به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ انجمن سینمای جوان از آن دسته از مراکز زیر مجموعه سازمان سینمایی است که سر و کارشان با جوانان علاقمند به فیلمسازی است. بر همین اساس نوع مدیریت بر بدنه انجمن سینمای جوان همواره از جنس حمایت و هدایت بوده که وجود این دو عنصر به شکل طبیعی نظارت همراه با احترام را می‌طلبد. درست به این دلیل بود که حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی پس از به دست گرفتن سکان مدیریت در سینمای ایران برای انتخاب مدیرعامل انجمن سینمای جوان صبر و حوصله به خرج داد و حکم حبیب ایل بیگی به عنوان مدیر عامل این انجمن جزو آخرین احکام سینمایی وی بود.
البته ارائه این حکم خیلی دوام نیاورد و حبیب ایل بیگی پس از مدتی به معاونت ارزشیابی وزارت ارشاد رفت و فرید فرخنده کیش به عنوان جایگزین وی انتخاب شد. البته مدیرعامل جدید انجمن سینمای جوان به گفته خودش همواره دغدغه فیلم کوتاه داشته و سوار بر کشتی انجمن سینمای جوان مسیر مدیریت خود در عرصه سینما را طی کرده است.
فرید فرخنده کیش مدیرعامل انجمن سینمای جوان درباره گفتگو با خبرنگار سینمایی مهر درباره برنامه‌های این مرکز در سال جدید صحبت کرد و به مواردی چون تمرکززدایی فعالیت های انجمن از پایتخت و سپردن امور به دفاتر انجمن سینمای جوان در شهرستان ها اشاره کرد. همچنین این مدیر سینمایی آرزو کرد که در سال ۱۳۹۴ بتواند تولید تعداد محدودی از فیلمسازان فیلم اول که دانش آموختگان انجمن سینمای جوان هستند به سرانجام برساند و اظهار امیدواری کرد که موافقت انجام این مهم را از حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی بگیرد.
با ما در این گفتگو همراه می‌شوید:
* انتخاب مدیرعامل انجمن سینمای جوان پس از رفتن حبیب ایل بیگی یکی از مسائل مورد بحث در محافل سینمایی به ویژه در انجمن سینمای جوان و بین فیلمسازان عرصه فیلم کوتاه بود. فکر می کنید چرا شما به عنوان مدیرعامل این انجمن انتخاب شده اید؟
- چرایی انتخاب بنده را باید از رییس سازمان سینمایی پرسید، اما آنچه مسلم است من به عنوان یک علاقمند به فیلم کوتاه همیشه خود را وابسته به این بخش از سینمای ایران و البته انجمن سینمای جوان به عنوان متولی فیلم کوتاه می دانستم بنابراین فعالیت در این عرصه نه به عنوان یک فیلمساز بلکه به عنوان مدیر دولتی که فضاهای مختلف سینما را تجربه کرده است همواره همراه من بوده است.
نزدیک به دو دهه همراهی کردن من با فیلمسازان جوان حس رفاقت و دوستی را ایجاد کرده است. ضمن اینکه همیشه سوار بر کشتی انجمن بوده ام و اگر نکته مثبتی در این عرصه وجود داشته من هم شریک بودم و اگر نکته منفی بوده حتما بخشی از مشکلات به دلیل کارایی ضعیف من بوده است.
* شما پیش از این به عنوان مدیر امور مناطق در انجمن سینمای جوان فعال بوده اید به همین دلیل از شما می‌پرسم ارزیابیتان از آنچه در یک سال گذشته تا امروز در انجمن سینمای جوان اتفاق افتاده است، چیست؟
- تمرکززدایی مهمترین هدف و برنامه انجمن سینمای جوان در کل بخش ها بوده و سعی کردیم هر آنچه را که می شود از دفتر تهران انجمن سینمای جوان حذف کرده و به دفاتر شهرستان ها بسپریم.
