به گزارش ایسنا، نشست نقد و بررسی ترجمه کتاب «دا» به زبان اردو، روز دوشنبه هجدهم خرداد از سوی مرکز ترجمه حوزه هنری در سالن سلمان هراتی برگزار شد.
در این نشست چهره‌هایی ازجمله محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری، علیرضا قزوه مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات مقاومت و پایداری حوزه هنری، سعیده حسینجانی مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری، ساسان ناطق، پروفسور افتخار حسین عارف رئیس موسسه اکو، دکتر فرزانه اعظم لطفی، دکتر محمد کیومرثی، دکتر عزیز مهدی، احمد شهریار و ... حضور داشتند.
محسن مومنی شریف، رئیس حوزه هنری، در این مراسم درباره ترجمه کتاب «دا» به زبان اردو گفت: ما نسبت به زبان اردو غفلت کرده ایم. زبان‌هایی هستند که مخاطبان کمتری دارند ولی به آنها توجه بیشتری شده است در حالی که به دلایل مختلف باید زبان اردو را مورد توجه قرار دهیم.
وی درباره این دلایل توضیح داد: یکی اینکه مخاطبانی که با زبان اردو صحبت می‌کنند بسیار زیادند و باید این جامعه مخاطب را مورد نظر داشته باشیم و دلیل دیگر نیز این است که این افراد با ما قرابت فرهنگی دارند ضمن این که درصد زیادی از واژگان ما مشترک است.
رونمایی از ترجمه «دا»
مومنی شریف همچنین گفت: جمعیت عظیم افراد شبه قاره به ما نزدیک هستند و اگر هنرمندان ما این ظرفیت را بشناسند مخاطبانمان چندین برابر خواهد شد و ما نیز در حوزه هنری از زمانی که مرکز ترجمه ایجاد شده، به زبان اردو توجه ویژه داشته ایم و این زبان باید در کنار زبان عربی در اولویت‌های ما باشد.
رئیس حوزه هنری درباره کتاب «دا» اظهار کرد: کتاب «دا»، کتاب تراز در کشور ما به شمار می رود بنابراین ترجمه آن به زبان‌های دیگر اهمیت زیادی دارد؛ چراکه حتی اگر ترجمه کاملی نباشد، مهم این است که گام اول برداشته شده و می‌توان مشکلاتی را که وجود دارد برطرف کرد.
ساسان ناطق نیز در این مراسم، با بیان اینکه در کتاب «دا» شاهد مظلومیت ایران در جنگ تحمیلی هستیم، گفت: این مظلومیت با جزئیات دقیقی روایت شده است.
وی اظهار کرد: کارنامه ادبیات دفاع مقدس به قدری پربار و زیباست که اگر از دروازه ترجمه وارد شویم، می‌توانیم به قلمروهای بیشتری دست پیدا کنیم و مخاطبان بیشتری را با این آثار ارزشمند آشنا کنیم.
این نویسنده ادامه داد: «دا» کتابی است که مرزها را درنوردیده و افتخارات زیادی برای کشورمان رقم زده است و به طور کلی، کتاب‌هایی که در حوزه دفاع مقدس منتشر می‌کنیم منابعی هستندکه می‌توانند عظمت این سرزمین را نشان دهند و سرشار از سوژه های نابی هستند که می‌توان در آنها یافت.
رونمایی از ترجمه «دا»
پروفسور افتخار عارف حسین رئیس سازمان فرهنگی اکو نیز درباره کتاب «دا» گفت: این کتاب را نه می‌توان زندگی‌نامه دانست و نه گزارش، یادداشت یا داستان بلند؛ این کتاب در هیچ کدام از این قالب‌ها نمی گنجد و در عین حال تمام خصایص این گونه‌های ادبی را هم داراست.
این ادیب پاکستانی ادامه داد: بیشتر شاهد این بودیم که خصایصی مانند شجاعت و استقامت به مردها نسبت داده می‌شد در حالی که در این کتاب شاهد این هستیم که چگونه زنی تمام این ویژگی‌ها را از خودش نشان می‌دهد که شاید اتفاقاتی که درباره این خانواده افتاده در تاریخ نظیر نداشته باشد.
عارف حسین با بیان اینکه اقوام و ملیت‌های مختلف از چنین ارزش‌هایی که دارند محافظت می‌کنند، گفت: درباره محاصره لنینگراد و پاریس در جنگ جهانی اول بسیار صحبت می‌شود و از فداکاری‌هایی که صورت گرفته فراوان سخن گفته می‌شود؛ در حالی که درمورد عملیاتی که در خرمشهر و دفاع مقدس ایران صورت گرفت حرف زیادی به زبان نمی آید.
وی اظهار کرد: من تا قبل از خواندن کتاب «دا» کتاب‌های زیادی خوانده بودم که قهرمان‌های زیادی داشتند اما با خواندن این کتاب چنان از قهرمان این داستان حیرت کردم که تمام شخصیت‌های کتاب‌های قبلی یک قدم عقب رفتند.
رئیس سازمان فرهنگی اکو همچنین گفت: امروزه یکی از دغدغه های نویسندگان این است که چطور اثری خلق کنند که نمایشی باشد و بتوان آن را به تصویر کشید، این اتفاقی است که به خوبی در کتاب «دا» افتاده و هنگامی که نویسنده از جزئیات مختلف در آن صحبت می‌کند، خواننده احساس می‌کند خودش در آن صحنه ها حضور دارد و انگار این تصاویر با واژه ها برای ما به نمایش درمی‌آیند.
