فرهنگ امروز: بیست ونهمین قسمت از برنامه «حذف و اضافه» با موضوع بررسی پدیده سربازی به طور زنده روی آنتن شبکه سه سیما رفت.
پرسش پیامکی قسمت بیست و نهم برنامه «حذف و اضافه» اینگونه طرح شد: "به نظر شما سربازی تا چه حد مانع ازدواج و کار جوانان شده است؟ 1) مانعی ایجاد نمی کند، 2) کار و ازدواج جوانان را به تأخیر انداخته ولی لازم است، 3) شیوه کنونی سربازی باید تغییر کند".
در ادامه فرید عطارزاده یکی دانشجویانی که به تازگی خدمت سربازی خود را به پایان رسانده است، میهمان برنامه «حذف و اضافه» شد. وی در این باره بیان داشت: چیزی که به آن به عنوان خدمت مقدس سربازی می گویند به بنده احساس خوبی نداد. اساسا چیزی که به انتخاب خود آدم نباشد نمی تواند حس خوبی به او بدهد. من شخصا تمام راه ها را امتحان کردم تا سربازی نروم، اما نشد.
همچنین در ادامه برنامه محمدحسین فرهادیان، فعال دانشجویی که به تازگی درس خود را به پایان رسانده و به زودی عازم خدمت سربازی است، در همین باره بیان داشت: دغدغه من درباره سربازی چند مسئله است. اول اینکه ما با یک قانون شدیدا متغیر در دوران سربازی روبرو هستیم. من اگر در دوران دیپلم سربازی می رفتم احتمالا 18 ماه، در دوره لیسانس احتمالا 21 ماه و امروز با مدرک ارشد 24 ماه خدمت باید بروم. اگر من این را می دانستم ترجیح می دادم که همان زمان دیپلم عازم شوم.
وی افزود: اما امروز برای من به عنوان یک جوان 26 ساله تا قبل از سربازی هیچ امکانی برای کار رسمی یا خروج از کشور وجود ندارد. و حال اگر سربازی بروم با سن 28 سالگی مرخص می شوم و تازه با این سن می خواهم راهی بازار کار شوم که هیچ رغبتی در من نیست.
در ادامه فرید عطارزاده، در همین باره بیان داشت: من سربازی را بصورت امریه گذرانده ام. و نهایتا با پیگیری های فراوان توانستم خدمت سربازی خود را متناسب با همان تخصصم در زمینه خبرنگاری، کار خبری کنم. من معتقدم علی رغم تصوری که وجود دارد، اتفاقا در دوران خدمت سربازی افراد مرد نمی شود؛ بلکه نامرد می شوند. ضرب المثل معروفی است که می گوید "نظام چرا ندارد"؛ یعنی ما آنجا یاد می گیریم توسری خور شویم. هرکسی حرف زوری بزند، باید بگوئیم چشم! بدون هیچ چون و چرایی. یکی از خصوصیاتی که در دوران سربازی به تجربیات انسان اضافه می شود آشنایی با راههای در رو و دورزدن ها است. به نظرم اساسا سربازی خوش خاطره نیست.
فرهادیان نیز در همین باره اظهار داشت: از زبان بسیاری از دوستانم شنیدم که می گویند وقتی وارد سربازی می شویم با بسیاری از فنون دورزدن و زیرآبی رفتن آشنا می شویم. همه ما به اسلام، انقلاب و وطن خود عرق داریم، اما نمی توان این را گره زد با سربازی که سربازی خدمت به وطن است! شما در نظر بگیرید آقای ظریف دوران سربازی خود را در سازمان ملل و در تیم مذاکرات ایرانی گذارند. او در تیم مذاکرات قرارداد 598 بودد. حالا اگر کسی مثل ایشان در اینجا خدمت نمی کرد و راهی یکی از پادگان ها می شد، چقدر این فرصت برای او بود که تا به این جایگاه و تجربه امروزین برسد؟ ما تخصص و استعداد بسیاری از جوانان را در دوره سربازی می کشیم.
