به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ همایش بزرگداشت «مولوی محمد بلخی» با حضور جمشید مشایخی، حجت‌الاسلام سید محمود دعایی، حسین علیزاده، عبدالمهدی مستكین، مهدیه الهی قمشه‌ای، استركیش لارنس، سعید محمدزاد اكبری و سعیده قدس شب گذشته در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
حسين باهر، دبير كل بزرگداشت «مولوي محمد بلخي»، در ابتدای این همایش به آیه‌ای از قرآن كریم اشاره كرد و قربانیان حادثه مكه را شهید خواند و گفت: هر كدام از حجاج مكه بستگان بشریت‌اند. مولانا شعری دارد كه می‌گوید: «یارب این قطره كه بخشیدی ز پیش/ متصل گردان به دریاهای خویش». امروز صحبت كردن در محفل مولانا و در حضور عرفا و علمای بزرگ مشكل است.
این استاد دانشگاه در بزرگداشت مولوی محمد بلخی تأكید كرد: توفیق برگزاری سومین بزرگداشت مولانا و نكوداشت جمعی از یاران و یاوران آن عارف بزرگ در ۱۰ بخش مرتبط برگزار شده است. ما از استادان مختلف، شاعران، خطاطان و بانیان برای شركت در این مراسم دعوت كرده‌ایم. امسال یك بخش خاص برای خانم‌ها داریم كه سال گذشته از قلم افتاد و یك بخش نیز برای بچه‌ها داریم كه به زیبایی از مولانا استقبال می‌كنند و بخش دیگری هم از درباره مدد رسانانی داریم كه به هر شكل به دیگران مدد می‌رسانند.
باهر اضافه كرد: پشتیبانی مالی این بزرگداشت از سوی هیچ نهاد دولتی و غیر دولتی انجام نگرفته است. تنها حامی ما مؤسسه رسام عرب‌زاده است كه مدیریت آن بر عهده جناب آقای اكبری است. پیام دلنشینی را برای شما دارم و آن این است كه استقبالی كه از این جلسه‌ها و نشست‌های مردمی شده این نوید را به ما داده است كه نهادی جهانی داشته باشیم و یك خانه دایمی و بین‌المللی پیوسته برای مولانا تأسیس كنیم تا عزیزان در شبكه مجازی مولانا۴ كه امشب در تلگرام باز خواهد شد بتوانند نظرات خود را در آنجا بازتاب دهند.
دبیر كل بزرگداشت مولوی ادامه داد: همایش مولانا در سال اول به صورت محلی، در سال دوم در گسترده ملی و امسال به شكل بین‌المللی برگزار شده است. امیدوارم مركزیتی آن را اداره كند كه مسوولیت آن فقط برعهده چند نفر نباشد. امیدوارم همه از آموزه‌هایی كه استادان بزرگ و هنرمندان درباره مولانا می‌گویند برخوردار شویم. من به سهم خود از همه به ویژه بانوان گرامی كه بیشتر از سال گذشته با ما همراهی كرده‌اند تشكر می‌كنم؛ همچنین از كودكان و جوانانی كه نسل‌های آینده را تشكیل می‌دهند. به گمانم برگزاری بزرگداشت مولانا باید به دست جوانان وجوان‌ترها ادامه یابد. اكنون شعر دیگری از مولانا می‌خوانم كه می‌گوید: «ای برادر تو همه اندیشه‌ای/ مابقی را استخوان و ریشه‌ای...» اگر ما بتوانیم با تأسی به آموزه‌های قرآنی مولوی در این كشور طرز تفكرمان را تغییر دهیم و در فكرمان تجدید نظری كنیم همه معضلات حل خواهد شد.
«وادی طلب» در مثنوی
عبدالمهدی مستكین، رئیس كارگروه فرهنگ سازمان ملی یونسكو نیز در این نشست با شعرهایی از فردوسی سخن خود را آغاز كرد و گفت: «ز دانا بپرسید پس دادگر/كه فرهنگ بهتر بود یا گهر// چنین داد پاسخ بدین رهنمون/ كه فرهنگ باشد ز گوهر فزون// كه فرهنگ آرایش جان بود/ ز گوهر سخن گفتن آسان بود...» در بزمی یك سره فرهنگی به جشن نشسته‌ایم تا از فرزانگان و دانایان سخن بشنویم و به كردار فرهنگیان بگرویم.
وی افزود: مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، آتشی در دل عاشقان زد. او می‌گوید: «بیا بیا كه پشیمان شوی از این دوری/ بیا به محفل شیرین ما چه می‌شوری». یكی از مهم‌ترین معیارهایی كه در مثنوی معنوی درخششی بی‌نظیر دارد، وادی طلب است. به قولی می‌گوید: «اگر تو یار نداری چرا طلب نكنی/ وگر به یار رسیدی چرا طرب نكنی// به كاهلی بنشینی كه این عجب كاری است/ عجب تویی كه هوای چنان عجب نكنی». كسی كه وارد وادی طلب شد به دامن طرب نیز دستان خود را گره می‌زند. «در طرب تو زن دایماً دو دست/ چون طلب در راه نیكو رهبر است// این طرب‌كاری مبارك جنبشی است/ این طلب در راه حق مانع كشی است...» برای آن‌كه در وادی طرب ورود كنید جناب مولانا عشق را بر صدر می‌نشاند و اما آن كدام عشق است كه جرعه‌ای از آن آدمی را به صلح نگروایاند!
شعر، دفاع از صلح را ممكن می‌كند
استر كیش لاروش، مدیر منطقه‌ای یونسكو نیز در این نشست گفت: در این ایام سوگواری جمله‌ای از مولانا نقل می‌كنم كه می‌گوید زخم مكانی است كه از آن نور به تو وارد شده است. دعا می‌كنیم نور رستگاری به دل همه داغداران بتابد. بسیار خرسند و مفتخرم كه در بزرگداشت مولانا حضور دارم. شاید مستحضر باشید كه یونسكو توجه ویژه‌ای به قدرت و اهمیت شعر معطوف می‌دارد.
