به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ عباس گیلوری فرهنگ و توسعه فرهنگی را مقولهای بسیار پیچیده و نیازمند برنامهریزی بلندمدت فرهنگی دانست و گفت: برنامهریزیهای مقطعی و هر از گاه، جز نقص فرهنگی نتیجه دیگری به بار نخواهد آورد. برای توسعه کتابخوانی که یکی از اولویتهای مهم در توسعه فرهنگی هر کشور است، باید همه آحاد جامعه - از کودکان تا سالمندان - را با مخزن کتاب که همان کتابخانه است آشتی داد.
وی با اشاره به دور افتادن جامعه از کتاب گفت: مسائل و مشکلات اقتصادی و پرداختن به مباحث حاشیهای ازسوی رسانههای جمعی، متاسفانه کتاب را از سبد خرید مردم و کتابخوانی را از برنامه زندگی آنان حذف کرده است.
عضو هیئت علمی و معاون مرکز اطلاعات و مدارک علمی جهاد کشاورزی با اشاره به طرحهای اخیر به اجرا درآمده از سوی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: طرح «پایتخت کتاب ایران» به عنوان گامی نخستین در راستای تغییر ذائقه آحاد جامعه، میتواند نقطه شروعی برای حرکتی فرهنگی به حساب آید؛ به شرط آنکه بخشی از طرحی کلان و علمی برای تغییر فرهنگی جامعه باشد.
گیلوری لازمه عنوان «پایتخت کتاب ایران» را تغییر ذائقه فرهنگی مردم دانست و افزود: اگر بتوانیم در یک برنامه منسجم و بلندمدت فرهنگی برای تغییر ذائقه فرهنگی مردم را به سوی امور روحی و لذتهای معنوی و دانشاندوزی سوق دهیم، آن زمان است که میتوان از پایتخت کتاب ایران صحبت کرد. در غیر این صورت، این مدال افتخار نیز در کنار سایر مدالهای فرهنگی غیرواقعی قرار خواهد گرفت.
وی با اشاره به انتخاب شهر اهواز به عنوان نخستین «پایتخت کتاب ایران»، درباره وظایفی که متوجه این شهر خواهد شد، گفت: شهر اهواز مسئولیتهای زیادی برای حفظ و ارتقای این برتری برعهده خواهد داشت و بزرگترین مسئولیت آن، توسعه کتابخوانی در همه سطوح جامعه و افزایش مراکز فرهنگی و اجتماعی است که در این میان کتابخانهها و سایر مراکز علمی و فرهنگی این شهر نقشی ویژه خواهند داشت.
وی با تأکید بر نقش کتابخانهها در پایتخت کتاب ایران گفت: گرچه به دلیل افزایش هندسی میزان تولید و انتشار منابع علمی در سطح جهان از یک سو و توسعه و گسترش فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی ازسوی دیگر، جهان امروز را عصر اطلاعاتی، عصر انفجار اطلاعات، کتابخانه بدون دیوار، جامعه بدون کاغذ و در نهایت دهکده جهانی نامیدهاند، اما نقش کتابخانهها به عنوان ساماندهندگان منابع اطلاعاتی و تامینکنندگان خوراک روحی بشر امروزی همچنان دستنخورده برجای مانده است که پایتخت انتخاب شده میتواند از ظرفیتهای این مراکز بهره فراوان ببرد.
گیلوری تصریح کرد: اگر کتابخانهها بخواهند همچنان وظیفه خود به عنوان رابطین بین منابع اطلاعاتی و جامعه بهرهگیر را حفظ کنند، به ناگزیر باید هم در شیوه نگرش و هم در شیوه ارائه خدمات تغییراتی اساسی ایجاد کنند. کتابخانههای امروزی باید از روزآمدترین فناوریهای ارتباطی استفاده کنند، به جای منتظر ماندن برای مراجعه حضوری مراجعین به کتابخانه، کتابخانه را به خانهها ببرند و از هرگونه ابزاری برای تسهیل دسترسی جامعه نیازمند به اطلاعات استفاده کنند.
عضو هیئت علمی و معاون مرکز اطلاعات و مدارک علمی جهاد کشاورزی استان خوزستان را استانی دانشگاهی ارزیابی کرد و گفت: در این میان کتابخانههای دانشگاهی وظیفه بارزتر و بسیار مهمتری را برعهده دارند که آن «تغذیه فکری دانشجویانی که سازندگان آینده جامعهاند» است. بنابراین، در یک برنامه کلان توسعه فرهنگی، مهمترین نقش که همان ایجاد نسلی دانشمند و علممحور است بر عهده دانشگاهها و به طور خاص کتابخانههای دانشگاهی است.
گیلوری ضمن تبریک این انتخاب به مردم شهر اهواز، خواستار ارائه امکانت بیشتر فرهنگی در این شهر شد و گفت: در اهواز و همینطور سایر نقاط کشور باید به معیارهایی مانند تعداد کتابخانههای عمومی، کتابخانههای دانشگاهی، فرهنگسراها، تعداد و حجم منابع، میزان توجه به نیازهای اطلاعاتی مخاطبین در تامین منابع اطلاعاتی این مراکز فرهنگی، میزان روزآمد بودن منابع کتابخانهای، اقدامات انجام شده برای ترویج کتابخوانی، اجرای برنامههای فرهنگی مختلف، ترویج و تبلیغ کتابخوانی از رسانهها، ایجاد فرآیندها و رویههای سامانمند برای رصد و پیگیری آمارهای دقیق مطالعه و غیره توجه بیشتری شود.
وی ادامه داد: برطبق آمارهای رسمی موجود و در مقایسه با آمارهای سایر دول، باید بپذیریم که جامعه ما جامعه کتابنخوان و یا کمتر کتابخوانی است. برای ریشهکنی این بیماری باید برنامههای بلندمدت فرهنگی طراحی و اجرا شود و به کتابخانهها به ویژه کتابخانههای مدارس و دانشگاهی توجه بیشتری شود و برنامههایی متنوع برای ایجاد عادت به مطالعه تهیه و از رسانههای جمعی پخش شود.
گیلوری در پایان با تأکید بر ضرورت تخصص گرایی در کتابخانهها تصریح کرد: مهمترین نکتهای که در این میان نیازمند توجه جدیتری است، توجه به کتابدار متخصص و استفاده از این ظرفیت در همه کتابخانههاست. باید بپذیریم که کتابداری (علم اطلاعات و دانششناسی) تخصص است و کتابخانه مانند هر حرفهای دیگر برای پویایی به متخصص خاص خود نیاز دارد.