به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ گروه ادیان و مذاهب اسلامی در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی میکوشد تا با الگو قرار دادن سیره و منش امام رضا (ع) در رویارویی با نحلههای گوناگون، گامی در شناخت و نقد همراه با اصل همزیستی مسالمتآمیز با پیروان ادیان و مذاهب گوناگون بردارد. کتاب «مقالهشناسی توصیفی مسیحیت» نوشته نویسندگان محمدحسین محمدپور، علی اکبری چناری و رمضانعلی ایزانلو یکی از آثار انتشاریافته برای تحقق این هدف است. به اذعان گردآورندگان، این کتاب نخستین اثر در زمینه مقالهشناسی مسیحیت است.
در این اثر 416 صفحهای مقالهها در 27 عنوان دستهبندی شدهاند و به تناسب موضوع در این طبقهبندی قرار گرفتهاند. تاریخ، کتاب مقدس، اناجیل غیررسمی، قرآن و کتاب مقدس، الهیات نظری، عیسی مسیح، مریم مقدس، منجی، فرجامشناسی، بشارت ظهور پیامبر اسلام، دفاعیهها و ردیّهها، فلسفه مسیحی، متفکران مسیحی، الهیات عملی، تبلیغ و تبشیر، عرفان مسیحی، اخلاق مسیحی، مسیحیت و هنر، فرقههای مسیحی، مسیحیت و دنیای معاصر، مسیحیت و اسلام، مسیحیت و ادیان دیگر، مسیحیت و ایران، مسیحیت و سیاست، مسیحیت و علم، مسیحیت و روانشناسی، مسیحیت و زن عناوین فهرست مقالههای این کتاب را تشکیل میدهند.
مقالات گنجانده شده در فصل «کتاب مقدس و قرآن» علاوه بر پرداختن به تفاوتها و شباهتهای موجود میان کتاب مقدس و قرآن کریم، شامل برخی از موضوعات تطبیقی میان آن دو مانند: صلیب، نبوت، گناه آدم، فیض، شفاعت، هبوط، توحید و ... نیز میشود.
در فصل «الاهیات نظری» مقالاتی که بیشتر درباره چیستی الاهیات، انواع الهیات ــ مانند الاهیات رهاییبخش، الاهیات عهد جدید، الاهیات پسامدرن، الاهیات سلبی و ... ــ، رابطه الاهیات با فلسفههای گوناگون و مباحث کلامی مسیحیت ــ مانند تثلیث، لوگوس، ایمان و عقل، توحید و ... ــ، و نیز دیدگاههای برخی متفکران مسیحی در باب این موضوع را گنجانده شده است.
در فصل «متفکران مسیحی» بخشی از مقالات به طور کلی به زندگی، آرا و آثار متفکران مسیحی اختصاص یافته و بخش بیشتری از آن تنها به دیدگاههای گوناگون متفکران مسیحی مربوط میشود.
فصل «الاهیات عملی» شامل مقالاتی درباره مفهوم شریعت و شعایر و مقدسات مسیحیت مانند اعیاد مسیحی، مقدسات هفتگانه و ... است.
در فصل «عرفان مسیحی» علاوه بر مقالات مربوط به عرفان مسیحی، مباحث مقایسهای و تطبیقی میان عرفان مسیحی و عرفان اسلامی نیز گنجانده شده است.
در فصل «مسیحیت و هنر» افزون بر مقالاتی که به موضوع رابطه مسیحیت و هنر اختصاص یافتهاند، مقالاتی که به معرفی کلیساهای مسیحی موجود در شهرهای مختلف ایران پرداختهاند، نیز جای گرفتهاند.
مقالات گنجانده شده در فصل «فرقههای مسیحی» علاوه بر توصیف کلی فرقههای مسیحی دربردارنده مقالاتی نیز میشود که به صورت جزئی به برخی از عقاید خاص یک فرقه پرداختهاند.
