به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر، در این نشست علاوه بر دکتر فریدون بدره ای، سیدعبدالله انوار مترجم، نسخه پژوه و نسخه شناس، کامران فانی مترجم، نسخه پژوه و سرپرست دانش نامه تشیع، و مریم معزی نویسنده و پژوهشگر حضور داشتند.
در ابتدای نشست دکتر فریدون بدره ای که با ترجمه آثاری درباره تاریخ اسماعیلیه شناخته شده است، درباره گرایش به ترجمه این آثار گفت:«سال ها پیش دوستی داشتم که بازرگان و اهل کتاب بود. او کتابخانه ای غنی داشت که من بیشتر منابع اسماعیلیه را از کتابخانه ایشان قرض می کردم، می خواندم و ترجمه می کردم. اولین بار با اسماعیلیه در کتاب «فرقه اسماعیلیه» آشنا شدم. این کتاب که ترجمه آن بسیار دشوار بود، یکی از کتب محبوب من است.»
بدره ای که حدود ۸۰ کتاب ترجمه کرده، به این موضوع اشاره کرد که البته از میان کتابهای ترجمه شده توسط او فقط تعدادی از آنها به اسماعیلیه اختصاص دارد.
وی از «زمین خوب»، «باغ چتر»، «آیین شهریاری در شرق» و «واژه های دخیل در قرآن مجید»، به عنوان برخی از کتابهایی که ترجمه کرده نام برد و درباره مشکلاتی که در ترجمه با آنها مواجه بوده، چنین توضیح داد: یکی از دشواریهای ترجمه برای من این است که در ترجمه هر کتاب، منابع آنرا پیدا و بررسی می کنم. همچنین برای ترجمه مقدار زیادی مطالعه انجام می دهم به همین دلیل ترجمه برای من هم تفنن و هم تحقیق است.
بدره ای همچنین درباره ترجمه کتاب «فرقه اسماعیلیه» نیز گفت: وقتی قرار بود این کتاب را ترجمه کنم، دکتر دفتری را نمی شناختم. تسلطم بر منابع را مدیون همکاری های ایشان هستم. قرار بود کتاب فرقه اسماعیلیه همزمان با نسخه انگلیسی در ایران منتشر شود، نسخه انگلیسی منتشر شد و به چاپ دوم هم رسید، اما ترجمه این کتاب در ایران با تاخیر زیاد منتشر شد. این کتاب جایزه بهترین کتاب ترجمه سال را دریافت کرد و بارها تجدید چاپ شد.
در ادامه نشست سیدعبدالله انوار مترجم، نسخه پژوه و نسخه شناس درباره آشنایی خود با دکتر بدره ای گفت: آشنایی من با دکتر بدره ای از کتابخانه ملی و زمانی آغاز شد که ایشان رئیس کتابخانه ملی بود.
انوار از دکتر بدره ای با عنوان مترجمی بسیار دقیق نام برد و در انتقاد به کتاب «تاریخ و عقاید اسماعیلیه» نوشته «فرهاد دفتری» و ترجمه دکتر بدره ای گفت: در تاریخ اسماعیلیه، کارهای بزرگی انجام شده، اما در این کتاب به آن اشاره ای نشده است که نقطه ضعف کتاب به شمار می رود.
کامران فانی مترجم، نسخه پژوه و سرپرست دانش نامه تشیع نیز ضمن اشاره به این موضوع که دکتر بدره ای کار خود را با تالیف آغاز کرده، گفت:«کتاب «کوروش کبیر در قرآن» یکی از تالیفات دکتر بدره ای است. ۴۰ سال پس از انتشار، این کتاب توسط انتشارات اساطیر منتشر شد و دکتر بدره ای بر آن مقدمه ای کوتاه نوشت. گرایش دکتر بدره ای به ترجمه نشان می دهد که ایشان از نیاز جامعه امروز به ترجمه آگاه بوده است.»
فانی از دکتر بدره ای با عنوان «مترجم ناب» نام برد و درباره نقش ترجمه در جوامع گفت: ترجمه در غنی کردن زبان نقش اساسی دارد. با ترجمه بر وسعت بیان فارسی افزوده شده و ترجمه علاوه بر این که افق دید ما را گسترش داده، زبان فارسی را هم غنی کرده است. همت مترجمان باعث شده تا با دنیای جدید آشنا شویم.»
وی درباره تنوع موضوع در ترجمه های دکتر بدره ای نیز بیان کرد:«بخش کوچکی از ترجمه های دکتر بدره ای درباره اسماعیلیه است. تنوع موضوع در کتاب هایی که ایشان ترجمه کرده، زیاد است. لعل بدخشان با موضوع زندگینامه ناصرخسرو، سیری در زبان شناسی درباره زبان شناسی و سربازهای علم جدید و تاریخ تکنولوژی در زمینه علم، برخی از این کتابهاست که تنوع کاری ایشان را نشان می دهد.
همچنین مریم معزی نویسنده و پژوهشگر ضمن اشاره به این موضوع که خودم را وامدار دکتر بدره ای می دانم، درباره ویژگیهای ترجمه در آثار دکتر بدره ای گفت: یکی از ویژگیهای ایشان امانت داری در ترجمه است. ایشان خودش را نسبت به زبان مادری مسئول می داند. درباره موضوعی که ترجمه می کند، اطلاعات کافی دارد و در ترجمه بسیار دقیق است.
معزی ادامه داد: انتقال دانش در مرحله ای صورت می گیرد که فرد به نتایج دلخواه خودش رسیده. دکتر بدره ای با ترجمه ۷۰ ـ ۸۰ کتاب به انتقال دانش پرداخته و الگویی ناب و زیبا را برای نسل جوان ایران فراهم کرده. یکی از زیبایی های کار ایشان هم دانستن زبان شناسی است.
در پایان نشست نیز دکتر بدره ای در پاسخ به این پرسش که چقدر از زبان شناسی در ترجمه استفاده می کند، چنین توضیح داد: در کتابهایی مانند «واژه های دخیل در قرآن مجید» و «واژه های اخلاقی و دینی در قرآن مجید» از زبان شناسی بهره گرفته ام، اما در ترجمه آثار دیگر اگر از زبان شناسی تأثیر گرفته باشم، این تأثیر به صورت خودآگاه نبوده است.
بدره ای درباره فاصله گرفتن از تالیف و تمرکز روی ترجمه نیز گفت: به خاطر نیاز جامعه به ترجمه روی آوردم. درست است که تالیف نداشتم، اما در بعضی از مقدمه هایی که برای برخی از کتابها نوشتم هنوز به یاد تالیف بودم. دکتر امیرحسین آریان پور یکبار به من توصیه کردند که کتابهای تاریخی بخوانم. من کتابهای تاریخی خواندم، مورخ شدم و مولف نشدم.