به گزارش فرهنگ امروز به نقل از هنرآنلاین؛ بی‌شک اهمیت تئاتر کودک حقیقتی انکار‌ناپذیر است، حقیقتی که بسیاری از بزرگان عرصه هنر، ادبیات و حتی صاحب‌نظران مسائل تربیتی و روانشناسی کودکان و نوجوانان به آن واقف بوده و همواره مقوله تئاتر کودک را به عنوان عرصه‌ای جهت بروز و رشد استعدادها و خلاقیت‌های کودکان و نوجوانان مورد توجه قرار داده‌اند.
به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران هرگونه سرمایه‌گذاری مادی، معنوی و برنامه‌ریزی عمیق و درازمدت جهت رشد و اعتلای جامعه می‌بایست با کودکان آغاز شود. کودکانی که وارث و حافظ تمدن آینده‌اند. بنابراین هرقدر کودکان به لحاظ رشد ذهنی و ادراک معنوی غنی و پربار گردند در حقیقت تمدن انسانی پربار می‌شود.
اکنون حدود نیم قرن از شکل‌گیری تئاتر کودک و نوجوان در ایران می‌گذرد و در طی این سال‌ها این روند شکل‌گیری با فراز و فرودهای بسیاری روبه‌رو بوده است. در این میان برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان یکی از مهمترین اتفاقات این حوزه به شمار می‌رود، که توانسته در این روند بسیار موثر باشد و زمینه لازم برای رشد و اعتلای آن را فراهم آورد. این جشنواره امسال بیست و دومین دوره خود را با حضور هنرمندان و فعالان این عرصه به دبیری شهرام کرمی پشت‌سر می‌گذارد. به بهانه آغاز این دوره گفت و گویی با این هنرمند و مقام مسئول داشته‌ایم که می‌خوانید.
به عنوان دبیر جشنواره بیست و دوم، رویکردتان به این جشنواره چگونه است؟
اکنون جشنواره تئاتر کودک و نوجوان، تبدیل به جشنواره‌ای باسابقه شده است که بیست و دو دوره از برگزاری آن می‌گذرد و کاملا برای هنرمندان و عموم مردم شناخته شده است. رویکرد ما در هر دوره از جشنواره توجه کمی و کیفی به آثار است. این رویداد هنری ساختاری منسجم، تعریف شده و بخش‌های مشخص دارد که ما از آن الگو پیروی می‌کنیم. امسال نیز توجه اصلی به کیفیت آثار بود. ضمن آنکه نباید فراموش کنیم، جشنواره برآیند کلی از آثار کودک و نوجوان کشورمان است و به تنهایی نمی‌تواند بار این حوزه را به دوش بکشد، بلکه ماحصل تلاش هنرمندان در یک سال گذشته است. اگر کیفیت آثار قابل قبول باشد نشان از بهبود سطح کیفی تئاتر کودک و نوجوان ما می‌دهد و اگر کیفیت آن نازل باشد نشان دهنده ضعف در این بخش است.
با توجه به تاکید شما در ایجاد نگاه تخصصی در جشنواره، چه فعالیت‌هایی در این حوزه شکل گرفته است؟
تلاش کردیم، در تمام بخش‌ها نگاه تخصصی داشته باشم. تئاتر کودک و نوجوان ژانر شناخته شده‌ای است. همه آن را در مفهوم عام می‌شناسیم. افرادی که تئاتر کار می‌کنند عموما با تمامی ژانرها آشنا هستند، اما برخی ژانرها تخصص خاص خود را می طلبد. هر هنرمند تئاتر نمی‌تواند در حوزه عروسکی یا خیابانی کار کند. در تمام مقاطعی که سمت دبیری این جشنواره را به عهده داشتم، توجهم بر آن بوده که از چهره‌های شناخته شده در تمام بخش‌ها بهره ببرم، چرا که باید نگاه‌مان، تخصصی باشد و با دید علمی به آن بنگریم. وجه علمی و هنری تئاتر کودک و نوجوان وابسته به جنبه تربیتی و تجربی افرادی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند. صرفا با دانش آکادمیک نمی‌توان به مقوله تئاتر کودک و نوجوان نگاه کرد.
یکی از بخش‌های مهم جشنواره تئاتر کودک و نوجوان، بخش دانش‌آموزی است. آیا همکاری درستی میان جشنواره و آموزش و پرورش ایجاد شده است؟
مشارکت آموزش و پرورش استان همدان بسیار عالی است. آنها یکی از حامیان اصلی ما در بخش دانش آموزی هستند. اما متاسفانه در سایر مراکز بخصوص در تهران هماهنگی زیادی وجود ندارد. با وجود آنکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش، زیر مجموعه دولت‌اند و هر دو سازمان، وزارت‌خانه هایی دارند، اما هر کدام ساختار مستقلی دارند که فعالیت می‌کند. آنها الزامی برای مشارکت در برنامه‌های هنری ندارد و دنبال روش‌های مشخص خاص خود هستند و با احتیاط عمل می‌کنند و تنها در ارتباطات مدیریتی با یکدیگر هماهنگ هستند. به نظرم اگر آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تفاهم یکپارچه‌ای برسند، به رشد تئاتر کودک و نوجوان به خصوص دانش آموزی کمک می‌کند.