موفقیت در این برنامه با حضور مدیران دفاتر انجمن در مناطق اتفاق می افتد و رسیدن به این نقطه همان چیزی است که در یک سال گذشته به دنبال آن بوده ایم. بر همین اساس یک شورای ۵ نفره منتخب از مدیران قدیمی انجمن گردهم آمدند و این پروژه را در بوته آزمایش قرار دادند و قرار است در طول ۶ ماه بررسی نتیجه را به مرکز اعلام کنند. این مهم در جهت چابک سازی انجمن صورت گرفت تا بخشی از وظایف ستادی را به مناطق واگذار کنیم.
* چابک‌سازی مراکز مختلف سینمایی از جمله اهداف همیشه مطرح شده توسط رییس سازمان سینمایی بوده است. روند این چابک سازی در انجمن سینمای جوان که اتفاقا باید بدنه ای جوان داشته باشد، چگونه است؟
- یکی از کارهای انجام شده در این حوزه این بود که بخشی از فعالیت های ستادی را به مجموعه های بیرون از انجمن واگذار کردیم که این واگذاری در قالب انجمن های مردم نهاد و یا صنوف مرتبط سینمایی است. در همین راستا سعی کردیم در ستاد مرکزی انجمن نقش اجرایی کمتری داشته باشیم و بخش حمایتی را پر رنگ کنیم و کار را به مردم بسپاریم.
لازمه حرکت نوین در انجمن سینمای جوان ایجاد زیرساخت های جدید در انجمن بود زیرا زیرساخت های به جا مانده از مدیریت گذشته مناسب نبود و در عین حال آن دسته از زیرساخت هایی که ریشه در دوران طلایی انجمن سینمای جوان داشت، تخریب شده بود. از همین رو در ابتدا باید به بازسازی این ریشه ها همت می کردیم بنابراین اصلاح رویه های غلط در انجمن سینمای جوان از جمله اموری بود که در یک سال و نیم گذشته انجام دادیم و اگر درست عمل کرده باشیم باید همین روزها ثمرات آن را ببینیم.
* اصلاح رویه از چه طریقی صورت گرفت آیا بیشتر در مباحث آموزش بوده یا در بخش تولید فیلم؟
- با تغییر مدیریتی که صورت گرفته، قرار نیست تغییرات عمده در نظام آموزشی انجمن انجام شود اما باید برخی از رویکردها اصلاح شود که این اصلاح شدن مستلزم این است که پروژه های در دست انجام به نتیجه برسد.
اما آنچه برای فیلمسازان جوان مهم است تغییر در الگوهای ساختاری نیست بلکه خروجی مهم است و این خروجی شامل تولید، امکان آموزش های تکمیلی، امکان حضورشان در مجامع ملی و بین المللی، امکان گردش مالی لازم که مانند آب حیات است و مسائل دیگری از این دست است و تلاش ما بر این بوده و هست که مجموع این امور انجام شود.
* با این اوصاف دستاورد انجمن سینمای جوان در بررسی عملکردها چه بوده است؟
- آنچه در حال حاضر در دفاتر وجود دارد نشاط است؛ نشاطی که بخش عمده ای از آن به دلیل نگاه به آینده است و امیدوارم روحیه نشاط و امید به آینده را تقویت کنیم.
* آیا دو عنصر نشاط و امید به آینده کافی است؟
- خیر کافی نیست اما شرط اول است. ضمن اینکه مخاطبان تشکیلات انجمن سینمای جوان تنها اعضای نزدیک به انجمن نیستند بلکه مخاطبان ما در سطح کشور پراکنده‌اند و دیدگاهی که درباره نخبه داریم جامعه هدف و مخاطب اصلی ما را تشکیل می‌دهد. بنابراین در ورود به برنامه های اجرایی اتاق های مشورت تشکیل دادیم و وظیفه این اتاق های مشورتی این بود که به شکل رایگان به تمامی علاقمندان به سینمای کوتاه مشورت های لازم را ارائه دهند.
