به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ آیین رونمایی از کتاب «اسطوره و اسطوره شناسی نزد نورتروپ فرای: از کالبدشناسی نقد تا رمز کل» جدیدترین کتاب بهمن نامورمطلق، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی کشور، عصر دوشنبه یازدهم اسفند با حضور علی عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، ندا سیفی، پژوهشگر حوزه اسطوره و نویسنده کتاب در موسسه بهاران خرد و اندیشه، برگزار شد.

اهمیت فرای در مطالعات اسطوره شناسی و نقد ادبی
بهمن نامورمطلق در بخشی از سخنرانی خود در این برنامه گفت: در سال گذشته (۱۳۹۲) کتابی با عنوان «درآمدی بر اسطوره‌شناسی» به قلم من منتشر شد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. این کتاب از معدود منابع منتشر شده به زبان فارسی بود که به مطالعه و بررسی روش‌ها و رویکردهای اسطوره‌‌ اختصاص داشت و پیشتر در این زمینه هیچ کتابی منتشر نشده بود.

وی افزود: در کتاب «درآمدی بر اسطوره شناسی» من ۱۰ رویکرد و نظریه را معرفی کردم که برخی از آنها عبارتند از «نظریه تطبیقی فیلولوژیک» از ماکس مولر، «نظریه تک‌اسطوره» از جوزف کمبل، «نظریه گونه شناسانه» از نورتروپ فرای، «نظریه اسطوره کاوی ژیلبر دوران، «نظریه بوطیقای اسطوره‌ای» از پیر برونل و دومینیک ژلی و نظریه‌های «سر اسطوره» و «اسطوره‌ــ‌متن» از خودم. برخی منتقدان گفتند که این رویکردها این امکان را دارند که به صورت گسترده در یک کتاب مستقل بحث و بررسی شوند. به همین منظور برنامه‌ریزی برای گسترش مباحث آن کتاب انجام شد و در نهایت به دلیل اهمیت فرای، نخستین کتاب به نظریه‌های او اختصاص یافت. ۹ کتاب دیگر نیز در طرف چند سال آینده منتشر می‌شوند.

نامورمطلق در ادامه با اشاره به اهمیت نظریه‌های نورتروپ فرای گفت: فرای نظریات جالب و درخور توجهی در حوزه مطالعات اسطوره‌شناختی هنر و ادبیات دارد. ویژگی‌های خاص و اهمیت نظریه‌های فرای آنقدر زیاد است که واقعا حیف بود، شاغلان در رشته‌های مختلف علوم انسانی در ایران از آنها بی‌اطلاع باشند.

وی همچنین با اشاره به این نکته که فرای اسطوره را معادل ادبیات می‌داند، عنوان کرد: فرای به تنهایی در دوره‌ای نقد اسطوره‌ای را نمایندگی می‌کرد. نظریه‌های وی بر پارادایم ساختارگرایی قرار دارد. در اسطوره‌شناسی از منظر ساختارگرایی موضوع اصلی متن‌ها هستند و به گفت‌وگوها، روانشناسی مولف، گفتمان‌ها و... پرداخته نمی‌شود. در این رویکرد فقط «متن» است که خود را معرفی می‌کند. بر این اساس نورتروپ فرای ادبیات را از جهان بیرونی و از جهان اجتماعی مستقل می‌کند. بر اساس این نظریه «حیات مستقل» ادبیات برگرفته از «تخیل فرهیخته و خلاق» مولف است.

مولف کتاب «اسطوره و اسطوره شناسی نزد نورتروپ فرای» همچنین اضافه کرد: ساختارگرایان اعتقاد دارند که مولف به تنهایی خالق اصلی اثر نیست و این متن است که مولف را بر می‌گزیند. به‌عنوان مثال این «شاهنامه» است که ابوالقاسم فردوسی را فردوسی کرده است. بر اساس این نظریه مولف تنها یک نقش واسطه‌ای دارد و مالک مطلق متن نیست.

هویت مستقلی نقد از منظر نورتروپ فرای
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی کشور در بخش دیگری از سخنرانی خود به دیدگاه‌های فرای در زمینه نقد و منتقد نیز اشاره کرد و گفت: نورتروپ فرای برای «نقد» هم هویت مستقلی قائل است و در واقع به باور او نقد طفیلی خلق و منتقد طفیلی نویسنده اثر نیست. بر اساس نظریه‌های فرای نقدها، خلق‌ها را به صدا در می‌آورند و اگر منتقدها نبودند، خالق‌های آثار گنگ بودند.

نامورمطلق در ادامه با اشاره به این نکته که در کتاب «اسطوره و اسطوره شناسی نزد نورتروپ فرای» دیدگاه‌های فرای در زمینه نقد ادبی به‌طور کامل شرح داده شده است، گفت: فرای یک مثال جالبی بیان کرده که مبین اهمیت نقد و منتقد در نظریه‌ اسطوره‌شناسی اوست. وی می‌گوید که اگر در طول تاریخ هستی فقط و فقط یک متن خلق می‌شد، در طول دوران‌ مختلف و به تعدادی نامتناهی نقد به وجود می‌آمد.




«تخیل فرهیخته» نورتروپ فرای
علی عباسی در این رونمایی گفت: یکی از مهم‌ترین کتاب‌های نورتروپ فرای «تخیل فرهیخته» نام دارد. تخیل فرهیخته که ریشه در اسطوره‌ها دارد، اساسی‌ترین عنصر در نظریه‌های ادبی فرای است. یکی از مهم‌ترین مباحثی که دکتر نامورمطلق در این کتاب به تفصیل درباره آن نوشته، همین مقوله «تخیل فرهیخته» است.

وی افزود: تخیل هم ظاهر و هم باطنی مخصوص به خود دارد و در اصل «تخیل فرهیخته» خودش یک نوعی از «هستی» است. بر این اساس توجه به «تخیل» یکی از ویژگی‌های اصلی نظریه نقد ادبی نورتروپ فرای است.

عباسی در ادامه به دیگر ویژگی‌های نظریه فرای اشاره کرد: بهمن نامورمطلق در این کتاب به تفصیل و با روشنی هرچه تمام‌تر به شرح ویژگی‌های نظریه فرای در نقد ادبی پرداخته است. بر اساس این کتاب، نظریه فرای چهار ویژگی خاص دارد که یکی از آنها توجه به تخیل است. «نظم و انضباط در ادبیات»، «قائل شدن استقلال برای ادبیات» و «توجه و تاکید بر اسطوره» از دیگر ویژگی‌های نظریه فرای است.

وی همچنین اضافه کرد: بخش دوم کتاب هم تحلیل برخی متون بر اساس نظریه‌های نورتروپ فرای است. مخاطب در این بخش به طور کاربردی طریقه استفاده از نظریه‌های فرای در تحلیل متون را یاد می‌گیرد. به‌نظر من جای خالی این کتاب به شدت حس می‌شد.

«اسطوره و اسطوره شناسی نزد نورتروپ فرای: از کالبدشناسی نقد تا رمز کل» نوشته بهمن نامورمطلق با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه، ۱۸۸ صفحه و بهای ۱۰ هزار تومان از سوی نشر موغام تبریز روانه کتابفروشی‌ها شده است.

برای مطالعه فایل pdf نخستین صفحات این کتاب به این نشانی بروید.