به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ نشست «دولت و ملت، همدلی و همزبانی» با سخنرانی دکتر علیرضا خسروی، استادیار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه تهران و دکتر مرتضی نورمحمدی، استادیار دانشکده روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی از سوی مرکز مطالعات جهانی شدن نهاد ریاست جمهوری چهارشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه در سرای اهل قلم برگزار شد. دبیری این نشست را دکتر منصور رحمانی، مدیر مرکز مطالعات جهانی شدن به عهده داشت.
انقلاب اسلامی بر اساس گفتمان همدلی و همزبانی شکل گرفت
خسروی با اشاره به انتخاب عناوین سال‌ها از سوی مقام معظم رهبری گفت: ایشان عناوینی که برای شعار سال اعلام می‌کنند، منطبق بر واقعیت‌هایی است که کشور با آن روبه‌رو است و شعار امسال نیز با عنوان «دولت ملت، همدلی و همزبانی» از این منظر نمی‌تواند خارج از رویه سال‌های گذشته باشد. این شعار از دو منظر (دو فرض) قابل بررسی است.
استادیار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه تهران بیان کرد: فرض نخست این است که احتمالا احساسات مقام معظم رهبری این است که همدلی که بر اساس آن انقلاب اسلامی شکل گرفت و به پیروزی انجامید، در حال حاضر در میان مردم جامعه وجود ندارد.
خسروی با اشاره به سیاست‌های پیش‌رو جمهوری اسلامی عنوان کرد: فرض دوم مبتنی بر این است که شاید سیاست‌های دولت جمهوری اسلامی به گونه‌ای طراحی شده که بدون تحقق همدلی و همزبانی بین دولت و ملت امکان اجرایی شدن آنها وجود ندارد. سیاست‌هایی که مقاصد و منافع مشترک میان ملت و دولت نیز در آن لحاظ شده و این نکته‌ای است که در شعار همدلی و همزبانی قابل توجه است و علمای جامعه‌شناسی از آن به همبستگی همدلانه تعبیر می‌کنند.
وی با مطرح کردن یک پرسش افزود: یکی از مفاهیم منسجم همبستگی پسوند همدلی و همزبانی است که همبستگی را به یک همبستگی همدلانه تبدیل می‌کند و در پیام رهبری در واقع ارجاع خاصی به همبستگی همدلانه شده است. در اینجا یک پرسش اصلی می‌توان مطرح کرد و آن این است که چگونه سیاستمداران و دولتمردان می‌توانند زمینه‌های تحقق شعار رهبری را در جامعه به وجود بیاورند؟
استادیار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه تهران اظهار کرد: باید دید چه شرایطی در جامعه امروز حاکم شده و چه سیاست‌هایی باید به اجرا دربیاید که نیازمند طرح چنین شعاری از سوی مقام معظم رهبری شده است؟ به عبارتی چه نقاط ضعفی در جمهوری اسلامی روی داده که نیازمند طرح این شعار است؟
خسروی با اشاره به اتفاقات سال ۹۴ گفت: یکی از مسائلی که می‌توان به دلیل طرح این شعار دست یافت، نگاهی به اتفاقاتی است که در سال پیش رو رخ خواهد داد و باید دید امسال جمهوری اسلامی با چه مسائلی روبه‌روست که نیاز به همدلی و همزبانی دارد؟
وی سپس با اشاره به تاثیر مفاسد اقتصادی بر تضعیف رابطه همدلی و همزبانی اظهار کرد: بنده در آغاز بحثم بر این پرسش تاکید کردم که چه چیزی باعث شده که جمهوری اسلامی نیازمند شعار دولت و ملت، همدلی و همزبانی شده است؟ بر طبق برخی نظرسنجی‌ها و فهم گفتمان هیچ چیزی در سال‌های اخیر به اندازه مفاسد اقتصادی و تکثر و تکرار آن نتوانسته است به عنوان عامل کاهنده میزان اعتماد میان دولت و ملت موثر باشد.
استادیار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه تهران بیان کرد: حال با این تعابیر بار دیگر باید مطرح کرد که با توجه به مفاسد اقتصادی در کشور چگونه می‌توان شعار امسال را پیاده کرد؟ اگر دولت جمهوری اسلامی بخواهد به شعار پیش رو دست یابد باید با فساد اقتصادی به صورت غیرتبعیض‌آمیز برخورد کند. این نوع برخورد می‌تواند به ترمیم خدشه‌ای که ما از آن به عنوان شکاف بین دولت و ملت یاد کردیم، مفید واقع شود.
محور کلیدی همدلی همزبانی؛ درک مشترک از واقعیت‌ها
نورمحمدی دیگر سخنران این نشست با اشاره به کتاب «اسلام و مسیحیت در خاورمیانه» اثر برنارد لوئیس گفت: نویسنده در این کتاب به دو ویژگی گسست فرهنگی و تنوع مذهبی می‌پردازد که هر دو این ویژگی در دو سطح متفاوت در جمهوری اسلامی وجود دارد.
وی با اشاره به تنوع فرهنگ و آداب در درون کشور عنوان کرد: تنوع فرهنگ، قوم و طوایفی که درون محدوده جمهوری اسلامی وجود دارد باعث شده که گاهی تنش‌هایی را نیز به وجود بیاورد که این فرهنگ‌ها و نژادهای متفاوت در ایرانِ دوران پهلوی تحت هویت تاریخ گذشته کشور تعریف شده بود.
استادیار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی افزود: تنوع فرهنگ و اقوام در ایران امروز بر اساس هویت اسلامی جامعه هدایت شده است. هویتی که با الهام تاریخ گذشته ایران که با هویت اسلامی مدنظر جمهوری اسلامی چندان قابل تعریف نبود. با این وجود حال باید دید که چگونه می‌توان میان کشوری با این شرایط شعار دولت ملت، همدلی و همزبانی را محقق کرد؟
نورمحمدی درباره شرایط همدلی میان دولت و ملت اظهار کرد: تعریف بنده از همدلی و همزبانی توافق عمل، انطباق اهداف و ارزش‌ها در ابعاد مختلف میان دولت و ملت است. زمانی می‌توانیم از همدلی سخن بگوییم که یک توافق بین دولت و ملت بر اساس منافع مشترک شکل گرفته است.
وی درباره شرایط تحقق همدلی و همزبانی میان دولت و ملت عنوان کرد: یک محور کلیدی که در دستیابی به این شعار مهم است وجود یک نظام ارزشی و معنایی بین افراد جامعه است. در واقع در صورتی ما می‌توانیم درک مشترکی از واقعیت‌ها داشته باشیم که یک نظام ارزشی مشترک داشته باشیم و این بنیادهای هویتی تشکیل‌دهنده نظام جمهوری اسلامی مورد پذیرش ملت قرار گیرد.
استادیار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: یکی دیگر از مولفه‌های تحقق همدلی، رفع تعارضات ساختاری است که در واقع در برهه‌های مختلف وجود داشته که اوج آن فتنه سال۸۸ بود که نتیجه تنش در ساختار حاکمیت به‌شمار می‌رفت که باعث شد نیروهای تصمیم‌ساز روبه‌روی هم قرار بگیرند.