این مشاوره‌های رایگان به همه فیلمسازانی که می خواهند در پروژه های سینما کار کنند تعلق می گیرد که این مشاوره از ابتدای شکل گیری ایده های اولیه تا پایان کار که بحث راف کات ها مطرح می شود ادامه خواهد داشت و در قبال این مشاوره هیچ امتیازی از هنرمندان دریافت نمی کنیم.
* تربیت نگاه فیلمساز جوان یکی از وظایف مجموعه تحت مدیریت شما است که این روند در قالب های هدایتی، حمایتی و نظارتی شکل می‌گیرد. این سه فاکتور تا چه اندازه در کارهای شما لحاظ شده است و اصولا تا چه اندازه به تربیت نگاه فیلمساز معتقد هستید؟
- حمایت و هدایت طبیعت تشکیلاتی مثل انجمن سینمای جوان است و به عنوان یک شعار سازمانی مدنظر است. البته در بخش نظارتی نگاه ها متفاوت است چراکه امکان نظارت یک تعریفی است که باید به آن سامان نسبی داد. اما مقوله حمایت و هدایت از جمله امور مهمی بود که حبیب ایل بیگی در آغاز به دست گرفتن سکان مدیریت انجمن مدنظر داشت و تا آخرین روزهای مدیریت بر انجمن لحاظ می کرد و حتی عنصر احترام را نیز به آن اضافه کرد و معتقد بود به یک فیلمساز باید احترام گذاشت. اهمیت دو مقوله حمایت و هدایت مزایای دیگری نیز دارد که برای توضیح بیشتر آن مثالی می آورم. ببینید فیلمسازی مثل رضا میرکریمی که دارای سابقه روشنی در سینمای ایران است، حرفه فیلمسازی را از انجمن سینمای جوان در زنجان آغاز کرد و به جایگاه تحسین برانگیزی در سینمای ایران رسید.
اگر فیلمسازان جوان مراحل رشد فیلمسازی چون میرکریمی را ببینند طبیعی است انرژی می گیرند و کار خود را با جدیت ادامه می دهند. مثلا یک جوان تازه‌کار در شهری دورافتاده که در اوج محرومیت فیلم می سازد با مرور کردن رزومه فیلمسازانی از این دست تشویق می شود و با قدرت کار خود را ادامه می دهد.
هدایت و حمایت همراه با احترام به فیلمساز به بهتر دیده شدن فیلمساز منجر می شود و اگر فیلمساز متوجه این مطلب باشد که مجموعه های حامی‌ای وجود دارد که او را همراهی می کند با انگیزه بیشتری فعالیت می کند. بنابراین دیده شدن فیلمساز بسیار مهم است چون اگر فیلمساز در خانه خود دیده نشود سر از جای دیگر درمی آورد و رفتارهای ناهنجار از خود بروز می دهد.
* آیا دیده نشدن فیلمساز در خانه خود به دلیل مدیریت غلط سازمان‌های ذیربط نیست و اینکه نظارت بر حمایت و همان رفتار محترمانه پیشی می‌گیرد؟
- واقعیت این است که نظارت می تواند از جنس حمایت باشد. به این معنا که حمایت ها به گونه ای باشد که خود فیلمساز بدون نظارت مستقیم از سوی سیستم اجرایی، بر رفتار و فیلمسازی خود کنترل و نظارت داشته باشد بنابراین نگاه نظارتی می تواند یک نگاه عاطفی بدون خط و نشان کشیدن باشد. معتقدم رفتارهای همراه با عطوفت و مهربانی و باور این نکته که با فیلمساز می توان از طریق تعاملات مستقیم و بی واسطه سخن گفت همواره نتیجه داده است و این همان تعریف از نظارت است که انجمن سینمای جوان باید داشته باشد.
* به نظر می رسد حلقه مفقوده نظارت قبل از حضور ایل بیگی در مدیریت انجمن سینمای جوان وجود داشت و شاید به همین دلیل می بینیم که در آخرین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران تعداد انگشت شماری از فیلم هایی که حاصل نگاه تربیت شده فیلمساز است وجود داشت.
