به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایرنا، ایران زمین در گذشته به سبب وجود اندیشمندان بسیار در تمامی زمینه های علمی همچون ستاره ای در فلک جهان می درخشید اما به سبب عوامل متعددی این فروغ به تدریج کم سو شد و غرب توانست در اغلب شاخه های علوم سرآمد سایر ملل شود.
انقلاب اسلامی ایران به منزله انفجار نوری بود که امید بازپس گیری ابهت علمی این سرزمین را در دل های اندیشمندان روشن کرد اما خصم دژخیمان مانع از آرمان های علمی ترسیم شده گشت و جنگ تحمیلی همراه با تحریم های ناعادلانه به منزله دست اندازهایی برای این مسیر تلقی شد.
الگوی توسعه در ایران پس از انقلاب که حق دسترسی تمامی ایرانیان به آموزش عالی را محترم می شمارد منجر به مشارکت حداکثری اندیشمندان ایران شد و همین امر نیز باعث گردید تا با وجود فشارهایی همچون تحریم ها بر ضد ایران بخش های علم، صنعت و خدمات به سوی همکاری های تازه و مفید رانده و همزمان دانشمندان را وادار کند تا با خلاقیت بیشتری کارکرده و برای نخستین بار در تاریخ ایران یک اقتصاد دانش بنیان را ایجاد کنند.
** کلید خوردن پروژه تعاملات بیشتر علمی در دولت یازدهم
پس از پیروزی حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری، گفتمان اعتدال و توسعه نقش پررنگ تری در سیاست های کشور ایفا کرد و چنین فضایی باعث ترغیب گفتمان سیاسی مبتنی بر علم در کشور شد.
مثال بارز در این زمینه، نقش جامعه علمی در مذاکرات اخیر در مورد برنامه هسته ای ایران بود چرا که این امر بدون مشارکت دانشمندان برای ارائه مشاوره فنی، تخصصی و تبیین زبان علمی میسر نبود.
پس از توافقات هسته ای و برداشت تحریم های ناعادلانه دوران طلایی را در اختیار کابینه دولت تدبیر و امید قرار داده تا بتواند از ظرفیت های غنی خویش به مطلوب ترین شکل ممکن بهره مند شود.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز بر همین اساس سعی دارد در دوران پسا تحریم از حداکثر توان ممکن خویش بهره برده و افق های تازه ای را در سپهر دانش ایران زمین پدید آورد.
** ظرفیت های کنونی علمی ایران
جمهوری اسلامی ایران با داشتن ۷۸ میلیون جمعیت، حدود، ۴.۵ میلیون دانشجو، ۲ هزار و ۵۰۰ مؤسسه آموزش عالی، ۳۶ پارک علم و فناوری، ۴۰۰ انجمن علمی غیر دولتی و بیش از ۸۰۰ مرکز پژوهشی و یک هزار مجله علمی به منزله سرزمینی ناب و طلایی برای اهالی علم بشمار می رود.
دانشمندان ایران زمین هر ساله حدود ۳۰ هزار مقاله علمی بین المللی منتشر می کنند که رشد حداقلی را به میزان ۲۰ برابر در مقایسه با سال ۱۹۷۹ میلادی نشان می دهد.
** دعوت وزیر علوم از دانشمندان سراسر جهان برای همکاری های مشترک
امروز جمهوری اسلامی ایران در موقعیتی قرار دارد که الگوی توسعه خود را با دقت تنظیم کرده و به سوی ارتقای کیفی علم و فناوری خود گام برمی دارد؛ این مهم در برگیرنده افزایش همکاری های علمی بین المللی است.
وزیر علوم دولت تدبیر و امید بر همین اساس از ابتدای تصدی مسوولیتش از تمامی اهالی علم و فناوری دعوت به مشارکت در پروژه های علمی جمهوری اسلامی ایران داشته است.
محمد فرهادی در مقاله اخیر خویش در نشریه ساینس ضمن دعوت از دانشمندان سرتاسر جهان برای انجام همکاری های علمی ، پژوهشی و فناوری می نویسد: با توجه با اینکه مؤثرترین نوع همکاری از طریق تماس های مستقیم بین دانشمندان و نه بواسطه موافقت نامه های دولتی حاصل می شود، دولت یازدهم همکاری های به وجود آمده توسط هر یک از دانشمندان در داخل کشور یا در هر نقطه ای در جهان را تشویق و از آنها حمایت خواهد کرد.
در بخش دیگر این مقاله آمده است: نگاهی به تاریخ ایران نمایان می سازد که نهادهای علمی بین المللی نظیر رصدخانه مراغه که در قرن سیزدهم توسط گروهی مرکب از ۲۰۰ دانشمند از سراسر جهان تأسیس شد، می تواند به عنوان راهنمای روشنی برای تمامی زمینه های علمی، پژوهشی و فناوری دیپلماسی علمی به حساب آید؛ ایران قصد دارد پروژه های بزرگی را نظیر رصد خانه ملی ایران به مرحله اجرا درآورد که دانشمندان ایرانی را به جامعه علمی بین المللی پیوند خواهد زد.
** افزایش جذب دانشجو و بین المللی سازی دانشگاه ها
قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: بین المللی سازی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی از اهداف مهم وزارت علوم به شمار می رود.
