به گزارش فرهنگ امروز به نقل از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، گروه زبان و ادبیات فارسی شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سلسله کارگاه های نسبت ادبیات و فلسفه را برگزار می کند. کارگاه دوم با عنوان «استعاره شناسی و فهم» را آقای دکتر سید محمد رضا بهشتی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران و مدیر موسسه فرهنگی- پژوهشی نوارغنون برگزار می کنند.
توضیحاتی درباره كارگاه:
رویکرد گروه زبان و ادبیات فارسی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی دانشگاهها،یافتن نیازها، مطالع? خلاها و پرداختن به مسائل و چالشهای فراروی رشته زبان و ادبیات فارسی برای برقراری تعامل میان حوز? مباحث نظری جدید با مبانی فکری ایرانی- اسلامی است. این گروه پس از سالها تجرب? تعامل سازنده با استادان دانشگاههای سراسر کشور و برگزاری دهها نشست تخصصی و بررسی مسائل و مشکلات این رشته از زوایای گوناگون، به این دریافت رسیده که یکی از آسیبهای پژوهشی و آموزشی این رشته، غفلت از پیوند عمیق و پربار میان سنت فلسفه ایرانی- اسلامی و ادبیات فارسی است. این موضوع خصوصا در پیوند با رویکردهای کلان شورا و گسترش و تعمیق فرهنگ نقد و نظریه پردازی است .
با توجه به این ضرورت، گروه زبان و ادبیات فارسی شورا، پس از برگزاری نشست تخصصی نسبت ادبیات و فلسفه در خردادماه امسال در دانشگاه گیلان و با توجه به استقبالی که از این نشست شد، کارگاههای نسبت ادبیات و فلسفه را در پنج محور به شرح زیر در سال ۹۳ تعریف کرده است:
- کارگاه فرهنگ: ادبیات و فلسفه، مدرس: دکتر علی اصغر مصلح(عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی)
- کارگاه استعاره شناسی و فهم، مدرس: دکترسید محمد رضا بهشتی(عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)
- کارگاه مبانی فلسفی- معرفت شناختی نظریه های ادبی، مدرس: دکتر علیرضا نیکویی(عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان)
- کارگاه درآمدی بر فلسفه ادبیات، مدرس: دکتر امید همدانی(عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد)
- کارگاه تحلیل ادبیات از منظری ویتگنشتاینی، مدرس: دکترعلی اکبر احمدی افرمجانی(عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس)
استفاده از ظرفیت های متون فلسفی برای بومی سازی نظریه پردازی و نقد ادبی از خلال بازخوانی مواریث کهن، یافتن پیوندها و اشتراکات میان متون فلسفی و ادبی، تعمیق ارتباط میان رشته ای و مهارت افزایی در جهت ایجاد ارتباط کاربردی میان مفاهیم مشترک ادبیات و فلسفه از ضرورت ها و اهداف برگزاری این کارگاههاست.
دومین کارگاه به مقول? استعاره شناسی و ارتباط آن با فلسفه می پردازد.
«استعاره» یكی از آرایه‌های كلامی است كه معمولاً در ادبیات با آن آشنایی داریم و از اقسام مجاز شمرده می‌شود. بسیاری از فیلسوفان و منطقیان، بر این باورند كه كاربرد مجاز و استعاره در اندیشه و سخن دقیق كه تلاش برای یافتن و بازگفتن حقایق است، جایی ندارد و حتی می‌تواند مانعی برای راهیابی ما به فهم حقایق باشد. از این‌رو، برخی از آنان در پی زبانی آرمانی بوده‌اند كه در آن، برخلاف زبان محاوره، سروكار ما صرفاً با دلالت‌های حقیقی و از هرگونه مجاز، اعم از تشبیه، استعاره و كنایه پیراسته باشد. برخی از آنان، برترین الگو برای چنین زبانی را ریاضیات دانسته‌اند و خواسته‌اند زبانی با همان ساختار پدیدآورند.
