به گزارش فرهنگ امروز به نقل از هنرآنلاین؛ نوبل ادبی یک جایزه سیاسی است. بسیاری از روزنامهنگاران، نویسندهها و مخاطبان ادبیات نیز به این موضوع باور دارند. البته این موضوع صرفاً به جایزهای مثل نوبل محدود نمیشود. این حرف و حدیثها برای جوایز معتبر سینمای مثل اسکار هم گفته میشود. اما واقعیت این است که بسیاری از صاحبان جایزه نوبل در تمامی سالیان گذشته با وجههای بسیار سیاسی در آثارشان ظاهر شدند. از سولژنستین گرفته تا یوسا و همین خانم نوبلی؛ سوتلانا الکسویچ.
کافی است سری بزنید به آثار پر اهمیت این نویسنده بلاروس. مهمترین آثار او به حوادث سیاسی در این جا، یا آن جای جهان اشاره دارد. از آثاری که درباره حادثه مشهور نیروگاه اتمی چرنوبیل گرفته تا اثری که درباره جنگ ِ در افغانستان به رشته تحریر در آورده است.
این دو اثر - صداهایی از چرنوبیل"، یک تاریخ شفاهی از فاجعه هستهای در نیروگاه چرنوبیل و " Zinky Boys "- از معروفترین آثار الکسیویچ است.
سوتلانا الکسیویچ درباره جایزهاش چه گفت؟
نویسنده بلاروسی برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۵ در کنفرانس خبری که بعد از اعلام نامش در رسانهها به عنوان برنده جایزه ادبی نوبل، در پایتخت لاروس برگزار شود زیاد حرفهای ادبی نزد. به عکس او به شدت از سیاستهای دیکتاتور کشورش و همین طور روسیه انتقاد کرد.
او این حرفها را زد:
*با دیدن عکسهای کشتهشدگان در جریان تظاهرات ضد روس در فوریه سال ۲۰۱۴ گریستم.
* قیامهای جداییطلبانه متعاقب در مناطق شرقی نیز که به کشته شدن بیش از هشت هزار نفر انجامید، نتیجه دخالت خارجیها بود و این یک اشغال و هجوم خارجی است.
* من دنیای روسی خوب و انساندوستانه را دوست دارم، اما دنیای روسیهای استالین و دیگر سیاستمداران خودکامه روس را نه.
* این جایزه برای من نیست، بلکه عنوانی برای فرهنگ و کشور کوچک ماست که در طول تاریخ با مشکلات و مصائب فراوانی روبه رو بوده است. تاریخ نشان داده که جایی برای ظالمان نیست.
* اکنون فکر میکنم صدای من وزن بیشتری داشته باشد و دیگر برای صاحبان قدرت آسان نخواهد بود که با تکان دادن دستی ما را نادیده بگیرند. آنها ناگزیرند به حرفهای من گوش بدهند.
در این شکی نیست که نویسندگانی که گرایشهای سیاسی- اجتماعی در آثارشان برجسته است، بهترین زمانها را برای اظهار نظرات بعضاً تندشان در نظر میگیرند. با این توضیح بدیهی هم مینماید که نویسندهای مثل الکسیویچ در نشست خبری که برای او و جایزه معتبرجهانیاش تدارک دیدند حرفهای تندی بزند. حرفهایی مثل " اکنون فکر میکنم صدای من وزن بیشتری داشته باشد و دیگر برای صاحبان قدرت آسان نخواهد بود که با تکان دادن دستی ما را نادیده بگیرند. آنها ناگزیرند به حرفهای من گوش بدهند."
اما گویا بهترین محفل برای زدن حرفهای سیاسی، در محافل رسمی ادبی، محافلی باشد که از برای جایزه ذی قیمت و البته معتبر نوبل ادبیات تدارک دیده باشند.