به گزارش فرهنگ امروز به نقل از تسنیم؛ سی و هشتمین جلسه سینما روایت با اکران و بررسی مستند «چشم در برابر چشم» برگزار شد. در جلسه نقد و بررسی «چشم در برابر چشم» سیدمحمدعلی صدری نیا نویسنده و کارگردان این مستند، محمدرضا شرف‌الدین رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، عباس کریمی عباسی روزنامه نگار و منتقد سینما و رسول شادمانی کار‌شناس و مجری برنامه حضور داشتند.
صف کشیدن هشتاد دانشگاه برای اکران مستند
در ابتدای جلسه نقد و بررسی فیلم مستند «چشم در برابر چشم» رسول شادمانی با بیان اینکه تا کنون ۸۱ دانشگاه کشور برای اکران این مستند اعلام آمادگی کرده‌اند و ۳۰ دانشگاه آن را اکران نمونده‌اند، مستند «چشم در برابر چشم» را اثری مهم در پرداختن به معضلی اجتماعی دانست و از صدری‌نیا خواست تا درباره ساخت مستند توضیحاتی را ارائه کند.
کارگردان مستند «چشم در برابر چشم» با اشاره به اینکه بعد از چهار مورد اسیدپاشی در شهر اصفهان که هنوز مشخص نیست چه شخص یا اشخاصی در پشت آن حضور داشتند، گفت: فضای جامعه در آن زمان ملتهب شده بود و خبر این اسیدپاشی از اصفهان فرا‌تر رفت به طوری که حتی خیلی‌ها جرات نمی‌کردند از خانه بیرون بیایند و عده‌ای هم شروع کردند برای شوخی روی خانم‌ها آب پاشیدند. در آن زمان برخی از رسانه‌ها به ملتهب کردن فضا دامن می‌زدند و یک سری تناقض‌ها را به وجود می‌آوردند. رسانه‌های خارجی نیز به این فضای پارادوسیکال کمک می‌کردند. هدف تیم سازنده مستند این بود که کمک کند تا دیگر چنین اتفاقی نیفتد.
قصاص باعث حیات جامعه است
محمدرضا شرف الدین نیز با بیان اینکه فیلم به موضوع قصاص می‌پردازد، گفت: قصاص دستوری قرآنی است و همان طور که در خود قرآن اشاره شده است در قصاص حیات وجود دارد. همان طور که امام خمینی (ره) می‌فرماید همه آنچه را که در قرآن هست را باید پذیرفت؛ همه دستورات قرآنی موجب حیات انسان هستند.
شرف الدین با بیان اینکه حیات و زندگی بالا‌ترین هدیه به انسان است گفت: باید جامعه‌شناسان درباره اینکه چرا قصاص باعث حیات در جامعه می‌شوند بحث کنند.
رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس با تاکید بر اینکه نباید معضلات اجتماعی را با دید سیاسی نگاه کرد از برخورد برخی از رسانه‌ها با موضوعه اسیدپاشی در اصفهان گلایه کرد و گفت: باید دو اصل را مورد توجه قرار دهیم اول انکه قصاص، اصلی پسندیده و بسیار محترمی است دوم اینکه اسیدپاشی به عنوان معضلی اجتماعی نه از سوی مطبوعات بلکه از سوی جامعه‌شناسان مورد بررسی قرار گیرد و نتایج آن در اختیار جامعه و هنرمندان قرار گیرد تا بر اساس آن فیلم ساخته شود.
قصاص اصلی پذیرفته شده در میان همه ادیان الهی
عباس کریمی عباسی روزنامه نگار و منتقد سینما، در نقد و بررسی مستند «چشم دربرابر چشم» گفت: فیلم مستندی گزارشی است که در آن سه موضوع با هم پیوند می‌خورند و موضوع اصلی آن قصاص است. ساختار فیلم خیلی معمولی است و دوربین مردمی را نشان می‌دهد که درباره موضوعی صحبت می‌کنند، چند تصویری آرشیوی داریم و کارگردان هم پلان‌هایی را فیلمبرداری کرده است. اما باید به موسیقی خوب فیلم اشاره کنم که به موقع و به جا استفاده شده است، باعث می‌شود بیننده ارتباطی بهتری با مستند برقرار کند و احساسات بیننده را بر می‌انگیزد.
