به گزارش فرهنگ امروز به نقل از شبستان؛ مراسم افتتاحیه بیست و سومین دوره هفته کتاب شامگاه شنبه ۲۳ آبان ماه با حضور «علی معلم دامغانی» رئیس فرهنگستان هنر، «سیدعباس صالحی» معاون فرهنگی وزیر ارشاد، «محمود صلاحی» رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، «مجید غلامی» دبیر بیست و سومین دوره هفته کتاب و جمعی از اهالی حوزه کتاب و نشر در محل فرهنگستان هنر برگزار شد.
«سیدعباس صالحی» معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد در این مراسم گفت: هفته کتاب فرصتی در باب اندیشیدن راجع به نشر و کتاب است. اگر نمایشگاه کتاب تهران فرصت بهارانه‌ای برای حوزه کتاب است، آبان ماه نیز فرصتی در باب اندیشیدن و تأمل کردن در این نعمت الهی است. همان طور که دبیر هفته کتاب اشاره کرد فرصت‌ها و توفیق‌های ما در حوزه کتاب و نشر قابل توجه است و کتاب طی سالیان گذشته روند روبه رشدی داشته است سرانه عناوین کتاب در دهه اخیر پیشرفت داشته ما در سال ۷۳ حدود ۱.۸ عنوان کتاب به ازای هر ۱۰ هزار نفر داشتیم در سال ۸۴ این عدد به ۷.۵ عنوان و در سال ۹۳ به عدد ۹.۳ عنوان کتاب به ازای هر ۱۰ هزار نفر رسیده‌ایم.
وی افزود: نمی‌خواهیم بگوییم هر آنچه تولید می‌شود خوب است در این میان شبه‌کتاب‌ها و ضدکتاب‌ها هم کم نیستند اما نباید عناوین خوب و ناشرانی که در این راستا زحمت می‌کشند را نادیده گرفت. اگر به حوزه‌های موضوعی نشر نگاه کنیم نسبت به ۴۰ - ۵۰ سال گذشته که در این حوزه فقیر بودیم پیشرفت داشته‌ایم و امروز حرفی برای گفتن داریم. هم‌اکنون اولین نمایشگاه تخصصی هنر با حدود ۲ هزار عنوان کتاب که فقط در سال ۹۳ و ۹۴ منتشر شده برپا است این کمیت معنادار است. بنابراین موضوعات دانشی هم تراکمی پیدا کرده‌اند که می‌توان به آن اتکای نسبی داشت.
پررنگ شدن حضور زنان در عرصه نشر اتفاق مبارکی است
صالحی با اشاره به پررنگ شدن حضور زنان در عرصه نشر، گفت: حضور نویسنده‌های زن در عرصه کتاب پیشرفتی قابل توجه داشته است و این اتفاق مبارکی است که زن و مرد در حوزه دانش‌زایی و دانش‌افزایی هم‌پای هم تلاش می‌کنند ما نباید چشم‌مان را بر روی این اتفاق ببندیم.
وی با بیان اینکه نشر کشور در حال تجربه فضای جدیدی است، اظهار کرد: در طول ۲ سال گذشته دوستانی که بنده را شناخته‌اند می‌دانند از افرادی هستم که ناامیدی و یأس را نمی‌پراکنم اما امروز شرایط به گونه‌ای است که باید از نیمه دیگر لیوان هم سخن گفت. کشور ما امروز فضای جدیدی را تجربه می‌کند و ما وارد دوره پساتحریم شده‌ایم باید توجه داشت که در این میان نباید سر حوزه فرهنگ کلاه برود ما الان در دوره خاص هستیم و باید از کمبودها هم بگوییم.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد خاطرنشان کرد: از طرفی ما در آستانه تبیین برنامه ششم توسعه نیز قرار داریم به همین واسطه اهالی نشر باید حضور پررنگ‌تری داشته باشند تا به واسطه این حضور تصمیم‌گیرنده‌های کشور بدانند که همه نیاز مردم نان نیست.
روند نزولی تیراژ کتاب برای حوزه نشر خطرساز است
وی همچنین درباره تیراژ کتاب نیز بیان کرد: امروز تیراژ کتاب وضعیت خوبی ندارد و روندی نزولی داشته است و این موضوع تهدیدکننده جدی امروز حلقه‌های متنوع نشر است. ما نمی‌خواهیم برای خودمان آمارسازی کنیم، اما روند نزولی تیراژ کتاب برای حوزه نشر خطرساز است.