در ادامه عطارزاده درباره حقوق سربازان بیان داشت: من حقوقم در ابتدای دوره خدمت سربازی 55 هزار تومان بود و در زمان پایان خدمت به 85 هزار تومان رسید. شما تصور کنید یک فرد متاهل یا یک سرباز مجرد چگونه ممکن است یا حقوقی در این حدود زندگی خود را پیش ببرد؟
وی افزود: در سربازی هر پارامتری مثل سن، تحصیلات و تخصص را در نظر بگیرید، پارامتری به نام پارتی و آشنایی نیز وجود دارد که از همه موارد دیگر مهمتر است. این مؤلفه آنقدر اهمیت دارد که می تواند عدالت را زیر سوال ببرد. این اتفاق از زمان تقسیم نیروها تا زمان ترخیص از خدمت ادامه دارد.
همچنین فرهادیان بیان داشت: سربازی نسبت به دوره رضاخان و به اصطلاح سربازی رضاخانی خود تغییراتی کرده است و این جای تشکر و قدردانی دارد. در این سال ها تلاش زیادی شده تا مزایایی به سربازی اضافه شود. اما همچنان خیلی از حالت ایده آل عقب هستیم. برای مثال بحث تخصصی شدن. در این بحث خیلی ها مطرح کردند اگر سربازی قرار نیست آورده مالی برای فرد داشت باشد، لااقل آورده معنوی برای فرد داشته باشد. او بتواند در این دو سال تجربیات و زمینه هایی که نیاز ورود او به کار و زندگی است را کسب کند. لذا تخصصی شدن سربازی در بسیاری موارد می تواند هدایت نیروهای متخصص باشد در زمینه تخصص خود، اما این امروز در موارد کمی محقق می شود. بسیاری از نیروهای متخصص در پادگان ها پست می دهند.
در ادامه عطارزاده درباره خصوصیات مثبت سربازی بیان داشت: محکم شدن، سرسختی و مقاومت در برابر مشکلات از جمله خصوصیات مثبت سربازی است. افراد اجتماعی تر می شوند و بسیاری از افراد را می بینیم که در تعامل با دیگران رفتارشان رشد می کند. هرچند که به نظر بنده این خصوصیات نیاز اجباری به سربازی نیست و افردا می توانند در طرق بهتر و کم هزینه تری این خصوصیات را کسب کنند.
عطارزاده درباره بخشش خدمت سربازی برخی فوتبالیست ها افزود: من با اصل بخشش در خدمت سربازی موافقم، اما یک امایی دارد. به شرطی که ما برای کسانی که به صورت قانونی عمل کرده و تابحال از قانون سرپیچی نکرده نیز پاداشی را در نظر بگیریم! اما در این باره چه کردیم؟ به اینجا که می رسیم به او می گوئیم به وظیفه تان عمل کردید.
فرهادیان نیز در همین باره بیان داشت: اولا من معتقد نیستم که می توان سربازی را با امنیت و دفاع کشور و موقعیت ایران گره زد! آموزش نظامی برای جوانان را می توان به این نسبت داد. اما خدمت سربازی که در کشور ما در حال حاضر وجود دارد ارتباط خاصی با امنیت ملی و دفاع از کشور ندارد. درمورد لطف نظام وظیفه به فوتبالیست ها چیزی نمی توان گفت. وقتی ما قانون را نسبی اجرا کنیم، انتظاری نمی توان داشت.
در بخش دیگری از برنامه در گزارشی نموداری نشان داده شد 75 درصد کشورها سربازی ندارند و تنها در 10 درصد کشورها سربازی بیش از 18 ماه وجود دارد.
برنامه تلویزیونی «حذف و اضافه» کاری از گروه دانش و اقتصاد شبکه سه سیما است که به مؤلفههای دانشگاه طراز انقلاب اسلامی و بررسی مسائل و مشکلات دانشجویان و دانشگاهها میپردازد. مخاطبان میتوانند از طریق شماره پیامک 20000359 یا ایمیلDaneshgah@tv3.ir با این برنامه تماس حاصل کنند.