به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ در این مراسم که روز ۱۴ آذر کتابفروشی «کتاب آمه» میزبان آن بود، اکبر عالمی، منتقد سینما در گفتوگو با خبرنگار ایبنا درباره سوژه اصلی این کتاب گفت: نلسون ماندلا چهرهای متعلق به قرن بیستم است و بسیاری از متفکران ایرانی با شخصیت و فعالیتهای وی آشنایی دارند.
وی افزود: ماندلا قهرمانی بود که برای آزادی و احترام به انسانیت، ۲۵ سال زندانی شد و همواره مهمترین خصیصه او این بود که با سلاح قلم و اندیشه به جنگ کج فهمیها رفت.
عالمی با بیان این نکته که ماندلا و مارتین لوتر کینگ دو شخصیتی هستند که نامشان در تاریخ رنگینپوستان جهان میدرخشد، گفت: مارتین لوترکینگ در سال ۱۹۶۴ برنده جایزه نوبل و چهار سال بعد ترور شد و امروز بعد از گذشت کمتر از ۵۰ سال میبنیم که دو دوره رئیس جمهوری کشور بزرگ و پهناوری مانند امریکا یک رنگین پوست است.
وی افزود: امروز در افریقای جنوبی صلح حکم فرماست و مردم افریقا این زندگی آرام خود را مدیون نلسون ماندلا و مکتوبات او هستند.
عالمی درباره ویژگیهای عکسهای این کتاب گفت: اگرچه عکسها محصول ثبت و شکار لحظات هستند اما نباید تمام موضوع را به معجزه دوربین نسبت داد بلکه بینش و «نگاه» عکاس نقش مهمی را در خلق تصاویر برعهده داشته است.
وی ادامه داد: نگاه عکاس ریشه در کودکی او، مطالعات، سفرها و حتی کنسرتها و تئاترهایی که در طول زندگیاش دیده و شنیده دارد و به نظر من شاه بابایی توانسته در آن فرصت کوتاه، تلاش خود را به ثمر برساند.
وی این مجموعه عکسها را یادگار ارزشمندی از واقعه مرگ ماندلا که توسط یک ایرانی ثبت شده است، دانست و درباره اهمیت این کتاب گفت: در دورانی که جهانیان تصور میکنند، ایرانیان و برخی دولتمردان ایران خود محورند و نمیتوانند شخصیتهایی برونمرزی را ستایش و تحسین کنند، این کتاب سندی بر ابطال این تصور ارائه کرده است.
مسجد جامعی: هنر ایران همواره با هنر جهان در گفتوگو بوده است
احمد مسجد جامعی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایبنا با اشاره به جایگاه محبوب و موثر ماندلا و شباهتهایی که میان نوع نگاه او به انسان و پدیده «انقلاب» با نگاه برخی رهبران انقلابی ایران، وجود دارد، گفت: نام ماندلا به عنوان یک شخصیت سیاسی، انقلابی و مردمی در تاریخ معاصر ثبت شده است زیرا او توانست یک معنا و روشی انسانی را در سیاست معرفی و اجرا کند.
وی با تاکید بر اهمیت آثاری همچون این کتاب که رویکرد و زاویه دید هنرمند ایرانی را به یک واقعه جهانی منعکس میکند، گفت: ایران به دلیل موقعیت استراتژیکش، همواره یک قلمرو تمدنساز و به نوعی نقطه اتصال تمدنهای مختلف بوده و این موضوعی است که در آثار هنری هم به خوبی پیداست. مثلا تخت جمشید اگرچه یک نماد ایرانی است اما در جزئیات آن عناصری از هنرهای سرزمینهای دیگر نیز مانند هند، بابل و حتی مصر هم دیده میشود.
مسجد جامعی افزود: تبادل هنر و فرهنگ ایران با تمدنهای دیگر هیچگاه یک جانبه نبوده و همواره ماهیتی گفتوگویی داشته است. ما از تمدن چند هزار ساله برخورداریم و یکی از مهمترین دلایل پایداری این تمدن، همین گفتوگوهایی بوده که با دیگر فرهنگها داشتهایم.
