به گزارش فرهنگ امروز به نقل از تسنیم؛ حجتالاسلام والمسلمین مصطفی درایتی رئیس موسسه پژوهشی الجواد و محقق نسخ خطی از تدوین فهرست نسخههای خطی فارسی در جهان خبر داد و گفت: این طرح قرار است با عنوان «کتابنامه میراث فارسی جهان» انجام و منتشر شود.
وی ادامه داد: در این طرح در نظر داریم تا اطلاعات کلیه آثار خطی فارسی که در همه کتابخانههای دنیا نگهداری میشوند را جمعآوری کنیم تا پشتوانهای برای زبان و ادبیات فارسی باشد، البته در این زمینه نیازمند مساعدت جدی هستیم، چرا که طرحی عظیم است و به تنهایی از عهده آن بر نخواهیم آمد.
درایتی با اشاره به تعداد نسخههای زبان فارسی موجود در دنیا گفت: آمار دقیقی از تعداد نسخهها در دست نیست، برآورد ما این است که علاوه بر حدود ۲۰۰ هزار نسخهای که تاکنون شناسایی شده و اطلاعات آن در فهارس منتشر شده است، حدود ۱۰۰ هزار نسخه فهرست نشده هم در کتابخانههای دنیا وجود دارد که باید شناسایی شود.
وی ادامه داد: شبهقاره هند، ترکیه و کشورهای آسیای میانه در اولویت نخست فهرست قرار دارند، چرا که بیشترین تعداد نسخههای خطی فارسی در این کشورها وجود دارد. در مجموع در تمامی کشورهای دنیا نسخههای خطی فارسی وجود دارد و کمتر کتابخانه مهمی در دنیا وجود دارد که نسخه فارسی در آن وجود نداشته باشد.
این محقق برگزیده جایزه کتاب سال با اشاره به روش فهرستنویسی نسخ خطی فارسی گفت: سعی میکنیم به گونهای این فهرست را تدوین و تهیه کنیم که اصولاً هر پژوهشگری که ورود پیدا میکند، بتواندبه اطلاعات اجمالی دست پیداکند.
وی افزود: «کتابنامه میراث فارسی جهان» در ۳ فاز برنامهریزی شده است، فاز اول جمعآوری اطلاعاتی است که در همه کشورهای دنیا به زبانهای متعدد در فهارس کاتالوگها، مقالات و مجلات معتدد منتشر شده است. فاز دوم دستیابی به نسخه دیجیتال و الکترونیکی نسخههاست، با توجه به اهمیت نسخ خطی فارسی بهتر است یک یا دو نسخه در ایران وجود داشته باشد، در شرایطی که امکان دستیابی به اصل نسخه نیست، حداقل میتوان نسخهای دیجیتال از نسخه را تهیه کرد.
درایتی ادامه داد: اجرای فاز دوم طرح نیازمند همکاری مراکزی مانند وزارت امور خارجه، سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامی و کتابخانه ملی است، اگر چنین چیزی محقق شود، ما میتوانیم بزرگترین گنجینه آثار فارسی جهان را نگهداری کنیم.در این صد ساله اساتید بسیاری در این حوزه تلاش کردند، اما به جهت اینکه یک متولی مشخصی این کار را پیگیری نکرده، همیشه ابتر مانده است.
محقق فهرستگان نسخ خطی ایران (فنخا) با اشاره به فاز سوم طرح گفت: فاز سوم طرح نیز فهرست کردن نسخههایی است که تاکنون فهرست و شناسایی نشدهاند، کتابنامه میراث فارسی جهان اطلاعات کتاب شناسی در حد استاندارد برا باید برای محقق فراهم کند، اکنون ما گنجینههای مهمی در کشورهای اروپایی و امریکایی داریم که یا در میان سایر نسخ فهرست شدهاند و یا مانند موزه بریتانیا به صورت مجزا و یا در لابه لای نسخ عربی و ترکی فهرست شدهاند. اما تاکنون یک کار منسج که همه نسخ خطی فارسی را در بر بگیرد، انجام نشده است.