فرهنگ امروز: شب گذشته نخستین قسمت از ویژه برنامه رادیویی «سودای سیمرغ» به مناسبت سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر از رادیو گفتگو پخش شد.

در بخش «سینما اندیشه» این برنامه در بیانی از حجت السلام میرباقری به چگونگی جوشش هنر در هنرمند پرداخته شد. وبی بیان داشت: جوهر هنر احساس است. گویا هنرمند احساسی دارد و این احساس خود را با زبان هنر به مخاطبان خود منتقل می کند. احساس را از بستر تخیل عبور می دهد و یک اثر هنری ایجاد می کند و زبان تفاهمش نیز زبان بین المللی است. هنر پدیده ای انسانی و مشترک بین همه آنهاست.

وی افزود: این یک رویکرد است و دقیقا رویکرد وارداتی و کاملا مغالطاتی است. این احساسی که انسان از جهان پیدا می کند و گاهی این احساس به یک انقلاب بزرگ اجتماعی منتهی می شود، این احساس در یک فرآیند جبری، دیالکتیکی، علت و معلولی حاصل می شود. یعنی هنرمند در حوزه اختیارش هیچ تقاوتی با دیگران ندارد. تنها یک ظرفیت غیراختیاری دارد که در مواجهه با جهان، فعل و انفعالات جبری در او واقع می شود و جوششی به نام هنر در او شکل می گیرد.

میرباقری ادامه داد: هنر در عین اینکه ریشه در ظرفیت ها و فطرت انسانی دارد - اگر ما فطرت جویای تعالی ها، زیبایی ها و خیرها و متنفر نسبت به شر و بدی ها نباشیم – هیچ گاه هنر پیدا نمی شود. یعنی هنرمند با جهت گیری های اختیاری و فعل و اختیاری که با محیط و جهان برقرار می کند آثار هنری را خلق نمی کند. گرچه هنر ماهیتا غیردانش است. یک نوع احساس و جوششی است که در یک فرد نسبت به جهان یا نسبت به یک پدیده یا رابطه اجتماعی پیدا می شود، ولی این احساس احساسی است که از بستر تاریخ، انسان و جامعه عبور می کند.

طبق گزارش سرافراز از برج میلاد قرار بود مراسم افتتاحیه مزین باشد به حضرت محمد ص و اکران فلیم محمدص مجید مجیدی را داشته باشیم و به دلایلی که خود آقای مجیدی گفتند که این فیلم داره همزمان میکس صداش انجام میشه نتونستن طبق زمابندی قبلی در مراسم افتاحیه اکران شود. به هر حال یک مقدار حساس است این قضیه و می خواستند این میکس مخصوص اکران در ایران باشد. یعنی سالن برج میلاد بتواند این فیلم را با بهترین کیفیت صدا و تصویر انجام بده و گفتند در تلاش هستند این فیلم در روزهای اتی برای علاقمندان اکران شود.

در ادامه برنامه دکتر سیدبشیر حسینی میهمان «سودای سیمرغ» شد. وی درباره کارنامه دو ساله سینمایی دولت یازدهم بیان داشت: من فکر می کنم تصور غلطی که مسئولین دوست دارند به خود منتصب کنند این است که فکر می کنند کاشته و داشته برای یک سال است. در صورتی که چیزی که در وجود یک هنرمند باید متجلی شود و به شیدایی حق برسد و نهایتا در اثر هنری اش برورز و ظهور پیدا کند، برای یک سیر و سلوک و سبک زندگی یک عمر اوست.

این کارشناس سینما افزود: آن چیزی که مسئولین در حوزه فرهنگ می خواهند اگر خوب شد، به خود بچسبانند و وقتی بد شد، سریع از آن دور می شوند همین فضاست. اساسا ما باید باور کنیم فرهنگ یک مسئله دیربازده است و چیزی که الان برداشت می کنیم خیلی قبل تر کاشته شده است. جریان سینما اتفاقا با تعویض آدم ها خیلی عوض نمی شود. به یک معنای دیگر نسبت جشنواره فجر با فجر انقلاب اسلامی سوال اصلی هر ساله است. و یکی از جواب های سخت و تلخش این است که به هر حال اینها محصول انقلاب اسلامی است.

وی در پاسخ به این سوال که "آیا با این توجیه مسئولین می توانند قصورات خود را به گردن مدیران چند دهه قبل بیاندازند؟"، بیان داشت: طبعا نباید از یک مدیر بیش از حد توانش انتظار داشت. اما یکی از خطاهای رایج ما نیز این است که چیزی را مسئولیت نداریم، مسئولیت می پذیریم و چیزی را که مسئولیت داریم، نمی پذریم. آن چیزی که ما در فضای سینما توقع داریم، بسترسازی ها و کشف استعدادهای جدید است که امیدوارم این را در این دوره ببینیم.

