به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه ایران؛ دکتر ابراهیم حاجیانی در خصوص تأثیر توافق هستهای بر فضای علمی و دانشگاهی کشور اظهار داشت:
یکی از ابعاد تحریمهای ظالمانه غرب نسبت به جمهوری اسلامی و اعمال تضییقات شدید در حوزه امور علمی، آموزشی، دانشگاهی و پژوهشی بوده است. نهادهای دانشگاهی کشورهای اروپایی و ایالات متحده، تحت تأثیر فشارهای سیاسی امنیتی دولتهایشان و در حرکتهایی کاملاً نامأنوس، حتی اجازه تحصیل دانشجویان ایرانی را در برخی از رشتههای علمی محدود و متوقف کردند.
افزون بر این، طی یک دهه گذشته حجم مراودات و تعاملات علمی –پژوهشی بشدت کاهش یافته و در مجموع حضور و مشارکت محققان ایرانی در عرصههای علمی (در سطوح بالا و جدی) سیر نزولی یافت. در واقع، تحریم در حوزه علمی اثرات پنهان، غیرمستقیم و در عین حال بسیار مخربی به جا گذاشت که این وضعیت توأم با سوءمدیریت و سیاستزدگی حاکم بر فضای دانشگاهی که از سوی مدیران ارشد وزارت علوم طی دولت نهم و دهم دنبال میشد، منجر به تضعیف هر چه بیشتر نهاد علم و تنزل کیفیت و تولید علمی، نوآوری و خلاقیت شد.
همچنین باید تصریح کرد فضای هنجاری حاکم بر روابط بینالملل موجب شد موج وسیعی از محققان جوان ایرانی که از استعداد و توانمندیهای علمی برخوردار بودند، به خارج از کشور مهاجرت کنند و در نتیجه کشور و نظام از این ظرفیتهای بسیار مهم محروم ماند.
از سوی دیگر تحریمهای غرب موجب شد که ارتباطات علمی میان نهادهای دانشگاهی کشور با مراجع علمی دست اول تقلیل یابد و امکان انتقال آسان دستاوردهای علوم (اعم از نظریههای علمی یا دستاوردهای تکنولوژیکی) کاهش یابد و در نتیجه استادان دانشگاهها با مشکلات مضاعفی برای ارائه مباحث جدید در کلاسهای درس و در خلال طرحها و پروژههای تحقیقاتی مواجه شوند و این همه بدان دلیل است که دستاوردهای علمی و نوآوریها صرفاً در فضای تعامل و ارتباطات به دست میآید و تولید علم محصول ارتباطات مستمر میان جوامع علمی و دانشگاهی است.
اما اکنون با به نتیجه رسیدن مذاکرات دیپلماتهای ارشد ایران و توافق هستهای، جامعه دانشگاهی کشور امید فراوانی به دستاوردهای علمی و دانشگاهی ناشی از این توافق دارد و انتظار دارد محدودیتهای تحمیلی علیه محققان و نهادهای دانشگاهی بسرعت از بین برود و باب مراودات علمی و آمد و شد دانشمندان تراز اول از دو سو گشوده شود.حقیقت آن است که با توجه به رشد آموزش عالی در کشور طی چند دهه اخیر ظرفیت فراوانی برای تولید علم و حرکت در مرزهای دانش از یک طرف و حل و فصل مسائل مبتلابه کشور از سوی دیگر به وجود آمده است اما تبدیل این ظرفیت به صورت بالفعل محتاج تعامل و ارتباط با نهادهای دانشگاهی و پژوهشی کشورهای پیشرفته است که امید است توافق به دست آمده و لغو تحریمها بستر لازم برای این مهم را فراهم کند.
همچنین باید گفت توافق هستهای بر روحیه و انگیزههای جوانان کشور نیز تأثیر غیرمستقیم و بسزایی خواهد داشت و اشتیاق و تمایل آنان را برای ارتقای سطح علمی کشور افزایش میدهد.