به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ زنده یاد، زاون قوکاسیان در تاریخ هنر معاصر ایران، نخستین کسی است که برای یک فیلم سینمایی، کتاب معرفی و نقد و بررسی تهیه و منتشر کرد. از این منظر نام او در تاریخ سینمای ایران جاودانه خواهد بود. در ادامه گزارشی از زندگی و کار هنری این منتقد و نویسنده فقید درج شده است. زنده یاد قوکاسیان پیش از ظهر امروز جمعه اول اسفند ۱۳۹۳ در اصفهان درگذشت. خبرگزاری کتاب ایران درگذشت این منتقد و پژوهشگر فرهیخته را به خانواده سینمای ایران تسلیت می گوید.
زندگی و کار هنری
زاون قوکاسیان در سال ۱۳۲۹ در اصفهان بهدنیا آمد. او تحصیلات آکادمیک خود را در رشته شیمی در دانشگاه اصفهان دنبال کرد. قوکاسیان فعالیت سینمایی خود را نیز از سال ۱۳۵۰ با ساخت فیلمهای هشت میلیمتری در سینمای آزاد (که پس از انقلاب به انجمن سینمای جوان تغییر نام داد) شروع کرد. او همچنین مدتی را نیز سرپرست سینمای آزاد شهر اصفهان بود.
قوکاسیان در ادامه دوران فیلمسازی خود در سالهای پس از انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از برجستهترین مستندسازان مطرح شد. «نقش خیال»، «در فلق»، «فصلی دیگر» و «خاج شویان» نام شماری از مهمترین فیلمهای مستند قوکاسیان است. در کارنامه فیلمسازی قوکاسیان همچنین یک فیلم بلند داستانی نیز به چشم میخورد. این فیلم با عنوان «همه فرزندان من» در سال ۱۳۶۳ با بازی محبوبه بیات، یدالله شیراندامی، علی غلامی و چند تن دیگر، ساخته شد.
قوکاسیان در جشنوارههای سینمایی بسیاری نیز چه در ایران و چه در خارج از کشور به عنوان داور حضور داشت. او همچنین در دهه اخیر در دانشگاههای سپهر اصفهان و سوره تهران سینما تدریس کرده است.
کتابشناسی
قوكاسيان، كار تحقيق و تاليف كتابهای سينمايی خود را از سال ۱۳۵۰ با انتشار کتابی درباره فیلم «چشمه» از ساختههای آربی آوانسیان، فیلمساز شهیر ایرانی، شروع کرد. انتشار این کتاب باعث شد تا نام زاون قوکاسیان به عنوان نخستین محققی که درباره یک فیلم کتابی نوشته و منتشر کرده، در تاریخ هنر و تاریخ سینمای معاصر ایران ثبت شود.
قوکاسیان تاکنون بیش از ۲۰ عنوان کتاب درباره سينماگران و هنرمندانی چون بهرام بیضایی، مجید انتظامی، خسرو سینایی، مسعود کیمیایی، عباس کیارستمی، فاطمه معتمدآریا، بهمن فرمانآرا و گلاب آدینه تدوین و منتشر کرده است.