کریمی افزود: قبل از نقد فیلم باید این سوال را از تیم سازنده مستند پرسید که در این مستند به دنبال چه چیزی بوده‌اند و چه تاثیری را می‌خواستد برجای بگذارند.
وی با بیان مثال‌هایی از تاریخ معاصر آمریکا و انگلستان در مورد قاتل‌های سریالی که باعث ایجاد وحشت در جامعه شده بودند، گفت: عدم برخورد دولت‌های آن دو کشور با قاتلان زنجیره‌ای باعث شد تا مدت‌ها جو جامعه ملتهب شود و اینجا است که توجه می‌شویم چرا باید به قصاص توجه کنیم.
این روزنامه نگار با انتقاد از فضای ایجاد شده از سوی رسانه‌های بیگانه در بوق و کرنا کردن مسئله قصاص و القای خشن بودن اسلام، گفت: در همه ادیان الهی قصاص وجود دارد و حتی در ادبیات جهان نیز می‌بینیم که رمانی با نام قصاص نوشته می‌شود که جزو ۱۰۰ رمان بر‌تر جهان قرار دارد.
عباس کریمی مستند «چشم در مقابل چشم» را دارای سه ضلع دانست که یک ضلع آن خانم بهرامی، ضلع دیگر موضوع اسیدپاشی و در ضلع آخر موضوع قصاص قرار دارد.
این منقد سینما افزود: خانم بهرانی نقش اول فیلم را برعهده دارد که به عنوان قربانی درباره خودش صحبت می‌کند. بیننده با وی از نظر فطری ارتباط برقرار می‌کند اما در جایی که قرار است به اسیدپاشی در اصفهان برسیم مستند نمی‌تواند ارتباط خوبی با مخاطب برقرار کند و از موضوع دور می‌شود.
این منتقد با اشاره به اینکه مستند سه رویکرد اجتماعی، سیاسی و کارکردهای رسانه دارد، گفت: «چشم در مقابل چشم» به خوبی توانسته است قدرت رسانه را نشان دهد.
اسیدپاشی برخی رسانه‌ها روی امنیت اخلاقی جامعه
شادمانی کار‌شناس برنامه یکی از ایراداتی را که در مستند «چشم در برابر چشم» دیده می‌شود را عدم استفاده از کار‌شناسان مذهبی و حقوقی در پرداختن به موضوع قصاص دانست و گفت: در صورت استفاده از نظرات این کار‌شناسان قطعا بیننده اطلاعات بهتری در این زمینه به دست می‌آورد.
صدری‌نیا کارگردان کار نیز گفت: ما چند سناریو برای کار داشتیم که یکی از آن‌ها پرداختن به موضوع اسیدپاشی در اصفهان بود که به دلیل فضای امنیتی اجازه چنین کاری به ما داده نشد. بنابراین به دنبال سناریوی دیگری رفتیم و به موضوع اسیدپاشی بر روی خانم آمنه بهرامی در سال ۸۳ و اسیدپاشی اصفهان در سال ۹۳ پرداختیم. در آن زمان لایحه امر به معروف و نهی از منکر هم در مجلس مطرح شده بود و برخی از رسانه‌ها با نگاه سیاسی به مسائل اجتماعی تلاش داستند تا قصاص و امر به معروف را سیاسی کنند. که تحلیل‌های غلطی داشتند. ماجرای اسیدپاشی در اصفهان نکته مهمی داشت که برخی از رسانه‌ها می‌گفتند این کار برای امر به معروف و نهی از منکر است. بحث ما این بود که چرا این رسانه‌ها چنین ادعایی را مطرح می‌کنند؟ به نظرم در آن زمان دو اسیدپاشی رخ داد ابتدا اسیدپاشی بر روی دختران و دومی اسیدپاشی رسانه‌ای بر روی امنیت اخلاقی جامعه.
