شناسهٔ خبر: 25437 - سرویس دیگر رسانه ها

کثرت امامزادگان منسوب به امام کاظم (ع) و برخی ابهام‌ها در نسب‌شناسی آنها

رئیس دانشگاه علوم قرآن اصفهان و مدیر مؤسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی «راسخون» با بیان ضرورت تالیف کتاب درباره امامزادگان به‌ویژه نسب‌شناسی آنان گفت: براي نمونه، ما در ایران دو امامزاده با نام «احمد بن موسی» داریم که یکی از آنها در طبس و دیگری در شیراز قرار دارد. از این‌رو لازم است کار تحقیقاتی عمیقی روی این موضوع صورت گیرد که کدام یک از این امامزادگان همان «احمد بن موسی» فرزند بلافصل امام موسی کاظم (ع) هستند.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ در میان پیشوایان معصوم شیعیان، زندگینامه‌نگاران و نسب‌شناسان، تعداد فرزندانی بیشتر را برای امام موسی کاظم (ع) برآورد کرده و در آثار خود آورده‌اند. کثرت فرزندان و در پی آن نوادگان آن حضرت سبب شده است که شمار امامزادگانی که نسب آنها بلافصل یا بافاصله به امام هفتم می‌رسد بسی بیش از امامان دیگر باشد. همین کثرت سبب شده است که تشابه نام دو نفر یا تعدد نام یک نفر یا ابهام در نسب یکی از امامزادگان، دشواری‌هایی را در شناخت آنها پدید آورد. از این رو دستیابی به اطلاعاتی درست درباره امامزادگان نیازمند پژوهش‌ها و خلق آثاری راهگشاست.

حجت‌الاسلام سید احمد سجادی، مدیر مؤسسه فرهنگی ـ اطلاع‌رسانی راسخون در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران با اشاره به کمبود کتاب درباره امامزادگان گفت: متاسفانه درباره امامزادگان کتاب‌ها و مقالات بسیار کمی نوشته شده است. البته سال گذشته همزمان با برگزاری نخستین همایش تجلیل از امامزادگان در اصفهان چهار جلد کتاب شامل مقالات علمی این همایش منتشر شد. ما نیز پیش از این در نشریه «میراث جاودان» چندین مقاله درباره امامزادگان منتشر کرده‌ایم اما اگر بخواهیم صادقانه با این موضوع برخورد کنیم، باید بگویم ضرورت تالیف کتاب برای امامزادگان آنچنان كه بايد، احساس نشده است و بسیاری از محققان ما در زمینه های دیگر کار کرده‌اند، در حالی که می‌توان روی نسب‌شناسی بسیاری از این امامزادگان تحقیق و تفحص کرد.

وی ادامه داد: برای نمونه، ما در ایران دو امامزاده با نام «احمد بن موسی» داریم که یکی از آنها در طبس و دیگری در شیراز قرار دارد. اما لازم است که یک کار تحقیقاتی عمیق روی این موضوع صورت گیرد که کدام یک از این امامزادگان همان «احمد بن موسی» فرزند بلافصل امام موسی کاظم (ع) هستند چون به هر حال ما معتقدیم به خاطر کراماتی که از این دو امامزاده مشاهده شده، فردی مؤمن و متدین در این دو مکان دفن است اما از سوی دیگر می‌دانیم که «احمد بن موسی» یک نفر بیشتر نبوده است. بنابراین جای پژوهش و چاپ کتاب درباره این موضوع خالی است. 

مشاور پژوهشی سازمان اوقاف و امور خیریه به عنوان مثالی دیگر افزود: همچنین درباره محل دفن حضرت زینب که به اعتقاد برخی در دمشق و برخی دیگر در قاهره دفن شده محل اختلاف است و باید محققان با مطالعه در متون کهن، مطالب لازم را استخراج كنند و تألیفاتی در این باره داشته باشند.
 
به گفته سجادی، در گذشته باید حتماً کرامتی از فردی یا امامزاده‌ای دیده می‌شد تا مردم جایگاه آن را می‌پذیرفتند اما به نظر من این تنها شرط لازم برای شناخت امامزادگان در دوره کنونی نیست. زمانی که مردم در شهری به امامزاده‌ای مراجعه می‌کنند و آن را واسطه خیر قرار مي‌دهند و در آن محل احساس آرامش می‌کنند، خود، نشان‌دهنده اعتبار و جایگاه امامزادگان است. با وجود این باید شناخت شجره‌نامه‌ها در رأس کارهای تحقیقاتی قرار گیرد. 

این محقق دینی یادآور شد: شناخت شجره‌نامه‌ها نشان می‌دهد که حرکت امامزادگان از چه مکانی به مکان دیگر بوده است و در واقع با اين كار، حرکت شیعی در طول تاریخ تشریح می‌شود. نکته دوم این که در بخشی از تاریخ برخی از امامزادگان با نامی دیگر بین مردم معروف بوده‌اند. به طور مثال زمانی که حضرت عبدالعظیم حسنی به ایران آمد کسی از شخصیت ایشان شناختی نداشت و تنها بعد از فوت وی دستخطی از او پیدا کردند و توانستند او را شناسایی کنند چرا که در اثر ظلم‌های حکومت بنی‌عباس بسیاری از امامزاده‌ها تحت فشار قرار داشتند و مجبور بودند هویت واقعی‌شان را مخفی کنند و به همین دلیل با نام‌های دیگری زندگی می‌کردند.

وی تاکید کرد: همان طور که گفتم آن چه مهم است تشخیص جریانات تاریخی به واسطه حرکت امامزادگان است و محققان باید روی این موضوع کار بیشتری انجام دهند و در این باره آثاری را منتشر کنند.

شایان ذکر است در زمینه امامزادگان، انساب‌شناسی امامزادگان، اهمیت زیارت بقاع متبرکه امامزادگان، قطب فرهنگی شدن امامزادگان و نیز مطالبی درباره چهار امامزاده معروف شامل حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، مشهد اردهال و دو فرزند امام موسی کاظم (ع) یعنی حضرت احمد بن موسی (شاهچراغ) (ع) و حضرت معصومه (س) در سایت مؤسسه راسخون قرار داده شده است.