اما نگاهی به تاریخ فهم‌ها كه خود را در تاریخ مفاهیم آشكار می‌سازد، نشان می‌دهد كه این آرمان نه برآورده‌شدنی است و نه تحقق‌اش خواستنی؛ چراكه حاصل این نگاه، دریافت این واقعیت است كه مفاهیم تطور می‌یابند و در مدلول واژه‌ها یا نشانه‌ها معانی جدیدی وارد یا ثقل معنایی در مفاهیم دگرگون می‌شود تا در نقاط عطفی این دگرگونی موجب پدیدآمدن مفهومی جدید شود و این مفهوم به ثباتی گذرا برسد. در فواصل این دگرگونی‌های زیروروشونده (كه دیگر مفهوم پیشین، كفاف دربرگرفتن چیزی را نمی‌دهد كه دریافت شده و می‌خواهد به قالب مفهوم درآید)، با انبوه استعاره‌ها روبه‌روییم و ظهور این پدیده نزد فیلسوفان پایبند به مفاهیم تعریف‌شده ،كمتر از اندیشه و سخن شاعران و ادیبان نیست.
نقش مجازها و استعاره‌ها در ماجرای فهم به این محدود نمی‌شود كه در فواصل میان مفاهیم تثبیت‌شده (هرچند گذرا)، جایگزینی موقت برای آنها شوند بلكه اندیشه در بستر این مجازها و استعاره‌ها حركت می‌كند و چه‌بسا لوازم آنها، لوازم اندیشه می‌شود. در اینجا، دیگر استعاره‌ها نه آرایة كلام‌اند و نه جایگزین‌هایی موقت و نایب‌مناب مفاهیم تثبیت‌شده، بلكه فراهم‌آورندة امكان تحول اندیشه و تطور مفاهیم‌اند. كوشش ما در این كارگاه بر این است كه گذشته از آشناشدن با این نقش استعاره‌ها در فهم، نمونه‌هایی از ایفای این نقش را مورد وارسی قرار دهیم.
این كارگاه درروز چهارشنبه ۲۶ آذرماه از ساعت ۱۴ تا ۱۸ بعد از ظهر برگزار خواهد شد. هزینه ثبت نا۳۰۰۰۰۰ ریال تعیین شده است. مهلت ثبت نام تا تاریخ ۲۳ آذر ماه ۱۳۹۳ خواهد بود. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به سایت پژوهشگاه فرم ثبت نام كارگاه‌ها را دریافت و پس از تکمیل، به همراه كپی كارت ملی و فیش واریزی (به شماره حساب ۵۱۰۹۷۸۹۲۱۳ بانك ملت - شعبه سرچشمه، كد۶۴۳۹۴ به نام درآمدهای اختصاصی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) به صورت حضوری به دفتر آموزش‌های آزاد تخصصی مدیریت تحصیلات تکمیلی واقع در پل کریم خان، مابین خیابان شهید قرنی و خیابان ایرانشهر، پلاک ۱۷۸، طبقه چهارم، اتاق ۷ تحویل یا اسكن مدارك خود را به آدرس ایمیل workshop.ihcs@gmail.com ارسال نمایند. لازم به ذكر است در صورت ارسال مدارك به صورت الكترونیكی ارائه اصل فیش در روز كارگاه الزامی است.
این کارگاه به اعضای هیئت علمی دانشگاهها و دانشجویان دکتری اختصاص دارد و به تمامی شرکت کنندگان گواهی معتبر شرکت در کارگاه آموزشی ارائه خواهد شد.
متقاضیان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با شماره تلفن ۸۸۴۹۰۲۱۳ تماس حاصل فرمایند.
محل برگزاری کارگاه در بزرگراه کردستان، نبش خیابان ۶۴ غربی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، طبق? سوم، سالن اندیشه خواهد بود.