فرهنگ امروز: سی و دومین نشست خانه نقد کتاب برگزار می شود؛
نقد و بررسی «رمان تصرف»
با حضور
تورج زاهدی
عبدالله اسفندیاری
پرویز عباسی داکانی
محمد مهدی رسولی
رسول آبادیان
چهارشنبه ۱۳ اسفند ساعت ۱۶-۱۸
تهران، خیابان انقلاب، خیابان فلسطین جنوبی، کوچه خواجه نصیر، پلاک ۲، سرای اهل قلم، طبقه همکف
درباره رمان
تصرف تازه‌ترین رمان تورج زاهدی را از جهات مختلفی می‌توان یکی از جذاب‌ترین آثار داستانی منتشر شده در سال‌های اخیر به شمار آورد. اثری که جذابیت نهفته در آن، از همان صفحات ابتدایی و حتی قبل‌ترش از روی جلد آغاز می‌شود. تصرف با جلدی به استقبال مخاطبانش رفته است که در ورای زیبایی نهفته در کشش نستعلیق آن یادآور تصویری از محتوا و محور اصلی داستان این رمان است. داستانی که در آن برای نخستین بار در قامت ادبیات داستانی ایران، ماجرای تسخیر روح و جان آدمی به واسطه شیطان و چگونگی رهایی از آن به قاب کلمه نشسته است.
تورج زاهدی چه در مقام موزیسین و چه در مقام نویسنده همواره این نکته را به مخاطبانش به اثبات رسانده است که اهل مکاشفه و کشف رازناکی‌های نهفته در گوشه و کنار زندگی آدمی است. او در مقام نوشتن نه علاقه‌ای به ادبیات آپارتمانی دارد و نه ادبیات توصیفی و یا حتی ادبیات غنایی و مدیحه سرا. ادبیات او ادبیات کشف و شهود است. ادبیاتی که از دل باورها و ایمان قوی مذهبی خارج می‌شود و غایت آن بازنمایی چهارچوب‌های زندگی انسان مسلمان است.
او در تصرف به سراغ روایت زندگی انسان مؤمنی می‌رود که خود را تسخیر شده توسط جنیان شیطانی می‌بیند. انسانی عادی و معمولی که زندگی و چهارچوب زیستی خود را در اسارت موجودی غیر خاکی شیطان می‌بیند. این داستان پس از این کشف راوی، تلاش شخصیت اصلی داستان برای رهایی از شیطان است که پس از کشف و شهودی زیبا و بدیع در نهایت منجر به نتیجه‌ای می‌شود که در رازآلوده بودنش چیزی کمتر از حیرت مواجهه نخستین مخاطب با سوژه داستان ندارد.
زاهدی اهل پژوهش است و آثار داستانی برجای مانده از او این امر را به اثبات رسانده‌اند. او در خط سیر پژوهش‌های خود اما هیچگاه علاقه و تمایلی برای خارج شدن از خط باورهای اعتقادی خود و دل سپردن به جادوی روایت‌های هالیودی از موجودات فرازمین ندارد. زاهدی بر این پایه نویسنده‌ای‌است سنت گرا که به بضاعت خود تلاش می‌کند تا سوژه‌های بکر و بدیع خود از موجودات فرازمینی را با چهارچوب و اسلوب شرعی و دینی پذیرفته بیان کند.
تصرف از یک منظر دیگر نیز اثری قابل توجه است. زبان ساده و شیوای این رمان بدون استفاده نویسنده از هر نوع کنایه و ابهام و ایهام که در نهایت منجر به خلق رمانی شده که یکدست و رو و بدون هیچ نوع حاشیه و زوائدی حرفش را به مخاطب منتقل می‌کند.
تصرف با این توصیفات رمانی است ماورا زمینی که با توسل به باورها و داشته‌های دینی سعی در بیان پدیده‌ای کمتر مورد توجه قرار گرفته در قامت ادبیات دارد. زاهدی داستانی را روایت کرده که شاید تا پیش از این تنها می‌شد سراغش را در قصه‌های کلاسیک ژانر گوتیک در اروپا گرفت، اما او با نگاهی دین مدارانه و در قامت ادبیات دینی ایران معاصر توانسته دست به خلق ژانر و گونه‌ای تازه در رابطه با آن بزند.