وی افزود: همه ساله یونسكو ۲۱ ماه مارس برابر با اول فرودین ماه را در همه جای جهان پاس می‌دارد و همه شاعران مشهور در تهیه پیش‌نویس اساسنامه یونسكو نقش داشته‌اند. مقدمه اساسنامه چنین آغاز می‌شود: وقتی گرایش به جنگ‌ها در اذهان انسان‌ها شكل می‌گیرد دفاع از صلح را هم باید در اذهان بشریت شكل گیرد. و ما در یونسكو معتقدیم كه شعر نقش مهمی در دفاع از صلح در ذهن انسان‌ها ایفا می‌كند. شعر با آشكار ساختن این واقعیت كه آحاد بشر در هر نقطه‌ای از جهان كه باشند در عرصه پرسش‌ها و احساسات مشترك همسان‌اند، انسانیت ما را مورد تأكید قرار می‌دهد. هر شعری ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد اما هر یك بیانگر تجارب انسان‌هاست كه به اشتراك گذاشته می‌شوند.
لاروش اضافه كرد: شعر یك ترانه جهانی انسانی است كه نحوه نگرش هر زن و مردی و به اشتراك گذاشتن درك آنان از جهان را استحكام می‌بخشد و این مهم از طریق مرتب كردن واژه‌ها با وزن و قافیه خاص امكان‌پذیر است. شاید چیزی لطیف‌تر از شعر وجود نداشته باشد و در عین حال مقاوم‌تر؛ چون قدرت ذهن بشر را روی یك هدف متمركز می‌كند. البته نمی‌توان از شعر سخن گفت و از ایران نام نبرد. سرزمینی كه موطن بسیاری از شاعران بزرگ و گرانمایه بوده است و نمی‌توان از ایران نام برد و از مولانا نام نبرد كه یكی از بزرگ‌ترین شاعران همه اعصار محسوب می‌شود. اشعار مولانا به بسیاری از زبان‌های دنیا ترجمه شده است. نفوذ مولانا بر ادبیات و اشكال بیان زیبایی شناسی جهان اسلام و همه جای جهان در جایگاهی بی‌همتا قرار دارد. تفكر غالب در پس زمینه شعرهای مولانا عشق مطلق به خداوند است. مولانا سراینده مثنوی معنوی یكی از بزرگ‌ترین شاعران بزرگ ایران و جهان است كه برای اقشار مختلف مردم شعر گفته است. او بارها می‌گوید بین خویش و بیگانه تفاوتی قایل نیست و این به نحوی است كه اهمیت وی را مشخص می‌كند.
مهدیه الهی قمشه‌ای نیز در این بزرگداشت با خواندن شعر «زهی عشق و زهی عشق كه ماراست خدایا» سخنان خود راآغاز كرد. وی به چند داستان از مثنوی معنوی اشاره كرد و گفت: درباره عشق حضرت مولانا باید گفت كه عشق او دریایی كرانه ناپدید است اما عجالتاً می‌توان اشاره‌ای كوتاه به آن عشق كرد. مولانا مفسر قرآن است. خودش می‌گوید: «مثنوی معنوی مولوی هست قرآن در زبان پهلوی...». در آغاز داستان كنیزك با بیان خاص خود می‌گوید این داستانی كه نقل می‌شود در حقیقت نقل حال همه ماست: «بشنوید ای دوستان این داستان/ خود حقیقت نقد حال ماست آن// نقد حال خویش را گر پی بری/ هم ز دنیا هم ز عقبا برخوری». او نمی‌گوید كه دنیا را كنار بگذارید و به آخرت بپردازید یا به عكس. او گفته است كه هم از دنیا و هم از عقبا باید بهره‌مند شویم.
حسین علیزاده در سخنانی كوتاه به این موضوع اشاره كرد كه نیازی به مدال شوالیه ندارد و گفت: هنرمندان و هنر ایران زمین باید به جهان و جهانیان معرفی شود. هر تلاشی در این زمینه سزاوار تحسین و پشتیبانی همه جانبه است.
در ادامه این نشست سعید محمدزاد اكبری، سخنگوی بزرگداشت مولانا محمد بلخی سخنانی كوتاه گفت و وقت خود را در اختیار سعیده قدس بنیانگذار «مؤسسه محك» قرار داد.
برگزیدگان این همایش نیز در بخش های دهگانه به شرح زیر معرفی و قدردانی شدند:
مولوی‌شناسی: دکتر امیرحسین شاه‌خلیلی
پژوهش: عبدالرحیم گواهی
تالیف: حسین وحیدی مولف ۲۰ جلد کتاب فرهنگ مولانا
هنر و موسیقی: حسین علیزاده
شعر و ادبیات: علی قلی محمودی بختیاری
انتشارات: حسین علمی از انتشارات علمی
خط و نقاشی: محمود فرشچیان
دبیری انجمن: دکتر محسن فرشاد یکتا
رسانه جمعی: حجت الاسلام سید محمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات
بانوی منتخب: پری صابری نویسنده و کارگردان تئاتر
همچنین با اهدای لوح تقدیر و تندیس ویژه همایش، از جمشید مشایخی و مهدیه الهی قمشه‌ای تجلیل شد. پری صابری و استاد محمود فرشچیان در این مراسم حضور نداشتند.
بزرگداشت مولانا محمد بلخی با اجرای قطعاتی موسیقی از حسین علیزاده شب گذشته، پنجم مهر ماه در تالار همایش‌های دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.