- حلقه مفقوده نه به آموزش و نه به تولید بر نمی گردد، بلکه این حلقه مفقوده متوجه عدم اعتماد به جوانان فیلمساز است. اگر اعتماد به فیلمساز ایجاد شود حلقه مفقوده پیدا خواهد شد. اعتماد به جوانان فیلمساز باعث شد از آنها به عنوان سربازان حرفه ای در عرصه فرهنگ و هنر و از جمله سینما در دوران هشت سال دفاع مقدس و پس از آن دوران سازندگی و غیره بهره ببریم ولی متاسفانه این اعتماد به مرور رنگ باخت و همانطور که گفتم این حلقه مفقوده همان اعتماد به فیلمساز است.
* مهمترین برنامه‌ای که انجمن سینمای جوان در دوره مدیریت جدیدش دنبال می‌کند، چیست؟
- در وظایف جدید انجمن تعریفی ارائه شده است که براساس آن قرار است سینمای داستانی را مدیریت کنیم که شرط اول این اقدام جلب اعتماد فیلمساز و مجموعه به یکدیگر است.
برنامه ما این است که علاقمندان به سینمای داستانی را شناسایی و از طریق ایجاد امکانات، استعدادهای درخشان و خاص را تقویت کنیم و شکل های مختلف حمایتی و هدایتی را نیز در این مسیر لحاظ خواهیم کرد و امکان ارائه فیلم های حرفه ای تر را نیز برای آنها مهیا می کنیم و آرام آرام فیلمسازان را که بعد از طی کردن این مسیر به سرمایه های سینما تبدیل شده اند وارد بازار کار می کنیم. اما نکته قابل توجه این است که ورود این فیلمسازان به دنیای حرفه ای باعث نمی شود ارتباط آنها با انجمن سینمای جوان قطع شود. انجمن سینمای جوان یک خانواده بزرگ است که اگر اعضای آن از زنجیره انجمن خارج شوند دلبستگی به خانه خود را فراموش نمی کنند.
* فکر نمی کنید مدت زمان مدیریت چهار ساله که یک سال و نیم آن هم گذشته برای رسیدن به این تعریف اندک نیست؟
- من از فضای انجمن سینمای جوان دور نبوده و در همین فضا طرح ها و برنامه های خود را ریخته ام و در این مدت زمانی که به نظر من کوتاه هم نیست برنامه ها و طرح های از پیش فکر شده را اجرایی می کنم. من از بیرون تشکیلات انجمن سینمای جوان به آن نیامده ام که تازه بخواهم موقعیت یابی و سپس ترسیم راه کنم.
من با این خانوده آشنا بوده ام و دغدغه ها و مشکلات آن را می شناسم و برای خودم یک فاصله نیم ساله گذاشته ام تا بتوانم طرح هایم را عملی کنم و به این مدت زمان هم مقید هستم.
* در صحبت هایتان اشاره کردید که فیلمساز را از ابتدای راه تا ورود به بازار کار حمایت می کنید. آیا این حمایت شامل تولیدات فیلمسازان فیلم اولی هم می شود؟
- من شخصا علاقمند هستم به حوزه تولید فیلم بلند داستانی که متعلق به فیلمسازان فیلم اولی است ورود پیدا کنیم. پیشنهاد این طرح را هم مطرح کرده ام که اگر موافقت بگیرم کارم را شروع می کنیم به این ترتیب که فیلمساز را از زمانی که پا گرفته حمایت می کنیم و زمانی او را رها می کنیم که امکان حیات در سینمای حرفه ای برای او فراهم شده باشد.
واقعیت این است هیچ مجموعه ای را صاحب رای تر از انجمن سینمای جوان در ارتباط با این موضوع نمی بینم چراکه ارتباط های گسترده ای در این حوزه به خصوص در شهرستان ها دارد و اگر این امکان برای انجمن سینمای جوان ایجاد شود در معرفی افراد گام خواهیم برداشت.
