به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ دنيس ديدِرو، فيلسوف و دانشمند فرانسوی، در ۵ اکتبر سال ۱۷۱۳، در شهر لانگِر فرانسه به دنيا آمد. وی بدون آن‌كه تحصيلاتی در رشته مشخصی داشته باشد، بر اثر همت و پشتكار خود، به زبان‏‌های لاتين، انگليسی، ايتاليايى و علم رياضيات تسلط يافته و در فلسفه، هنر و ادبيات صاحب‌نظر شد.

دیدِرو، در قوت بيان وسرعت انتقال و درک مسائل مشكل و فهم مطالب جدید، كمتر نظير داشت و از جوانی با پژوهش و تحقيق آشنايى شد. وی در جوانی به جرم نگارش مقالاتی درباره تكامل، كه حدود يک قرن بعد از سوی چارلز داروين، طبيعی‏دان انگليسی، كامل و اثبات شد، محكوم به زندان و پس از آزادی تصميم گرفت که با همكاری عده‏‌ای از نويسندگان فرانسوی، دايرةالمعارفی را بنویسد.

                    (مجسمه دیدرو در پاریس)

هدف اصلی دیدِرو و ساير نويسندگان اين كتاب، بيش از همه آشنا كردن عامه به معارف عمومی و تربيت افكار و اذهان مردم بود. هرچند ديدرو در مسائل مذهبی، از عقايد عامه تجاوز نمی‌كرد، ولی در تنظیم مسائل علمی و اجتماعی، مقالات را طوری ارائه می‌کرد كه راه بحث و نظر برای عموم خوانندگان درباره اوضاع زمان باز باشد و اساس تقليد كوركورانه، برچیده شود.

برای آن‌‏كه دايرةالمعارف دیدِرو و همکارانش شامل مطالب واقعی با جنبه‏‌های مختلف باشد، قسمت‏‌های عمده‌ای از انديشه‏‌های فلسفی كه مخالف رهبران كليسا بود، در آن چاپ شد كه پس از انتشار جلد نخست آن، چاپ مجدد و ادامه كار آن ممنوع شد. با اين حال ديدِرو، با سختی و به تنهايى، به مدت ۲۰ سال به تكميل اين دايرةالمعارف پرداخت و آن‌را به‌طور پنهانی چاپ و منتشر کرد. 

دايرةالمعارف ديدرو، به‌عنوان نخستین دايرةالمعارف جهان، مملو از آزادی‌خواهی و مخالفت با زياده‌روی‌‏های مقامات كليسا، دستگاه قضايى و حكومت وقت بود و نويد استقلال، آزادی، مشروطيت و حقوق می‏داد. انتشار دايرةالمعارف ديدِرو، در ايجاد افكار آزادی‌خواهانه، نقشی اساسی و ارزشمند داشت، به طوری‌كه آن‌را از علل بروز انقلاب كبير فرانسه در سال ۱۷۸۹ میلادی دانسته‏‌اند. اما دنيس ديدِرو، پنج سال قبل از وقوع انقلاب فرانسه، در ۳۰ ژوئیه ۱۷۸۴ میلادی، در سن ۷۱ سالگی درگذشت.

دنيس ديدِرو، به دلیل دارا بودن قدرت خلاقه شگرف و انديشه‌های بديع و افكار علمی و فلسفی تازه، يكی از نوابغ عالم ادبیات به‌شمار می‏رود. وی هم‏چنين پديد‌آورنده نقد هنری است.