بازار مالی به طرف نشر نمی‌آید
صالحی در ادامه سخنانش به سهم مالی اندک حوزه کتاب اشاره کرد و گفت: سهم سرمایه مالی که حوزه کتاب با آن درگیر است بسیار اندک است حوزه کتاب در تولید ناخالص ملی در سال ۷۳ حدود ۰.۱۳ درصد، در سال ۸۰، ۰.۲۴ درصد و در سال ۹۳ نیز ۰.۱۲ درصد سهم ما از تولید ناخالص ملی بوده است. این آمارها نشان می‌دهد که بازار مالی به طرف نشر نمی‌آید.
وی در پایان سخنانش بیان کرد: علی‌رغم اینکه توفیقاتی در حوزه نشر داشته‌ایم اما امروز تهدیدات و مخاطرات حوزه کتاب نیز اندک نیست. باید به کتاب و صنعت نشر توجه مضاعفی صورت بگیرد. ما امیدواریم اما باید تکاپو کنیم و بذر ناامیدی را نکاریم اما اگر تلاش نکنیم قطعاً راه سختی خواهیم داشت.
مردم نیازمند بهانه‌ای برای مراجعه به کتابفروشی‌ها هستند
در این مراسم همچنین «مجید غلامی» دبیر این دوره هفته کتاب گفت: ما مردم ایران کتاب را نه به عنوان هفته بلکه به عنوان سال، دهه و سده می‌شناسیم. مایه خوشحالی است که در مملکتی زندگی می‌کنیم که از ایام قدیم کتاب مورد توجهش بوده است. درباره ترویج کتاب و کتابخوانی آثار مختلفی نگاشته شده و برای مردمی با این پشتوانه غنی فرهنگی حرف از فواید کتاب و سودمند بودن آن زدن بیهوده است چرا که مردم ما به قدر کافی با کتاب آشنا هستند.
وی افزود: در آغازین روز از هفته کتاب این نکته را فراموش نکنیم که مردم قلباً و از جان و دل به کتاب علاقمند هستند.
دبیر بیست و سومین دوره هفته کتاب با اشاره به تیراژ کتاب ها و میزان مطالعه مردم بیان کرد: اینکه گفته می‌شود مردم ما کتابخوان نیستند و میزان مطالعه کم شده را نمی‌خواهم رد کنم اما با نگاهی به سالیان اخیر شمارگان برخی کتاب‌ها نشان می‌دهد که مردم علاقه‌مند به کتاب هستند و نیازمند بهانه‌ای برای مراجعه به کتابفروشی‌ها هستند. با تلاش دوستانم در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد شاهد پیشرفت و ثبات در حوزه نشر هستیم و مشکلات این حوزه کمتر شده است باید منصفانه‌تر وضعیت نشر ایران را دید.
وی خاطرنشان کرد: هفته کتاب بهانه‌ای است برای تشویق مردم به کتاب و کتابخوانی. در این هفته بیاییم مثبت‌اندیشانه‌تر در خصوص وضعیت نشر کتاب صحبت کنیم تا از قِبَل این امیدواری بتوانیم کتاب را در سطح جامعه گسترش دهیم.
هنوز در کتاب‌هایمان بر حرف گذشتگان نیفزوده‌ایم
«علی معلم» رئیس فرهنگستان هنر نیز در این مراسم گفت: ایرانی‌ها هیچ‌وقت لاکتاب نبوده‌اند اگر کتاب‌های گذشته این خطه را کنار هم قرار بدهیم می‌شود گفت هنوز چیزی بر حرف گذشتگان افزوده نشده است. اگر به کلمه کتاب توجه کنیم دو چیز قابل تشخیص است اولی تاب و تابیدن که نور است و دیگری آب که تشنگی را رفع می‌کند. صائب در شعری میگوید «اول و آخر این کتاب افتاه است» که من با این شعر موافق نیستم چرا که هنوز ما کتاب انبیا را در دست داریم و قرآن هم منکر این شعر است چراکه میگوید هو الاول و هو الاخر این نمایشگاه که هم‌اکنون در فرهنگستان هنر برپا است مانند بقیه نمایشگاه‌های کتاب است. با این تفاوت که در این نمایشگاه هنر مورد توجه قرار گرفته است.
در این مراسم تعدادی از اهالی نشر و دست‌اندرکاران آن مورد تقدیر قرار گرفتند.