میثم شاهبابایی، تنها هنرمند ایرانی حاضر در خاکسپاری ماندلا
میثم شاهبابایی، پدیدآورنده این کتاب، دانشآموخته رشته گرافیک است و فیلمسازی را از سال ۱۳۸۰ آغاز کرده و تاکنون ساخت ۱۱ فیلم مستند را در کارنامه خود دارد، وی انتشار این کتاب را محصول فرعی سفر خود به افریقا دانست و به خبرنگار ایبنا چنین توضیح داد: بعد از شنیدن خبر درگذشت نلسون ماندلا، به همراه یک تصویربردار به افریقای جنوبی رفتم تا فیلمی مستند از روزهای وداع مردم افریقای جنوبی با رهبرشان بسازم و در ابتدا هیچ تصوری از ارائه مجموعه عکس نداشتم.
وی ادامه داد: در ایران تصاویر و عکسها را با مرتضی پور صمدی (مدیر فیلمبرداری و عکاس) مرور کردم و او با یادآوری این نکته که بهجز من، هنرمند ایرانی دیگری در این مراسم حضور نداشته است، پیشنهاد کرد مجموعه عکسها کتاب شوند.
شاه بابایی به اولین عرضه کتاب که در نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال جاری بوده است، اشاره کرد و گفت: قرار بود مراسم رونمایی از کتاب، امروز در افریقای جنوبی برگزار شود که به دلیل عدم هماهنگیهای لازم این امر ممکن نشد.
۸ روز اقامت، ۱۸۰ عکس
وی در توصیف سفر خود و با اشاره به این نکته با سه روز تاخیر به مراسم خاکسپاری ماندلا رسیده بود گفت: کتاب شامل ۱۸۰ عکس است که همگی در یک سفر هشت روزه تهیه شدهاند. دو روز در روستای نلسون ماندلا، یک روز در ژوهانسبورگ و بقیه روزها را در پرتوریا اقامت داشتیم.
شاهبابایی درباره سیاه و سفید یا رنگیبودن عکسها گفت: برخی عکسها را از پلانها و راشهای فیلم برداشتهام که آنها بهصورت سیاه و سفید و باقی عکسها رنگی چاپ شدهاند.
وی افزود: قصد من این بود که واقعه جهانی مرگ ماندلا از دیدگاه یک ایرانی روایت شود. شاید هنرمندان برجسته، با وجود امکانات و ارتباطات گستردهای که دارند، همواره تمایل دارند که در داخل ایران و با استفاده از روابط داخلی خود کار کنند. اما برای خود من، علاقه شخصیام به سفر و احساس ویژهای که به ویژه نسبت به واقعه درگذشت ماندلا داشتم، سببب شد تا به انجام این کار مصمّم شوم.
پگاه: خوشحالم که هنرمند ایرانی در دورترین نقاط دنیا هم حضور دارد
در بخش دیگری از این گفتگوها حمیدرضا پگاه، بازیگر سینما و تلویزیون درباره همین موضوع مطرح شده به خبرنگار ایبنا گفت: تلاش این هنرمند بسیار ارزشمند است و برای من هم از آن نظر این که یک اتفاق برونمرزی را از دریچه نگاه یک هنرمند ایرانی ترسیم میکند تازگی دارد اما به طور کلی خیلی موافق نیستم که ایران را جدا از جهان بدانیم؛ به ویژه سینمای ما سهم مهمی در هنر امروز جهان دارد.
وی افزود: انتشار این کتاب یادآوری میکند که هنرمندان ایرانی تواناییهای شایستهای دارند و اگر بخواهند میتوانند در ارائه روایتی هنرمندانه از وقایعی در دورترین نقاط دنیا موثر و منحصر به فرد ظاهر شوند.
جمع اندکی از هنرمندان و چهرههای فرهنگی کشور از جمله احمد مسجد جامعی (عضو شورای شهر تهران)، اکبر عالمی (مدرس سینما)، محمود آموزگار (رئیس اتحادیه ناشران) حمیدرضا پگاه (بازیگر)، فرشاد رستمی (گرافیست)، علی حیدری (نویسنده) و... حضور داشتند و ساعاتی را در گفتوگو با یکدیگر گذراندند.
کتاب «نلسون ماندلا» در ۱۸۸ صفحه تمام گلاسه رنگی (قطع ۳۲ ×۳۲ سانتی متر) و بهای ۷۵ هزار تومان توسط خود مولف چاپ و منتشر شده است.