عباس کریمی با تاکید بر اینکه حادثه اصفهان جنایتی سازماندهی شده بوده که در پشت آن اهداف سیاسی قرار دارد، گفت: جریان آمنه بهرامی یک جنایت فردی است و نباید با ارتباط برقرار کردن میان آن و حادثه اصفهان دچار اشتباه شویم. اولی جنایتی با انگیزه شخصی است و دومی اقدامی برنامه ریزی شده.
محمدرضا شرف‌الدین از سازندگان این مستند برای پرداختن به بحث رسانه‌های بیگانه و رسانه‌های همسو با آن‌ها در داخل کشور تشکر کرد و آن را بحثی اساسی دانست.
شرف الدین افزود: رسانه‌های بیگانه مانند مگس عمل می‌کنند که بر روی زخم و دمل‌های چرکی می‌نشینند و از آن تغذیه می‌کنند و از علوم ارتباطات برای تخریب چهره یا بالا بردن چهره‌ای دیگر استفاده می‌کنند.
رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس با بیان اینکه برخی از موضوعات بسیار ساده به دلیل اهمیتی که رسانه‌ها به آن‌ها می‌دهند به ناگهان مهم می‌شوند. مرگ مرتضی پاشایی را یادآور شد و گفت پیش از مرحوم پاشایی بسیاری از افراد بر اثر سرطان در گذشتند از جمله مرحوم سیف الله داد کارگردان سینما، بعد از مرحوم پاشایی نیز بسیاری از افراد دچار سرطان شدند از جمله خواننده دیگری که فکر می‌کنم هنوز هم با سرطان دست و پنجه نرم می‌کند اما هیچ کدام از آن‌ها به اندازه خبر مرگ این خواننده جوان رسانه‌ای نشد. همه جنجال‌های رسانه‌ای نیز در زمانی پایان گرفت که پدر آن مرحوم گفت پسرم از من خواسته بود برایش روضه حضرت علی اکبر بخوانم، آنجا که صحبت از روضه حضرت علی اکبر شد و معلوم گردید ذات این جوان پاک بوده دیگر رسانه‌های بیگانه دنبال کار را نگرفتند چون آن‌ها دیدند وی زخم چرکی نیست که بخواهند بر روی آن بنشینند.
این فعال سینمایی همچنین گفت: باید به سینما برای پرداختن معضلات اجتماعی کمک کرد. در بسیاری از کشورهای جهان نیز بسیاری از معضلات با استفاده از سینما حل شده است. در ایتالیا برای مبارزه با پلیس فاسد و رشوه گیر از سینما کمک گرفته شد و با ساختن فیلم‌های مختلف درباره پلیس و ارتباط با مافیا معضلات تا حد زیادی کاسته شد.
شفیع آقامحمدیان کار‌شناس سینما نیز خلاء قانونی در مجازات اسیدپاشان را یکی از عواملی دانست که در آن رسانه‌های داخلی آب به آسیاب دشمن ریختند. آقا محمدیان گفت: اگر قوانین ما در مورد قصاص چنین مجرمانی شفاف باشد اجازه فضا سازی به بیگانگان داده نخواهد شد.
لازم به ذکر است در ابتدای این جلسه کتاب «دستور زبان نما» وشته روی تامپسون، کریستوفر جی. بورن را با ترجمهٔ محمد گذر آبادی، از جدید‌ترین محصولات نشر ساقی برای حضار معرفی شد.
سی و هشتمین جلسه سینما روایت عصر روز یکشنبه ۶ اردیبهشت ماه در مجتمع فرهنگی اسوه واقع در خیابان انقلاب اسلامی نبش بهار جنوبی برگزار شد.