نام کتاب | ناشر | سال نشر | نوبت چاپ | شمارگان | تعداد صفحات | قیمت | محل نشر | فایل pdf نخستین صفحات |
نقش آبی سیمین | چشمه | ۱۳۹۳ | دوم | هزار و ۵۰۰ | ۱۸۶ | ۴۸۰۰ تومان | تهران | دانلود |
حقیقت سینما و سینما حقیقت | ماتیکان | ۱۳۸۷ | اول | دو هزار | ۳۲۰ | چهارهزار تومان | تهران | دانلود |
هوشو: قصهها، فیلمها | نقش خورشید | ۱۳۸۴ | اول | هزار و ۶۵۰ | ۳۰۴ | ۳۹۰۰ تومان | اصفهان | دانلود |
مجید انتظامی: موسیقی بر پرده موسیقی | نقش خورشید | ۱۳۸۴ | اول | هزار | ۱۶۰ | ۳۰۰۰ تومان | اصفهان | دانلود |
گلاب آدینه: بانوی بازیگر | نقش خورشید | ۱۳۸۴ | اول | هزار | ۱۴۰ | ۳۵۰۰ تومان | اصفهان | دانلود |
خسرو سینایی، نقاشی با دوربین | نقش خورشید | ۱۳۸۴ | اول | هزار | ۱۸۴ | ۳۵۰۰ تومان | اصفهان | دانلود |
نقش آبی سیمین | چشمه | ۱۳۸۳ | اول | دو هزار | ۲۱۰ | هزار و ۷۵۰ تومان | تهران | موجود نیست |
بهرام بیضایی و پدیده سگکشی | خجسته | ۱۳۸۱ | اول | دو هزار | ۳۳۶ | دو هزار و ۵۰۰ تومان | تهران | موجود نیست |
بوی کافور، عطر یاس: مروری بر آثار بهمن فرمانآرا | آگاه | ۱۳۸۰ | اول | دو هزار و ۲۰۰ | ۳۲۴ | هزار و ۹۰۰ تومان | تهران | موجود نیست |
گفتوگو، نقد و نظر و فیلمنامه «گفتوگو با باد» بیضایی | دیدار | ۱۳۷۹ | اول | سه هزار و ۳۰۰ | ۱۴۸ | هزار و ۲۰۰ تومان | تهران | موجود نیست |
بانوی اردیبهشت | ثالث | ۱۳۷۸ | اول | سه هزار و ۳۰۰ | ۴۸۸ | دو هزار و ۲۰۰ | تهران | موجود نیست |
مجموعه مقالات در نقد و معرفی آثار کیمیایی | دیدار | ۱۳۷۸ | اول | سه هزار و ۳۰۰ | ۳۶۸ | هزار و ۷۵۰ تومان | تهران | موجود نیست |
گفتوگو با بهرام بیضایی | آگاه | ۱۳۷۸ | اول | دو هزار و ۲۰۰ | ۳۳۶ | هزار و ۴۰۰ | تهران | موجود نیست |
مجموعه مقالات در نقد و معرفی آثار کیارستمی | دیدار | ۱۳۷۵ | اول | سه هزار و ۳۰۰ | ۳۶۰ | هزار و صدتومان | تهران | موجود نیست |
فیلمهای برگزیده سینمای ایران در دهه۶۰ | آگاه | ۱۳۷۴ | اول | دو هزار و ۲۰۰ | ۲۸۴ | هشتصد تومان | تهران | موجود نیست |
درباره مسافران: بهرام بیضایی | روشنگران و مطالعات زنان | ۱۳۷۱ | اول | دو هزار | ۱۹۲ | دو هزار تومان | تهران | موجود نیست |
مجموعه مقالات در نقد و معرفی آثار بیضایی | آگاه | ۱۳۷۱ | اول | سه هزار و ۳۰۰ | ۵۳۲ | ۳۹۰ تومان | تهران | موجود نیست |
مجموعه مقالات در نقد و معرفی آثار کیمیایی | آگاه | ۱۳۶۹ | دوم | سه هزار و ۳۰۰ | ۵۴۴ | ۲۰۰ تومان | تهران | موجود نیست |
قوکاسیان در «ایبنا»
تاریخ شفاهی سینمای ایران بر بستر بیماری/ کتابشناسی قوکاسیان
نکوداشت زاون قوکاسیان در جشنواره فیلم مستند حقیقت
سخت است زندگی را با نوشته منتقل کنیم اما این کتاب چنین کرده است/ غنای زبان نعلبندیان با شکسپیر قابل قیاس است
معتمدآریا از نگاه قوکاسیان کتاب شد/شمارگان کتاب خجالتآور است
در پایان نیز میتوانید یکی از مقالات منتشر شده درباره کارنامه هنری و کتابی قوکاسیان در رسانههای فعال در فضای مجازی را از این نشانی بخوانید.