال شعر جوان و کتاب سال کشاورزی برای نخستین بار برگزار شد. در این دوره طرح راه‌اندازی کتابخانه های باز، شکل گرفت. 

*هجدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۹ با دبیری محمد الهیاری فومنی و با شعار اصلی «مطالعه، اندیشه، فرزانگی» برگزار شد. در این دوره هر کدام از روزهای هفته کتاب، شعار فرعی نیز اختصاص یافت.

جدول نامگذاری روزهای هجدهمین دوره هفته کتاب 

*نوزدهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۰ با دبیری محمد الهیاری فومنی با شعار اصلی «یادگار ماندگار» برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای نوزدهمین دوره هفته کتاب 

در نوزدهمین دوره هفته کتاب جمهوی اسلامی ایران برای نخستین بار سایت ویژه هفته کتاب راه‌اندازی شد.

*بیستمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۱ با دبیری محمد الهیاری فومنی با شعار اصلی «یادگار ماندگار» برگزار شد. 

جدول نامگذاری روزهای بیستمین دوره هفته کتاب 

*بیست ‌و یکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال۱۳۹۲ با دبیری محمد الهیاری فومنی با شعار اصلی «یادگار ماندگار» برگزار شد.

جدول نامگذاری روزهای بیست و یکمین دوره هفته کتاب

*بیست و دومین دوره هفته کتاب جمهوی اسلامی ایران از ۲۴ آبان‌ماه سال جاری (۱۳۹۳) تا یکم آذرماه بادبیری برزین ضرغامی و با شعار اصلی «ترویج کتاب، ترویج امید» برگزار خواهد شد.

جدول نامگذاری روزهای بیست و دومین دوره هفته کتاب 

به گفته برزین ضرغامی، دبیر اجرایی بیست و دومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران؛ در این دوره اقدامات جدید صورت گرفته است که از آن میان می‌توان به کاهش تصدی‌گری‌های دولت و تفویض امور به بخش‌های خصوصی و استان‌های سراسر کشور اشاره کرد. در این راستا برنامه‌های بیست و دومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران را در سه سطح «ملی»، «تخصصی» و «استانی» دسته‌بندی شده‌اند.

 در سطح «ملی» از افرادی که در حوزه کتاب و فعالیت‌های مرتبط با کتاب، چاپ و نشر اقداماتی را انجام داده‌اند، قدردانی خواهد شد. همچنین در سطح «تخصصی» وزارتخانه‌ها، نهادها و سازمان‌های مختلف، برنامه‌های حوزه کتاب را برگزار و از برگزیدگان خود تجلیل خواهد شد؛ به‌طور مثال، وزارت کشاورزی، از برگزیدگان کتاب سال جهاد کشاورزی و سازمان محیط زیست، از برگزیدگان کتاب سال محیط زیست تجلیل خواهند کرد.

امسال نقش استان‌ها در برگزاری برنامه‌های هفته کتاب، پُررنگ‌تر و غنی‌تر خواهد بود. در این راستا در هراستانی، ستاد استانی هفته کتاب راه‌اندازی شده است. 

امسال با توجه به تقارن هفته کتاب با ایام محرم، به همه استان‌ها تأکید شده است که اجرای برنامه ویژه‌ای با موضوع «قیام و معرفت عاشورایی» در دستور کار داشته باشند. همچنین امسال برای نخستین بار جایزه «فرهنگ و ادب محتشم» برگزار خواهد شد و پایان آبان ماه سال جاری از برگزیدگان حوزه‌های شعر، کتاب، پایان‌نامه، فعالیت‌های تجسمی، فیلم و عکس عاشورایی تجلیل می‌شود.

در این دوره از هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار جشنواره «دوستداران روستای کتاب» در سطح کشور برگزار خواهد شد؛ در این جشنواره، هر روستایی که ازنظر تعداد و کیفیت برنامه‌های فرهنگی ازجمله کتاب امتیاز بیشتری کسب کند، وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون‌های فرهنگی هنری مساجد مبلغی را برای مباحث فرهنگی ازجمله تجهیز کتابخانه‌های روستا، اهدا خواهند کرد.

«انتخاب پایتخت کتاب در کشور» یکی دیگر از برنامه‌های بیست و دومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران است. چارچوب‌های این برنامه ابلاغ‌شده است؛ بر این اساس شهرستانی که بتواند فعالیت‌‌های فرهنگی خوبی داشته باشد، به سازمان یونسکو معرفی خواهد شد.

نکته: در این گزارش ارائه نشدن اطلاعات در برخی از دوره‌های هفته کتاب، به دلیل نبود منابع مستند در این زمینه بوده است.