شناسهٔ خبر: 26982 - سرویس دیگر رسانه ها

ماجرای مفقود شدن نخستین کتاب درباره فرش ایرانی

تورج ژوله، محقق حوزه فرش ایران در گفت‌وگویی ضمن تشریح مشکلات چاپ کتاب در حوزه فرش، به بیان سرگذشت کتاب «تجارت قالی رنگین به رنگ جوهری» و مفقود شدن آن در جریان انتقال کتابخانه ملی از خیابان 30 تیر به محل فعلی آن، پرداخت.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ تورج ژوله، عضو شورای پژوهش و آموزش مركز ملی فرش ايران و مولف بیش از 10 عنوان کتاب در موضوع فرش ایرانی عنوان کرد: «تجارت قالی رنگین به رنگ جوهری» نام نخستین کتاب منتشر شده درباره فرش ایرانی و نگاه اقتصادی به آن است. این کتاب در زمان پادشاهی احمد شاه قاجار و نخست‌وزیری حسن مستوفی الممالک منتشر شد.

وی افزود: این کتاب نشان دهنده توجه دولت وقت ایران به مقوله فرش و صادرات آن است، چرا که در آن مباحثی چون قوانین مالیاتی درباره صادرات فرش با رنگ جوهری، چگونگی مجازات‌ کسانی که قالی‌های با رنگ جوهری نامرغوب صادر کرده‌اند و دیگر قوانین و دستورالعمل‌ها در این حوزه، مطرح شده است. این کتاب دو زبانه، فارسی و فرانسه بود.

ژوله در ادامه نیاز محققان حوزه فرش به کتاب «تجارت قالی رنگین به رنگ جوهری» را یادآور شد و گفت: کسانی که در این زمینه پژوهش می‌کنند، به کتاب «تجارت قالی رنگین به رنگ جوهری» نیاز مبرم دارند. من در سال 1380 مشغول کار بر جلد سوم کتاب «شناخت نمونه‌هایی از فرش ایران» بودم. در مقدمه این جلد به مسائل تاریخی فرش ایران از زمان به قدرت رسیدن ناصرالدین شاه تا سال 1314 یعنی زمان تاسیس شرکت ملی فرش ایران، اشاره کردم. یکی از این مسائل انتشار کتاب «تجارت قالی رنگین به رنگ جوهری» بود که در مطبعه فاروس با شمارگان اندک منتشر شد.

این محقق همچنین اظهار کرد: من به شدت نیاز داشتم تا از این کتاب عکس بگیرم و طرح جلد آن را در جلد سوم کتاب «شناخت نمونه‌هایی از فرش ایران» بیاورم. پس از جست‌وجوهایی متوجه شدم که یک نسخه از این کتاب در کتابخانه ملی وجود دارد. برای دیدن این کتاب بیش از 10 بار به کتابخانه ملی که آن زمان در خیابان 30 تیر بود، مراجعه کردم، که در نهایت به من گفتند که به دلیل تغییر مکان، کتاب بسته‌بندی شده است.

ژوله در ادامه به مفقود شدن کتاب «تجارت قالی رنگین به رنگ جوهری»  در جریان انتقال کتابخانه ملی به محل فعلی آن اشاره کرد و گفت:‌ به هر حال کتاب من بدون عکس این کتاب منتشر شد. با وجود این و به دلیل علاقه‌ای که به کتاب «تجارت قالی رنگین به رنگ جوهری» داشتم، پس از آغاز به کار دوباره کتابخانه ملی در محل جدید آن نیز چند بار مراجعه کردم که سرانجام به من گفتند که کتاب را پیدا نکرده‌‌اند و در واقع این کتاب در جریان نقل و انتقال مفقود شده است. با این‌که برای پژوهش‌های جدید نیز به این کتاب نیاز پیدا خواهم کرد، اما از سرنوشت این کتاب هیچ اطلاعی ندارم. امیدوارم مسئولان و کارکنان کتابخانه ملی این کتاب مهم و تاریخی را پیدا کرده باشند.

درباره تورج ژوله
تورج ژوله متولد 1347، عضو شورای پژوهش و آموزش مركز ملی فرش ايران و یکی از فعالان تخصصی در حوزه‌های تحقیق، تدریس و تالیف درباره فرش ایرانی است. وی در سال 1375 واحد تحقيقات و مطالعات فرش در شركت سهامی فرش ايران را تاسیس کرد.

«شناخت نمونه‌هایی از فرش ایران»، «برگی از قالی خراسان»، «شناخت فرش؛ برخی مبانی نظری و زیرساخت‌های فکری»، «پژوهشی در فرش ایران»، «عیوب قالی»، «فرش ايران آیينه فرهنگ و عاميانه‌ها»، «آشنایی با طرح‌های فرش ایران در سه جلد» و «آشنایی با طرح‌های فرش ایران و جهان در دو جلد» نام شماری از کتاب‌های منتشر شده ژوله است.