به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ از میان 300 هزار کتاب، سند، نسخ خطی،اطلس و نقشههای قدیمی موجود در کتابخانه دولتی روسیه تاکنون 9 هزار آیتم با دقت و وسواس زیاد دیجیتالی شده و در آرشیوی ویژه در دسترس قرارگرفته است. {لینک}
این آرشیو در حال حاضر در دسترس عموم قرار دادهشده و میتوان فرمت دیجیتالی نسخ خطی مانند«انجیل آرخانگلسک» مربوط به 1092 میلادی و یا کتاب مزامیر کلیسای ارتدوکس کراکوف چاپ 1491 میلادی را مشاهده کرد.
دستیابی به گنجینه نسخ خطی کتابخانه دولتی روسیه تا پیش از این پروژه برای هرکسی ناممکن بود و پس از دیجیتالی شدن اسناد و کتابهای نایاب، اینک مردم عادی نیز میتوانند از طریق وبسایت مربوطه به آنها مراجعه کنند.
دیجیتالی کردن 300 هزار کتاب و سند تاریخی کار آسانی نیست و مدیران پروژه در ادامه راه با مشکلاتی مانند: نبود سیستم مناسب برای اسکن کردن اسناد بزرگ و حجیم، احتمال خراب شدن اسناد قدیمی که ارزش آنها میلیونها دلار است، پس دادن جوهر کتابهای نوشتهشده در قرن 19 (تهیهشده از روی/zinc) به آنسوی کاغذ و غیرقابل خوانده شدن کتاب پس از گذشت زمان، مواجه شدند.
فرایند اسکن کردن باید با دقت انجامشده و مسئول اسکنر از لحاظ فنی باید طوری عملیات را راهبری کند که به متن اصلی آسیب نرساند.
معمولاً کتاب داخل یک گهواره مخصوص قرار داده میشود که طول و عرض آن قابل تنظیم بوده و از سایز A0 (33 در 46 اینچ) تا انواع سایزهای نامتعارف را در برمیگیرد و نور مخصوصی که به کتاب یا سند تابانده میشود نباید طوری تعریفشده باشد که به متن اصلی آسیب برساند.
ستاپ کردن اسکنرهای قابلتعریف به صورت حرفهای برای سایز و حجم کتابها و اسناد نامتعارف مانند اطلسهای بزرگ و کتابهای هدیه دادهشده از سوی پادشاهان در طول تاریخ، کاری است که مسئولان دیجیتال سازی پروژه کتابخانه ملی الکترونیکی روسیه آن را دنبال کردند و توانستند نسخه خطی 1119 صفحهای لئوناردو داوینچی را در قالب دیجیتالی بریزند.اما این کار را با اسکنرهای میتیس انجام دادند. این اسکنرها را مهندسان سابق هوافضای MIT ساخته و پرداختهاند.
خروجی کار به صورت پیدیاف و قابلخواندن توسط سیستمعاملهایی مانند آی او اس اپل تعریفشده و هم تحت وب و هم به صورت لوکال/local در کتابخانه دولتی روسیه در دسترس است.
اگر با تمام مشقت، کتابها و اسناد تاریخی، گردآوریشده، اما به درستی به قالب دیجیتالی روز و کارآمد درنیایند، انگار نه انگار که کاری صورت گرفته است و این نکته را مدیران کتابخانههای ما به عنوان تجربهای که کتابخانههای بزرگی مانند روسیه آن را پیموده،باید مدنظر قرار دهند.
نمونه اسکنرهای استفاده شده در پروژه کتابخانه ملی الکترونیکی روسیه: