به گزارش فرهنگ امروز: رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران در گفتگوی اختصاصی با اطلاعات چالش‌های پیش‌روی دانشگاه‌ها، چگونگی تولید ثروت از علم و نقش شرکت‌های دانش‌بنیان، چرایی خروج نخبگان از کشور و همکاری دانشگاه‌ها در طرح‌های کلان ملی را تشریح کرد.
دکتر محمدعلی برخورداری با بیان اینکه توسعه علوم جدید از اهداف اولیه تأسیس دانشگاه در کشور بوده است، گفت: در اولین قدم‌ها فعالیت دانشگاه‌ها عمدتاً در حوزه آموزشی بوده است و انتقال اطلاعات از استادان به دانشجویان مدنظر بود. اما با توجه به پیشرفت علوم در دنیا، پژوهش و تحقیقات نیز مورد توجه قرار گرفت و از این جهت دانشگاههای ما به سرعت رشد کردند به طوری که از ۵ سال پیش کم‌کم به جایی رسیدیم که توانستیم در تولید علم در منطقه رتبه اول را کسب کنیم.
رئیس دانشگاه علم و صنعت در پاسخ به سؤالی درخصوص اینکه کسب چنین موفقیت‌هایی چگونه می‌تواند از مشکلات جامعه در بسیاری از حوزه‌ها بکاهد، افزود: مسئولان در پاسخ به این سؤال بر آن شدند که باید مسیر تولید علم به فنآوری و تولید محصول از فنآوری در پیش گرفته شود. تا در نهایت شاهد تولید ثروت از علم و لمس دستاوردهای آن توسط مردم باشیم.
فراهم آوردن زیر ساخت‌های لازم برای رسیدن به این منظور و چالش‌هایی که دانشگاه‌ها در این رابطه با آن مواجه‌اند، سؤال دیگری بود که دکتر برخورداری در پاسخ به آن گفت: یکی از برنامه‌های دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاههای فنی و مهندسی آن است که به منظور تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای رسیدن به این هدف، دانشجویان ارشد و دکتری جذب کنند. دانشگاه علم و صنعت و دانشگاههای همتراز به منظور فراهم آوردن نیروی انسانی لازم یعنی استادان، پژوهشگران و دانشجویان دکتری حرکت کرده‌اند.
وی ادامه داد: برخوردار بودن از آزمایشگاه‌های مناسب و مجهز نیز از دیگر زیر ساخت‌ها است که همچنان در این مورد با کسری مواجه‌ایم و بسیاری از آزمایشگاه‌ها هنوز تجهیز نشده‌اند و تجهیزات موجود نیز به دلیل فرسودگی نیاز به تعمیرات اساسی دارند که آن نیز هزینه بر است.
رئیس دانشگاه علم و صنعت با اشاره به نبود زیر ساخت‌های استفاده از نتایج مقالات منتشر شده در مجلات بین‌المللی و نتایج منفی آن، گفت: شرکت‌های کوچک و بزرگ صنعتی بین‌المللی، با استفاده از نتایج این مقالات و انجام قدم‌های بعدی، آنها را به محصول تبدیل می‌کنند و متأسفانه ما در نهایت این محصولات را از آنان خریداری می‌کنیم و اکنون فعالیت‌هایی آغاز شده و تلاش جدی به کار میرود تا خودمان از نتایج مقالات تولیدی‌مان استفاده کنیم.
دکتر برخورداری با اشاره به نیاز مالی برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی، افزود: خرید بسیاری از این تجهیزات نیازمند ارز است که متأسفانه کشور در این زمینه با محدودیت‌هایی مواجه است.
وی با بیان نقش صنعت در فرایند تولید محصول از علم، گفت: در همه جای دنیا، تبدیل علم به فنآوری و تولید محصول از آن، خارج از حیطه دانشگاه‌ها و در حیطه وظایف بخش صنعت است. به همین دلیل همواره از ارتباط میان دانشگاه و صنعت صحبت می‌شود.
رئیس دانشگاه علم و صنعت تصریح کرد: متأسفانه با وجود تمامی اقدامات انجام شده در سال‌های اخیر برای کم‌کردن فاصله میان دانشگاه‌ها و صنعت، موفقیت چشمگیری حاصل نشده است. به همین دلیل اخیراً مسئولان به این نتیجه رسیده‌اند که شرکت‌های دانش بنیان باید به عنوان حلقه واسط عمل کنند. وی ادامه داد: سهامداران اولیه این شرکت‌ها می‌توانند استادان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها باشند. اما در حقیقت این شرکت‌ها بخش خصوصی هستند که دانشگاه‌ها در راه‌اندازی آنها ایفای نقش می‌کنند.
دکتر برخورداری در پاسخ به سؤالی درخصوص اقدامات دانشگاه علم و صنعت در این زمینه، گفت: ما در حال حاضر حدوداً پانزده شرکت دانش بنیان داریم که به سرعت در حال رشد هستند. البته در کنار آنها پارک‌های علم و فنآوری هم در حال فعالیت هستند. اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد.
طرح‌های کلان ملی و استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها در به نتیجه رساندن آنها از دیگر موضوعاتی بود که رئیس دانشگاه علم و صنعت به آن اشاره و اظهار داشت: خودروسازی، هواپیما‌سازی و ساخت قطار پرسرعت از جمله طرح‌های کلان ملی است که بستر لازم برای مشارکت دانشگاههای بزرگ و پژوهشگاه‌ها برای به نتیجه رساندن آنها فراهم شده است. اما باید در نظر داشت که تولید بستری برای فعالیت جمعی دانشگاه‌ها و صنعت در یک پروژه سخت است که این کار انجام شده و دولت نیز تاکنون حمایت مالی لازم را داشته است و امیدواریم که این تلاشها استمرار یابد.
وی پیرامون بودجه پژوهشی و تحقیقاتی دانشگاه علم و صنعت نیز، گفت: با توجه به وضعیت کشور باید با شرایط موجود بسازیم. اما ظرفیت پژوهشی دانشگاهیان بسیار بالاتر از فعالیت‌های موجود است و بودجه لازم جهت بهره برداری از تمام توان پژوهشی بالقوه که می‌تواند موجب توسعه و شکوفایی کشور گردد از ضروریات است که باید تامین شود برای ارتباطات بین‌المللی تسهیلاتی مورد نیاز است و ساماندهی بسیاری از پروژه‌ها نیز از جمله چالش‌های موجود است.
چرایی شکوفایی نخبه‌های علمی پس از تحصیل در خارج از کشور و مهجوریت آنان در ایران، دیگر سؤالی بود که دکتر برخورداری در پاسخ به آن، اظهار داشت: این موضوع مسئله‌ای ملی است که تاکنون راه حلی برای آن ارائه نشده است. بسیاری از دانشجویانی که در کشور در سطح متوسط هستند، پس از تحصیل در دانشگاههای خارج از کشور به نیروهایی با کیفیت بالا تبدیل می‌شوند و عوامل اقتصادی، ساختاری، ارتباطی، سیاسی و اجتماعی در این مسئله دخیلند.
وی درباره نقش دانشگاه‌ها برای جذب نخبگان، گفت: شانس قبولی در دانشگاههای خوب کشور در دوره‌های ارشد و دکتری پایین است. ضمن آنکه پس از اتمام دوره دکتری هم بحث یافتن شغل مناسب مطرح می‌شود. در حالی که در دانشگاههای خارج از کشور به دلیل توازن برقرار شده این مشکلات وجود ندارد.
رئیس دانشگاه علم و صنعت افزایش ظرفیت پذیرش دوره‌های ارشد و دکتری در دانشگاه آزاد را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: به اعتقاد من این مسئله به آینده علمی کشور صدمه چندانی نمی‌زند. البته در صورتی که این پذیرش‌ها متناسب با امکانات (استاد و تجهیزات) هر واحد باشد به قسمی که کیفیت آموزش از حد قابل قبول تنزل پیدا نکند زیرا در بسیاری از کشورهای دنیا، عده زیادی از آموزش‌های دانشگاهی برخوردار می‌شوند. اما نکته‌ای که باید مورد توجه باشد، نبود بازار کار برای بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است و اینکه کاریابی براساس نظم مشخص علمی نیست. وی افزود: در حال حاضر لزوماً افرادی که سواد و توانایی بالاتری دارند، زودتر موفق به یافتن کار نمی‌شوند و متأسفانه مشکل آنجاست که عده بسیاری با توانایی علمی پایین‌تر جای آنان را در مشاغل می‌گیرند و نتیجه آن سرخوردگی یا خروج افرادی است که از توانایی علمی بالایی برخوردارند.
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران در خصوص رتبه‌بندی این دانشگاه در جهان اسلام و دانشگاههای جهان هم گفت: براساس گزارش رتبه‌بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، دانشگاه علم و صنعت ایران در سال ۹۲، در جایگاه سوم دانشگاههای صنعتی کشور قرار دارد.
ضمن آنکه طبق رتبه‌بندی موسسه NTu در سال ۲۰۱۴ در رتبه جهانی ۱۹۳ قرار دارد و براساس رتبه‌بندی این مؤسسه دانشکده مهندسی مکانیک در رتبه جهانی ۶۰ قرار گرفته و بر اساس نظام رتبه بندی جهان اسلام، دانشگاه علم و صنعت در بین دانشگاههای فنی و مهندسی کشور دارای رتبه ۶ کشوری است.
دکتر برخورداری با اشاره به رشد قابل توجه تعداد مقالات ISI و ISC دانشگاه علم و صنعت ادامه داد: به لحاظ تعداد مقالات ISI این دانشگاه در سال‌های ۸۸تا۹۲ به ترتیب دارای ۹۱۱،۸۴۲،۷۲۶،۵۳۱ و ۱۰۹۲ مقاله بوده است.
همچنین از نظر سرانه این مقالات (منظور از سرانه، تعداد مقالات به ازای هر عضو هیأت علمی است) هم از رقم ۸۲ر۱ را در سال ۸۸ به رقم ۹۱ر۲ در سال ۹۲ رسیده است.
وی با اعلام رشد تعداد مقالات ISC از رقم ۱۲۶ درسال ۸۹ به رقم ۳۰۳ در سال ۹۲، سرانه این نوع مقالات را نیز در سال ۸۹، ۳۹ر۰ و درسال ۹۲، ۷۶ر۰ اعلام کرد.
تعداد ارجاعات نیز از دیگر مواردی بود که رئیس دانشگاه علم و صنعت با مطرح کردن آن،گفت: از سال ۸۹ تا ۹۲، این رقم به ترتیب ۲۶۸۰، ۵۶۹۶، ۱۵۴۷۸ و ۲۳۸۰۵ بوده است که نشان دهنده رشدی قابل ملاحظه است.
ایجاد فنآوری ملی سامانه حمل و نقل ریلی تندرو، ساخت پروتز عصبی زیر جلدی برای کمک به بیماران ضایعه نخاعی، طراحی پلتفرم ملی خودرو در کلاس B و طراحی توربوفن برای یک هواپیمای مسافربری ۱۵۰ نفره از جمله طرح‌های ملی است که به گفته دکتر برخورداری با مشارکت دانشگاه علم و صنعت در حال پیگیری است.
وی افزود: طراحی و ساخت یک ماهواره مدار سطح پایین نیز از جمله طرح‌های کلان ملی است که با همکاری این دانشگاه در سال ۹۱ پرتاب شده است و طراحی و ساخت یک ماهواره پیشرفته مدار سطح پایین هم برای پرتاب تحویل داده شده است و توسعه ابعاد مختلف موضوع در دانش ماهواره مستمرا در حال انجام است و روز به روز بر غنای علمی زیر ساخت‌های علمی- صنعتی ماهواره با توان کاملا بومی و ملی افزوده می‌شود.
منبع: روزنامه اطلاعات