این استاد دانشگاه افزود: وظیفه مسئولین سنیمایی بیش از آنکه بخواهد در دوران کوتاه مسئولیت شان هواکردن یک فیلی بزرگ باشد، این باشد که جاده ای صاف کنند، پلی بزنند و یک بار دیگر به سمت آرمان و اهداف حرکت کنند. سینما خیلی به سمت سلایق و علایق در حال حرکت است و انسان کمی احساس می کند که از کوزه همان برون تراود که در اوست. امیدوارم که ما هنرمندان عمیق تر و دقیق تری داشته باشیم. گاهی انسان احساس می کند از این هنرمند، از این سینما و از این فضا نیز نباید توقع بیش از این داشت؛ همچنان که از این مدیر. فکر می کنم آن چیزی که هنرمندان ما را نیز اذیت می کند تزلزل است.

حسینی با طرح این پرسش که "نسبت سینمای فجر با فجر انقلاب اسلامی چیست؟" خاطرنشان کرد: چیزی شبیه به داستان آتش بازی جشنواره در برج میلاد است. اگر کسی به شما بگوید نسبت آتش بازی با جشنواره فجر و انقلاب اسلامی چیست، فکر می کنم جوابش هر چه باشد به سوال اول هم می توان تعمیمش داد. در یک نگاه دیگر جشنواره فیلم فجر همزمان با دهه فجر است. واقعا اگر دو ماه این طرف یا آن طرف می شد فرقی می کرد؟ آیا الان فیلمی می بینید که با هدف گذاری انقلاب اسلامی و اکران در دهه فجر معنا پیدا کند؟ طبعا چون در جشنواره فیلم فجر تنها رونمایی از آثار است، فضای بسیار محدودی است و مخاطب عام اثر را در آن برهه نمی بیند. لذا برای این منظور هدف گذاری هم نباید کرد. یعنی کسی که بخواهد این رویداد را جشنواره ای و زمانی نگاه کند، نمی تواند هدف گذرای کند.

وی شأن و سطح جشنواره فیلم فجر را با هیچ کدام از جشنواره های دیگر قابل مقایسه ندانست و گفت: آنها آن قمرهایی هستند که دور آن سیاره اصلی می چرخند. ستاره اصلی، سینما است. ستاره اصلی آن محصول سینما و کارنامه یکساله آن است. کارنامه یکساله سینمای ما در جشنواره فیلم فجر رونمایی می شود. به تعبیر دیگر مناسبت زمانی ندارد. ما باید ببینیم در این کارنامه خود چه چیزهایی داریم. در این فضا من دوست دارم یکبار دیگر در این دوره از جشنواره، درست نگاه کنم تا ببینم انقلاب اسلامی در این سبد و کارنامه یکساله چه کاشته است؟

حسینی افزود: اگر بخواهم یک سوزن به خودمان بزنم، از انقلاب اسلامی 36 سال می گذرد. تمامی فیلم ها به تعبیری محصول انقلاب اسلامی است. اما اینکه این هنرمندان از انقلاب اسلامی چه دریافت و برداشتی کردند و حتی کجاها زاویه گرفتند به نظرم فضای خوبی برای آسیب شناسی انقلاب، به ما می دهد. انقلاب 36 ساله به یک معنا انقلابی بسیار نوپا و جوان است و به یک معنی دیگر به حدی رسیده که نیازمند هرس کردن باشد. اینجاست که من امیدوارم اتفاقی که می گویدن برای جشنواره امسال در حال رقم خوردن است و استعداهایی که داریم آرام آرام شکوفا شود. کم کم باید عادت کنیم اسم های تکراری در سینما نشویم و اسم های جدید پیدا کنیم. امیدوارم این تغییر نسل، این بار بتواند اتفاق دقیق تری با نسبت انقلاب اسلامی به ما بدهد.

این کارشناس سینما اظهار داشت: من دوست دارم رصدی کنم ببینم فیلم اولی ها آثارشان تفاوت معناداری چه از نظر کیفی و محتوا و چه از نظر فرمی با قدیمی ها دارد یا خیر؟! آیا آنها حرف جدیدتری برای گفتن دارند یا خیر؟! ما دیگر وارد برهه ای شده ایم که قرار است بخشی از مخاطب ما جوانان اروپا و امریکای شمالی هم باشند. قرار است برای آنها حرف برای گفتن داشته باشیم. من امیدوارم در روزهایی که توهین به پیامبر اکرم (ص) شده است، فیلم آقای مجیدی بتواند آن چهره رحمانی، وحیانی و آسمانی پیامبر را آنچنان زیبا هویدا کند تا این تصویر مخدوشی که از ایشان ساخته شد با این اثر در جاهن زدوده شود.

سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم فجر از 12 تا 22 بهمن 93 در 29 سالن سینمایی و برج میلاد برگزار می شود. «سودای سیمرغ» به تهیه‌کنندگی محمدجواد طالبی و اجرای سیدامیر جاوید، برنامه ای انتقادی است که به مدت ده شب بطور از زنده از محل برگزاری جشنواره در برج میلاد از ساعت 18 الی 19 روی آنتن رادیو گفتگو موج 103.5 مگاهرتز می رود.