شناسهٔ خبر: 25913 - سرویس دیگر رسانه ها

مودیانو و تصویر تاریخ انسانیت

اسدالله امرایی در يادداشتي درباره اهدا جايزه نوبل ادبيات امسال آورده است: پاتریک مودیانو زندگی را سماجت در به یاد آوردن خاطرات و یادمان‌های از یاد رفته می داند. داوران جایزه نوبل هم همین ویژگی را برای نوبل دادن به او اعلام کرده‌اند.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛اسدالله امرایی،مترجم در یادداشتی نوشت : جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۴ پس از گمانه‌زنی‌های متعدد و شرط بندی و بحث و جدل و تبلیغات، آه و حسرت را به دل برخی گذاشت و موجب شادمانی عده‌ای دیگر شد و نام پاتریک مودیانو از فرانسه به عنوان برنده نهایی اعلام شد. در نشریات و روزنامه‌ها واکنش‌های متفاوتی در این باره منتشر شده است. روزنامه گاردین از این انتخاب خیلی راضی نبوده و فیلیپ راث را بازنده بزرگ نامیده و نوشته است داوران جایزه نوبل نسبت به نویسندگان غیرانگلیسی زبان که آثارشان کمتر خوانده می‌شود، گرایش دارند. آنها نسبت به نویسندگان حاصل دوره‌های داستان نویسی نیویورک دید چندان مثبتی ندارند.


آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز پنج‌‌شنبه، ۱۷ مهرماه، اعلام کرد که جایزه نوبل ادبیات را به پاتریک مودیانو، رمان‌نویس فرانسوی، اهدا می‌کند. پاتریک مودیانو که در سال ۱۹۴۵ به دنیا آمده و اکنون ۶۹ سال دارد در سال ۱۹۷۸ جایزه گنکور را برای رمان «خیابان بوتیک‌های خاموش» گرفت. این کتاب را زنده یاد ساسان تبسمی به فارسی ترجمه کرده و نشر افراز ناشر آن است.

پاتریک مودیانو، نخستین نویسنده فرانسوی نیست که نوبل ادبیات می گیرد. چهارده فرانسوی این جایزه را برده‌اند. به عنوان مثال در سال ۲۰۰۸ ژان ماری گوستاو لوکلزیو این جایزه را از آن خود کرد. آندره ژید هم نوبل برده، روژه مارتن دوگار و آلبر کامو و ژان پل سارتر که جایزه را نپذیرفت، اما جایزه به نامش ماند. نویسندگان بزرگی هم در فرانسه جایزه نبردند و چشم از جهان فرو بستند.

پاتریک مودیانو زندگی را سماجت در به یاد آوردن خاطرات و یادمان‌های از یاد رفته می داند. داوران جایزه نوبل هم همین ویژگی را برای نوبل دادن به او اعلام کرده‌اند. مودیانو جوایز بسیاری را به دست آورده است که معتبرترین آنها پیش از نوبل جایزه گنکور، جایزه آکادمی فرانسه و جایزه ادبی اروپا بود. پیتر انگلوند، دبیر دائمی آکادمی سوئد، در مصاحبه خود پس از اعلام نام پاتریک مودیانو اذعان کرد که آقای مودیانو به رغم معروفیت در فرانسه، در کشورهای دیگر چندان محبوبیت ندارد.

شاید او بهترین گزینه نباشد، اما در بازار نشر ایران به احتمال زیاد تکانی ایجاد خواهد کرد. «محله‌گم شده» را اصغر نوری، و «سفر ماه عسل» را نسرین اصغرزاده ترجمه کرده و ناشر آن دو هم افراز است. در کافه جوانی گم‌شده او را هم نشر افق منتشر کرده، رمان بیراه او را هم آرش نقیبیان در نشر فرهنگ آرش منتشر کرده است.

رمان «افق» و «تصادف شبانه» این نویسنده را هم نشر چشمه با ترجمه حسین سلیمانی نژاد منتشر کرده. تصادف شبانه ترجمه دیگری هم دارد که مهسا ابهری در نشر فرهنگ جاوید منتشر کرده. ناهید فروغان هم ناشناخته‌ماندگان را در نشر چشمه منتشر کرده. به این ترتیب بازار نشر ایران با او آشناست و مترجمان نام آشنا ایرانی‌ها را با این نویسنده آشنا کرده بودند. دو نویسنده معروف یعنی فیلیپ راث و هاروکی موراکامی، یکی امریکایی و دیگری ژاپنی، از این معتبرترین جایزه ادبی دنیا بهره‌ای نبردند. از سایر نام‌های ناکام امسال می‌توان به جویس کرول اوتس و خابیر ماریاس اشاره کرده که آنها هم در ایران شناخته  شده هستند. برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۴ جایزه خود را که معادل یک میلیون و صد هزار دلار ارزش دارد روز دهم دسامبر آینده از پادشاه سوئد در شهر استکهلم دریافت خواهد کرد.

نوبل ادبیات از سال ۱۹۰۱ تاکنون به ۱۰۶ نویسنده تعلق گرفته است که در این میان بیشترین سهم را نویسندگان انگلیسی‌زبان با ۲۶ جایزه داشته‌اند. پس از آن نویسندگان فرانسوی و سپس آلمانی زبان قرار دارند که ۱۴ و ۱۳ بار نوبل ادبیات را تصاحب کرده‌اند. ایرانی‌ها البته در این مهمانی سهمی نداشته‌اند. نام محمود دولت‌آبادی و زنده یاد احمد شاملو هم در این گمانه‌زنی‌ها ذکر می شد. در سال ۲۰۱۳، آلیس مانرو، نویسنده کانادایی، به خاطر داستان‌های کوتاه خود نوبل ادبیات را از آن خود کرد.