به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «شب ایزتسو» متفکر و اسلام‌شناس ژاپنی شامگاه دوازدهم اسفند ماه با حضور جمعی از چهره‌های فرهنگی و علاقه‌مندان در بنیاد موقوفات دکتر افشار برگزار شد. دكتر مهدی محقق در این مراسم با اشاره به سابقه آشنایی خود با ایزتسو گفت: برای تدريس زبان فارسی به كانادا دعوت شدم و دو كتاب «اسرار نامه» عطار و «جامع الحكمتين» ناصر خسرو را برای تدريس انتخاب كردم . ايزتسو که در آنجا بود از من خواست تا در كلاس‌هایم حضور داشته باشد كه از اين موضوع استقبال كردم. در ادامه این آشنایی ایزتسو گفت، «متاسفم در كشور شما مفاخری اين‌چنين زندگی كرده‌اند ولی كتاب‌های آنها را ترجمه و شرح نمی‌كنيد.» اين موضوع باعث شد تا در مدت دو سال در كانادا با ايزتسو «شرح منظومه ملاهادی سبزواری» را تنظيم كنيم جمله بندی‌های كتاب از سوی ايزتسو و اصطلاحات را من انتخاب كردم.
وی ادامه داد: شرح منظومه حاج ملاهادی سبزواری را با همكاری و مقدمه ايزتسو تنظيم و در نيويورك به چاپ رساندم و بعدها مركز نشر دانشگاهی نیز آن را منتشر كرد.
محقق با اشاره به حضور ايزتسو در ايران گفت: وی در ايران اصول فقه را اموخت و سپس در سال ١٣٤٧ شعبه اسلام شناسی دانشگاه مک‌گيل كانادا را در تهران تاسيس كرديم كه بيش از يكصدوهفتاد عنوان كتاب در آنجا به چاپ رسيد.
کلاس درس ایزتسو
دكتر غلامرضا اعوانی در ادامه «شب ايزتسو» گفت: کسانی‌می‌توانند ایزتسو را بشناسند که با او حشر و نشر داشته و زوایای فکری او را می‌شناسند، ايزتسو مانند ستاره‌ای است كه هر چه از او دور می‌شويم نور او بيشتر حس می‌كنيم.
وی ادامه داد: تابستان سال٤٧ بود كه خبردار شدم در شعبه اسلام‌شناسی دانشگاه مک‌گيل ايزتسو درس «فصوص الحكم» می‌دهد با دکتر پورجوادی سر اين كلاس حاضر می‌شديم تا اين كه انجمن فلسفه كنونی تاسيس شد و ادامه درس را در آنجا پی گرفتیم.
اعوانی به حضور دکتر سيدحسين نصر، كُربن و ايزتسو در انجمن حکمت و فلسفه اشاره کرد و گفت: این سه متفکر اسلام‌شناس بین فلسفه غرب و حکمت شرقی پلی ایجاد کردند.
نخستین اثر ایزتسو را به فارسی برگرداندم
این استاد علوم اسلامی در ادامه این مراسم اظهار کرد: ايزتسو علاوه بر متون اسلامی كتاب‌هايی با موضوع متفكران چين را تاليف و از باب متافيزيک به آنها پرداخت. به ياد دارم رايزن فرهنگی ژاپن دو هزار كتاب به زبان چينی به انجمن حكمت اهدا كرد كه متاسفانه بعد از انقلاب به پژوهشگاه علوم انسانی منتقل شد و در نامناسب‌ترين مكان نگهدار و بسیاری از آنها از بین رفت و مابقی دوباره به انجمن عودت داده شد که آنها نيز به دپارتمان چين‌شناسی دانشگاه شهيد بهشتی برای استفاده دانشجويان منتقل شد.
وی ادامه داد: در سال ٤٨ نخستين اثر ايزتسو در ايران مقاله‌ای با عنوان «مابعدالطبيعه در عالم اسلام» بود كه به فارسی برگرداندم كه در دو نوبت در نشريه معارف منتشر شد.
ایزتسو؛ اسلام‌شناسی ورای سنت‌ها
دكتر نصرالله پورجوادی ديگر سخنران اين مراسم بود وی اظهار كرد: ايزتسو را معمولا با عنوان اسلام‌شناس معرفی می‌كنند اما او اسلام‌شناس به معنای درک كرسی‌های دانشگاهی با عناوين اسلام شناسان امريكايی و اروپايی را نداشته است زيرا اسلام‌شناسان سنتی دارند كه در تربيت دانشجويان خود با اين عناوين همت مي‌گماردند.
وی ادامه داد: ايزتسو در اسلام‌شناسی خود به سنت اروپايی‌ها عمل نكرد به يک معنا وي يک جست‌وجوگر واقعی بود و به تفكرعلاقه داشت. ايزتسو با يادگرفتن زبان‌های مختلف به تفكر و مكاتب مختلف اشراف يافته بود.
آثار ایزتسو سرشار از جست‌و‌جو‌گری است
پورجوادی با اشاره به نخستين اثر ایزتسو با عنوان «تاريخ انديشه عربی» گفت: اين كتاب كم حجم برای ژاپنی‌ها تازگی داشت تا اين‌كه وی «محمد» را تاليف كرد. كتاب‌های ايزتسو سرشار از جستجوگری است.
پورجوادی ادامه داد: ايزتسو در سخنان خود به اين موضوع اشاره داشت كه در ژاپن به طور سيستماتیک به طرف دانش‌های غربی و يادگيری زبان رفتيم.
وی پنج كتاب تاليفی ايزتسو پس از بازگشت به ژاپن را محصول اقامت وی در كانادا وایران دانست و گفت: ايزتسو وعده داده بود كه بر كتاب «سوانح» غزالی كه در حال ترجمه آن بودم مقدمه‌ای بنويسد هنگامی‌كه اثر را برای مطالعه وی و تاليف مقدمه فرستادم عذرخواهی كرد و گفت، كارهای نيمه‌تمام دارم كه بايد آنها را تمام كنم، البته ايزتسو بعد از اين ماجرا چندان زنده نماند و درگذشت.
دکتر شین‌نوموتو، استاد اسلام‌نشاسی دانشگاه کیو دیگر سخنران این مراسم بود . وی در این مراسم به آثار ایزتسو در زمینه اسلام‌شناسی پرداخت و گفت: بررسی همه‌جانبه آثار پژوهشی و فلسفی وی به زبان‌های ژاپنی و انگلیسی به شدت لازم است.
وی در سخنان خود به معرفی آثار این اسلام‌شناس ژاپنی به زبان ژاپنی پرداخت و افزود: «فلسفه عرفانی»، «خاستگاه فلسفه اسلامی» از جمله این آثار است.
نوموتو ادامه داد: برخی آثار نایاب ایزتسو از جمله «فلسفه عرفانی»، « ادببات روسی » و «فلسفه عربی» در ژاپن مجددا منتشر شد.
بهمن ذکی‌پور، دانشجوی مقطع دکترا در ژاپن در این مراسم در سخنرانی کوتاه خود به سه دور زندگی ایزتسو پرداخت و گفت: مراحل زندگی ایزتسو را می‌توان در سه بخش از ژاپن تا مک‌گیل، در ایران تا انقلاب اسلامی و از انقلاب تا وفات بررسی کرد.
وی ادامه داد: ایزتسو زمانی که در ایران زندگی کرد برای ژاپنی‌ها ناشناخته ماند و هنگامی‌که در ژاپن زیست برای ایرانی‌ها ناشناخته ماند.
«شب ایزتسو» شامگاه دوازدهم اسفندماه در محل بنیاد موقوفات دکتر افشار برگزار شد.