البته حمایت ما از تولید فیلم های داستانی بلند برای تعداد معدودی اثر خواهد بود به عنوان مثال سالی ۳ تا ۵ فیلم تولید خواهیم کرد و تاکید بر این است که داستان فیلم در شهرستان ها براساس موقعیت محلی و بومی بگذرد و از امکانات و نیروهای متخصص استفاده شود.
* زمانی که شما در حوزه هنری مسئولیت تولید را به عهده داشتید دو فیلم «خسته نباشید» و « تاج محل» را به تهیه کنندگی میرکریمی به سرانجام رساندید. آیا این طرح مشابه آنچه در حوزه انجام می دادید است؟
- دقیقا با همان چارچوب این کار را انجام خواهیم داد با این تفاوت که در فیلم «خسته نباشید» باید دنبال نیروهای حرفه ای بومی می گشتیم اما در حال حاضر این امکان از سوی دفاتر انجمن سینمای جوان در شهرستان ها فراهم است و آنها عوامل حرفه ای را که شناسایی شده اند در اختیار تولید فیلم اول قرار می دهند.
* برای اکران آثار چه گامی برمی دارید؟
- اگر امکان ساخت آثار کارگردان های فیلم اولی با تعاریفی که عرض کردم فراهم شود قطعا نیم نگاهی هم به اکران خواهیم داشت. موضوع اکران مساله ای است که انجمن سال‌ها پیش به آن فکر کرده ولی همچنان چرخه ناقصی دارد و انتقاد در این حوزه وارد و مورد قبول است. من هم معتقدم باید امکان دیده شدن فیلم در اکران های عمومی فراهم شود. گردش اقتصادی باید لحاظ شود چراکه بدون گردش اقتصادی همه حرف ها به شعار تبدیل می شود.
* گروه سینمایی «هنر و تجربه» به کمک این بخش از سینما آمده و در اکران فیلم‌های کوتاه و مستند نیز فعال بوده است.
- اتفاقا با گروه سینمایی «هنر و تجربه» به یک تعامل رسیده ایم و قرار است امکان اکران فیلم های کوتاه فراهم شود.
* راه اندازی سینما در تربت حیدریه به همت انجمن سینمای جوان اتفاق افتاد یعنی برگزاری جشنواره منطقه ای در این منطقه و اطلاع رسانی این مطلب که این شهر بدون سینما است باعث شد سالن سینما در این شهر راه اندازی شود. برنامه های دیگری در این زمینه دارید؟
- یکی از برنامه های اجرایی انجمن این است که سالن های سینما را در شهرهای فاقد سینما افتتاح کنیم و این امر با همکاری موسسه سینما شهر و حمایت های محلی امکان پذیر است.
* یعنی ساخت و ساز سالن در برنامه‌های انجمن سینمای جوان قرار گرفته است؟
- خیر سالن های موجود در شهرستان ها را که استفاده سینمایی از آنها نمی شود شناسایی و مجهز به امکانات نمایش و پس از آن در دوران محدودی مدیریت می کنیم تا به یک پاتوق فرهنگی برای مردم بومی تبدیل شود و علاوه بر اکران های روز سینما فضای اکران فیلم های کوتاه، مستند، انیمیشن و داستانی را نیز فراهم می کنیم.
* غیر از تربت حیدریه برنامه‌های دیگرتان چیست؟
- برازجان، رودبار و آبادان از جمله شهرهای فاقد سینما هستند که از بهار سال ۱۳۹۴ در دستور کار قرار می‌گیرند. ضمن اینکه قرار نیست انجمن سینمای جوان سینماداری کند بلکه حمایت های لازم را انجام می‌دهد و پس از آن سالن سینما را به نهادهای بومی واگذار می کنیم.
* به عنوان سئوال آخر برای اینکه فیلم کوتاه به خانه‌های مردم بیاید، برنامه ای دارید؟
- تلویزیون یکی از رسانه هایی است که باید بیشترین توجه را به آن کرد و طبیعتا توجه بیشتر تلویزیون را نیز می طلبد به همین دلیل تعامل با تلویزیون و به خصوص شبکه مستند یکی از برنامه های انجمن سینمای جوان خواهد بود.