آثار بخش بین‌الملل در دوره بیست و دوم از چه سطح کیفی برخوردار است و دلیل غیررقابتی بودن این بخش چیست؟
الگویی که در تمام جشنواره‌های تئاتری دنیا رعایت می‌شود این است که در آنها مسابقه معنی ندارد. متاسفانه این الگو در کشور ما متداول نیست و خیلی از هنرمندان انگیزه‌شان برای حضور در این رویداد هنری شرکت در مسابقه است. یکی از اهداف ما در سال‌های آتی حذف بخش مسابقه است. شاید رقابت در سالن ورزشی اهمیت داشته باشد، اما در هنر تنها آفرینش و کار خلاقانه اهمیت دارد و رقابت معنایی پیدا نمی‌کند. در گام‌های بعدی بخش مسابقه را از تئاتر ایران حذف می‌کنیم. هدف ما جلب توجه به مخاطب و کسب رضایت بچه‌ها است. تمام جشنواره‌های دنیا ماحصل انتخاب مخاطبان است. نگاه‌مان، در برگزاری جشنواره استانداردی شبیه جشنواره‌های مرسوم اروپا است. بر این اساس، برآیند اجرا برای حضور در جشنواره آثاری است که در طول سال اجرای عمومی داشته‌اند.
نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی همزمان با برگزاری جشنواره چگونه خواهند بود؟
یکی از بخش‌های جدی ما در گردهم‌آیی بزرگ تئاتر کودکان و نوجوانان، فراهم آوردن شرایطی برای آموزش، هم اندیشی و توافق نظر با گروه‌های بین‌المللی و داخلی است. در این راستا برنامه نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی یکی از بخش‌های اصلی ما محسوب می‌شود که با حضور اساتید شناخته شده بین‌المللی برگزار می‌شود. از جمله افرادی که در این دوره حضور دارند می‌توان به خانم هافمن، دکتر قطب الدین صادقی، شراره طیار، آقای گوردون وایر و ... اشاره کرد.
همیشه در حیطه نمایشنامه‌نویسی کودک و نوجوان با ضعف روبه‌رو بوده‌ایم، بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی جشنواره، چه کمکی در تولید و ارائه متن‌های مناسب برای تئاتر کودک و نوجوان دارد؟
یکی از حوزه‌های پراهمیت نمایشنامه‌نویسی است. نمایشنامه‌نویسی در تمام دنیا حوزه‌ای جدی و سخت بشمار می‌رود و نویسندگان محدودی در این حیطه فعالیت می‌کنند. یکی از بخش‌های اصلی جشنواره مسابقه نمایشنامه‌نویسی کودک و نوجوان است که در آن پنج اثر منتخب معرفی و تقدیر خواهند شد. همچنین پنج عنوان نمایشنامه منتخب ایرانی و خارجی چاپ و منتشر خواهند شد که از جمله آنها می‌توان به آثار دیوید وود و حمیدرضا نعیمی اشاره کرد.
همکاری و تعامل مسئولان استان همدان با جشنواره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خوشبختانه تمامی نهادهای همدان از حامیان اصلی ما هستند. این همکاری در کم‌تر شهری رخ می‌دهد که مسئولان در برگزاری یک رویداد هنری همکاری داشته باشند. خوشبختانه از حمایت جدی امام جمعه، شهردار، استاندار و تمامی مدیران کل استان برخورداریم. اگر اتفاق موثری رخ می‌دهد، سهم عمده آن برعهده مشارکت‌کنندگان آن است.
با توجه به مسئولیت شما در تالار هنر به عنوان تنها سالن تخصصی تئاتر کودک و نوجوان و جشنواره تخصصی همدان، آینده این جشنواره را چگونه می‌بینید؟
همانگونه که در ابتدای صحبت‌هایم بیان کردم، جشنواره تئاتر کودک و نوجوان، به تنهایی نمی‌تواند تمامی بار این حوزه را به دوش بکشد. اگر ارزیابی از دوره‌های قبل داشته باشیم، متوجه تاثیرگذاری آن در تئاتر کودک و نوجوان می‌شوید. از جمله این اتفاقات می‌توان به تفکیک بخش‌های مختلف کودک، نوجوان و خردسال اشاره کرد، تا هنرمندان به آن توجه کنند که آثارشان به لحاظ مخاطب تفکیک شده باشد یا در بسیاری استان‌ها به بهانه شرکت در جشنواره و شرط اجرای عمومی، تئاتر کودک و نوجوان رونق خوبی یافته است. تلاش داریم در این گردهم آیی با انتخاب آثار شاخص و برگزاری برنامه‌ها و پربار بودن آن سهم قابل توجهی در جلب توجه مدیران و هنرمندان به این مقوله جدی و پراهمیت داشته باشیم.