در فصل «مسیحیت و دنیای معاصر» مقالاتی که به موضوع رابطه مسیحیت و تجدد، رابطه مسیحیت و عرفی شدن و رابطه مسیحیت و تمدن غرب پرداختهاند، آورده شدهاند.
در فصل «مسیحیت و اسلام» مقالات مربوط به رابطه تاریخی اسلام و مسیحیت در قالب جنگهای صلیبی، حضور مسیحیان در عالم اسلام، نگاه قرآن کریم به مسیحیت، گفتوگوها و همایشهای برگزارشده و همچنین بررسی تطبیقی برخی از مسائل کلی کلامی میان دو دین و مقایسه دیدگاههای متفکران مسیحی و مسلمان در باب موضوعات مختلف را میتوان دید.
مقالات فصل «مسیحیت و سیاست» علاوه بر موضوع رابطه مسیحیت و سیاست، موضوع مسیحیت صهیونیستی را نیز شامل میشود.
در این کتاب 689 مقاله معرفی شدهاند. شیوه تنظیم اطلاعات مقالهشناختی مقالات به این نحو است که نامخانوادگی نویسنده به عنوان سرشناسه قرار گرفته و سپس نام نویسنده با علامت (،) پس از نام خانوادگی قرار دارد... پس از سرشناسه به ترتیب عنوان مقاله در گیومه، نام مترجم، نام نشریه به صورت کج، دوره نشریه، شماره نشریه و تاریخ انتشار آن و شماره صفحات مقاله قید شده است.
برای آشنایی بیشتر خوانندگان با نحوه معرفی مقالهها در این کتاب، مقاله 198 را که در بخش «بشارت ظهور پیامبر اسلام» درج شده است، میآوریم:
«علیپور، فاطمه، «پراکلیتوس در انجیل یوحنا و تجلی آن در عرفان اسلامی»، تاریخ فلسفه، سال اول، شماره 4، بهار 1390، صص 89 ــ 109. (پ)
در انجیل یوحنا، مسیح بشارت آمدن کسی را داده که نام او پراکلیتوس یا پاراکلیتوس است. پراکلیتوس به معنی «ستوده» یا «محمد» و پاراکلیتوس به معنی «تسلیدهنده» یا «روحالقدس» واژه مورد قبول کلیسا و در متون کهن نیز به کار رفته است. نویسنده بر این باور است که بنا به نظریه عرفانی تجلی و چگونگی ظهور اسماء و صفات الهی در مراتب مختلف هستی و مظهریت انسان کامل برای اسم اعظم خداوند و تجلی آن در وجود پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) و نیز تداوم آن با حضرت بقیهالله (عج) است. او در پی اثبات این مدعا است که آنچه در انجیل یوحنا، مسیح بشارت آمدنش را داده، همان حقیقت محمدیه است که با همه انبیا بوده و در وجود نبی اکرم (ص) و ائمه اطهار به کمال ظهور رسیده است.
در این راستا نویسنده ابتدا به تبیین تجلی اول و ظهور حقیقت محمدیه پرداخته، سپس به تجلی دوم اشاره کرده و چنین نتیجه میگیرد که همه موجوداتی که در تجلی اول در علم الهی حضور دارند، در عالم خارج به منصه ظهور میرسند و حقیقت محمدیه که به عنوان انسان کامل در لباس نبوت، رسالت و امامت نمودار شده همان تسلیدهنده روحالقدس یا ستوده است که مسیح بشارت آمدن و ماندنش را داده است. از اینرو با وجود تفاوت مفهومی میان دو واژه پراکلیتوس و پاراکلیتوس، به لحاظ مصداقی تفاوتی وجود ندارد و هر دو بر حقیقت محمدیه دلالت دارند.
واژگان کلیدی: ظهور انسان کامل، تسلیدهنده، ستوده، حقیقت محمدیه.» (ص 123 و 124)
چاپ نخست «مقالهشناسی توصیفی مسیحیت» در شمارگان هزار نسخه به بهای 12500 تومان توسط «بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی» در سال 1393 منتشر شده است.