دکتر عارف حسین درباره استقبال از این کتاب نیز گفت: این که کتابی ۱۵۰ بار تجدید چاپ شده باشد مفهوم خاصی دارد، من در معروف‌ترین رمان‌های تولستوی، داستایفسکی و نویسندگان بزرگ ندیده ام کتابی به این تعداد چاپ برسد و این مسئله نشان دهنده صداقتی است که در این کتاب به کار رفته و به دل مخاطب می نشیند و می‌توانم بگویم این کار کمتر از معجزه نیست.
وی با اشاره به سخنی از امام علی (ع) با این مضمون که صحبت کنید تا شناخته شوید، بیان کرد: راوی این کتاب صحبت کرد و از این طریق شناخته شد. هرگاه تاریخ ایران نوشته شود، از راوی و نویسندگان این کتاب به عنوان افرادی بزرگ یاد خواهد شد.
سعیده حسینجانی، مدیر دفتر ترجمه حوزه هنری هم در ادامه این مراسم اظهار کرد: ترجمه، ویترین ادبیات و فرهنگ ما در کشورهای دیگر است مخصوصا کشورهایی که با آنها نزدیکی فرهنگی داریم.
وی بیان کرد: اکنون که ادبیات پایداری و دفاع مقدس جایگاه ویژه ای دارد و آثار شاخصی در این زمینه داریم، فرصت خوبی است برای این که بتوانیم علاوه بر ادبیات و تمدن کهن شامل آثار فردوسی، حافظ، خیام و ... ادبیات معاصرمان را نیز به دنیا ارائه دهیم که این از نعمت‌های جنگ است. ملت ایران در مقابل هجمه‌های دشمن پایداری کرد و اکنون اثر این استقامت را می‌توانیم در فرهنگ و ادبیاتمان پیدا کنیم.
حسینجانی افزود: روایتی را از یکی از بزرگان شنیدم که برایم بسیار جالب بود که می‌گفتند جنگ ما، جنگ مادران و زنان بوده است. آنها بودند که همسران و پدران و برادرانشان را به جبهه فرستادند، از آنها در این شرایط حمایت کردند و این موضوع را در کتاب‌های متعدد می‌توانیم ببینیم.
مدیر دفتر ترجمه حوزه هنری اظهار کرد: می‌خواهیم به دنیا بگوییم دفاع مقدس ما، دفاع مردان به تنهایی نبوده و زنان نیز نقش موثری در این استقامت داشته اند که در چنین آثاری این استقامت‌ها دیده می‌شود.
در ادامه این مراسم نیز شخصیت‌هایی از جمله محمدافسر ره‌بین رایزن فرهنگی افغانستان در ایران، دکتر کیومرثی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و احمد شهریار نویسنده به بیان نقطه نظرهایشان درباره ترجمه کتاب «دا» به زبان اردو پرداختند و با وارد کردن انتقاداتی نسبت به ترجمه این کتاب توسط محمدبشیر عالمی، لزوم بهتر شدن کیفیت ترجمه آثار و نظرخواهی از استادان و متخصصان پیش از انتشار کتاب را مطرح کردند.
همچنین مرتضی سرهنگی، مدیر دفتر ادبیات مقاومت و پایداری حوزه هنری با بیان این که انتشار کتاب «دا» برای حوزه هنری افتخار است، گفت: می‌توانم جرات کنم و بگویم بعد از انتشار این کتاب بود که هم مسئولین و هم مردم بیشتر متوجه شدند جنگ هم صاحب ادبیات است.
وی با بیان این که گاهی احساس می‌کنم ادبیات در جهان چیزی جز جنگ نیست، گفت: بعد از جنگ جهانی دوم، در دنیا تنها سه هفته جنگ نبوده و بلاانقطاع جنگ صورت گرفته و شکل بیشتر جنگ‌ها هم به گونه‌ای است که مردم عادی بیشتر صدمه می‌بینند.
مدیر دفتر ادبیات مقاومت و پایداری حوزه هنری اظهار کرد: ادبیات جنگ در ایران آن‌قدر گسترده است که اگر ده‌ها مرکز هم در این زمینه فعالیت کند باز هم کم است. کتاب «دا» یک نشانه بود که بدانیم این چاه چقدر آب دارد و می‌توانیم ادبیات جنگ را به دو دوره قبل و بعد از انتشار این کتاب تقسیم کنیم.
سرهنگی با اشاره به این که ذات جنگ‌های دفاعی مانند جنگ ما مردمی است، بیان کرد: این ادبیات هویت یک ملت است و باید آن‌طور که شایسته است به آن پرداخته شود. من در سفری که به مسکو داشتم دیدم نویسندگان جنگ اتحادیه دارند و جالب بود که رییس آنها آبادان و خرمشهر را می‌شناخت و به خوبی با دفاع مقدس ما آشنا بود. او درباره ادبیات جنگ می‌گفت روسیه بدون ادبیات جنگ تنها یک خاک پهناور است.
وی که امسال به عنوان چهره سال هنر انقلاب شناخته شده، افزود: در جنگ‌های دفاعی مقاومت مردم بستگی به استقامت زن‌ها دارد و اگر آنها طاقتشان را از دست بدهند این جنگ‌ها به نتیجه نمی‌رسد. من بعد از خواندن دستنویس کتاب «دا» گفتم با این کتاب فهمیدم صدام از مادران ایرانی شسکت خورد نه از توپ و تانک ما.
سرهنگی همچنین درباره کتاب «دا» گفت: دستور زبان جنگ دو گونه است؛ یا تبلیغی است که مختص زمان جنگ است و با مبالغه توام است و برای آن شرایط لازم است، گونه دیگر دستور زبان بعد از جنگ است که تعقلی است و کتاب «دا» اولین کتابی بود که ما در آن به دستور زبان تعقلی رسیدیم. نظام رسانه‌ای ما نیز باید تفاوت این دو را متوجه باشد و بداند الان نیازمند کدام دستور زبان جنگ هستیم.