حسین سالارآملی اظهار داشت: برای بین المللی سازی دانشگاه ها نیازمند چند عامل مهم همچون افزایش کیفیت مراکز علمی به تراز جهانی و ایجاد ارتباط با دانشگاه های مختلف برای پوشش خلاءهای موجود هستیم.
رییس مرکز همکاری های بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: همچنین افزایش جذب دانشجویان خارجی از جمله سیاست دولت یازدهم است.
وی یادآور شد: هم اکنون با رشد سریع تکنولوژی و علوم دیگر یک دانشگاه نمی تواند تمامی وسایل و تجهیزات لازم را داشته باشد و بر همین اساس نیز سیاست تعامل و تبادل در بین دانشگاه ها در جهان امروز امری طبیعی است تا بتوانند از امکانات یکدیگر بهره مند شوند.
وی خاطرنشان کرد: این سیاست همکاری بین دانشگاهی از سوی دیگر سبب صرفه جویی در مخارج امر پژوهش می شود .
** بازنگری در سیاست های جذب دانشجویان خارجی
سالارآملی اظهار داشت: امروزه یکی از مهمترین محورهای توسعه دیپلماسی علمی و فناوری جذب دانشجویان خارجی است و بر همین اساس نیز شاهد رقابت جدی در این زمینه هستیم.
وی گفت: نیازمند بازنگری در سیاست های علمی کشور برای جذب دانشجویان خارجی هستیم چرا که آنان به منزله سرمایه های اجتماعی، علمی و فرهنگی به شمار می روند که در آینده می توانند مبلغ نظام شوند.
** رشد ۲ برابری جذب دانشجوی خارجی در دولت یازدهم
قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل خاطرنشان کرد: خوشبختانه این امر در دولت یازدهم به صورت جدی دنبال می شود و بر همین اساس نیز جذب دانشجویان خارجی در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ از رشد دو برابری برخوردار بوده است.
وی یادآور شد: همچنین بهره مندی از ظرفیت های ایرانیان مقیم خارج از کشور از جمله دیگر سیاست های وزارت علوم بوده و سال گذشته برای نخستین بار ۳۰۰ پروژه تحقیقاتی از طرف دانشگاه های کشور به آنان واگذار شد. برای رسیدن به این تعامل شورای عالی ایرانیان مقیم خارج از کشور همکاری های مناسب و مطلوبی با وزارت علوم داشته است.
** هیات های علمی در فرودگاه مهرآباد به صف شده اند
وی با بیان اینکه دولت یازدهم مصمم است تا سطح دانشگاه های کشور را در یک دوره چهار ساله به طرازهای جهانی نزدیک کند. افزود: یکی دیگر از سیاست های کلان دولت در وزارت علوم تعامل با سایر کشورها در زمینه افزایش همکاری های علمی است.
وی با اشاره به دوران پساتحریم گفت: هم اکنون بسیاری از کشورها در پی کسب فرصتی از ایران برای بازدید و انعقاد تفاهم نامه های همکاری های علمی هستند.
قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل ادامه داد: امروز بزرگترین دانشگاه هیات علمی اروپا در قالب تیم اتریشی به ایران آمده اند.
** امضای ۷ تفاهم نامه همکایر با بزرگترین هیات علمی اروپا
وی از ورود وزیر علوم، تحقیقات و اقتصاد کشور اتریش به همراه روسای ۱۷ دانشگاه و مرکز تحقیقاتی این کشور در روز جاری به کشور خبر داد و گفت: این بزرگترین هیات علمی است که از کشورهای اروپایی وارد کشور می شود.
سالارآملی در مورد برنامه های وزارت علوم در زمان حضور این هیات علمی در کشور توضیح داد: امروز هفت تفاهم نامه اصلی مابین طرفین به امضا می رسد که یکی از این تفاهم نامه ها در سطح سیاست گذاری بین وزارت علوم و وزارت مربوطه و ۶ تفاهم نامه در سطح دانشگاه های ایران و اتریش است.
وی خاطرنشان کرد: سعی شده است در مدت حضور هیات اتریشی در کشور، دانشگاه های هم سطح ۲ کشور با یکدیگر رایزنی کرده و در این راستا تفاهم نامه همکاری وین و تهران به امضا برسد.
** ترافیک هیات های علمی اروپا برای ورود به ایران
رییس مرکز همکاری های بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اظهار داشت: همچنین هفته آینده نیز هیات علمی ایتالیا به همراه وزیر علوم این کشور به تهران خواهند آمد.
وی گفت: هیات های علمی کشورهای آلمان، سویس و اسکاتلند نیز در نوبت حضور برای بازدید از مراکز دانشگاهی ایران و انعقاد تفاهم نامه های علمی هستند.
به گزارش ایرنا ، به نظر می رسد دوران پسا تحریم سرآغازی برای جهش دوباره علمی ایرانیان بوده و چشم انداز همکاری در رشته های علوم طبیعی، علوم انسانی، مهندسی، پزشکی و علوم زیستی با سایر ملل قابل رویت است.
دولت یازدهم به خوبی به این امر واقف است که شکوفایی جمهوری اسلامی ایران جزء از طریق توسعه علم و فناوری میسر نیست و همین امر نیز سبب شده تا هم اکنون رتبه تولید علم ایران در بین کشورهای غیرمتعهد دوم و در بین کشورهای منطقه و جهان اسلام اول باشد.