به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایرنا؛ فرهنگ و شخصیت معمولا از دوره کودکی در انسان شکل می گیرد و تا پایان عمر نیز با او خواهد بود بر همین اساس فرهنگ مطالعه به عنوان یکی از عوامل رشد آدمی باید از این سنین در کودکان مورد توجه قرار گیرد.
میزان علاقه به مطالعه و یادگیری در اولین سال های زندگی و حتی پیش از ورود به مدرسه شکل می گیرد و چنانچه این موضوع در این دوره مورد غفلت قرار گیرد می تواند زیان های زیادی به رشد جامعه به همراه داشته باشد.
خانواده در برنامه ریزی و ایجاد علاقه به مطالعه در فرزندان نقش مهمی را ایفا می کند و شناخت دقیق نسبت به فرزندان و شناسایی نیازهای اساسی آنها می توانند کمک موثری بر روند رشد ذهنی وتحصیلی آنها داشته باشند.
آموزش روش های صحیح مطالعه به کودکانی که دارای عادات نامناسب و اشتباهی هستند، باعث می شود که هم والدین و هم کودکان از مطالعه کردن لذت ببرند.
** آمار نشر حوزه کتاب کودک و نوجوان
گزارش های موسسه خانه کتاب نشان می دهد بیش از سه هزار کتاب کودک و نوجوان از ابتدای امسال تاکنون به بازار نشر عرضه شده که بالغ بر یکهزار عنوان آن کمک درسی و آموزشی بوده و کودکان و نوجوان کمتر به کتاب خواندن عادت دارند.
در حال حاضر شمارگان کتابهای خوب و با کیفیت بسیار پایین بوده و حدود ۲۰ میلیون مخاطب در حوزه کودک و نوجوان داریم که همه گروه های سنی شامل خردسال، کودکان و نوجوانان را در بر می گیرد.
** زیر ساخت های لازم برای ترویج خرید کتاب وجود ندارد
برخی از کارشناسان حوزه فرهنگ بر این باورند که تولید بیش از اندازه کتاب و عرضه آن در بین مردم در شرایطی که زیر ساخت لازم برای کتاب خوانی و ترویج خرید کتاب در جامعه وجود ندارد و تقاضایی در بازار نیست سبب می شود که فقط بازار کتاب اشباع شود و سبب پس زدن کتاب می شود.
به گفته آنان ،در کشور ما تولید در درجه اول دارای اهمیت، عرضه درجه دوم و مصرف در درجه آخر است، در حالی که این ترتیب باید برعکس باشد و به جای تقویت تولید و خرید تعدادی کتاب از ناشران باید مصرف و میزان تقاضا را تقویت کنیم.
صادق نظری کارشناس و نویسنده در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید:فضای ذهنی کودک و نوجوان از یکدیگر متمایز است و نوشتن برای این دو گروه تخصص های خود را می طلبد اما به واقع با توجه به شناختی که یک نویسنده نوجوان از اوضاع و شرایط یک کودک دارد، می تواند کودک نویس خوبی هم باشد.
**ایده های نو در حوزه کتاب استفاده نمی شود
وی با بیان اینکه دغدغه ما کتاب کودک و کتابخوانی در مدارس است،ادامه می دهد: متاسفانه از همه ظرفیت های خلاقانه جهت پالایش و گزینش ایده ها استفاده نمی شود. نسل های گذشته آن طور که باید راه را برای نسل جدید باز نکرده اند و آن چنان از ایده های نو استفاده نمی شود.
این نویسنده با اشاره به اینکه با توسعه فرهنگی ،کشور می تواند ارتقا یابد،می افزاید:باید در بخش فرهنگ دغدغه داشته باشیم تا بتوانیم سطح انسانی افراد را ارتقا دهیم.
**کاهش کتابخوانی
نظری تصریح می کند:ما باید این موضوع را قبول کنیم که کتابخوانی ما روز به روز در حال کاهش است.
یک نویسنده کودک و نوجوان نیز با بیان اینکه تیراژ کتاب های کودکان به ۵۰۰ نسخه کاهش یافته است ، می گوید: این مسئله یک فاجعه فرهنگی در حوزه کتاب و کتابخوانی محسوب می شود.
رودابه حمزه ای می افزاید: نوشته های خوب در حوزه شعر و قصه کودک وجود دارد اما شرایط چاپ مطلوب نیست و بسیاری از نویسندگان حاضر به انتشار آثار خود نیستند.
وی با بیان اینکه مشکلات اقتصادی در سال های اخیر کیفیت کار ناشران را تحت تاثیر قرار داده است، اظهار می دارد: تورم اقتصادی در سال های اخیر دامن صنعت چاپ و نشر را هم گرفته و با افزایش قیمت مواد اولیه و عوامل فنی تولید چون کاغذ، مقوا، دستگاه چاپ و رنگ و غیره هزینه تولید کتاب را افزایش داده و به همین دلیل تیراژ کتاب های کودکان و نوجوانان بسیار پایین آمده است .
این نویسنده، ناکارآمدی نظام توزیع و پخش را به عنوان یکی از عمده ترین مشکلات نشر و موثرترین عامل در کاهش سرانه مطالعه دانست و اضافه می کند: با این اوضاع در حوزه نشر، نباید انتظار داشته باشیم که کودکان با فرهنگ ایرانی پرورش یابند، انتشار کتاب های کودک کاهش یافته است و در عین حال بسیاری از کتاب ها به دلیل سیستم نامناسب توزیع به شهرستان ها و روستاها نمی رسد.
**توزیع ناقص کتاب و عدم دسترسی مردم
حمزه ای ادامه می دهد: توزیع ناقص و ناکارآمد کتاب امکان دسترسی مخاطبان به کتاب را از بین می برد و خود موجب کاهش تقاضا می شود.
وی با بیان اینکه ، بازی های رایانه ای و دنیای مجازی جای کتاب و کتابخوانی کودکان را گرفته است ، تصریح می کند: نهادهای دولتی باید تدابیری مهم در این زمینه برای کودکان که سرمایه های فرهنگی و غیره کشور هستند، بیاندیشند.
این نویسنده کودک و نوجوان خاطرنشان می کند: این نهادها باید با بازنگری در سیاست های فرهنگی و تدوین راهبردی ملی در صدد رفع مشکلات کتاب و کتابخوانی برآیند و از صنعت نشر حمایت کنند.
بی توجهی به حوزه کتاب و کتابخوانی یک بیماری فرهنگی است و هیچ ابزار و وسایل ارتباطی نمی تواند مانند کتاب خواندن برای کودکان و نوجوانان لذت بخش باشد.
**شاهکارهای ادبی به نمایش درآیند
ضرورت دارد شاهکارهای ادبی کودکان و نوجوانان در قالب نمایش هایی در مدارس و کانون های فرهنگی به اجرا در آیند تا آنان نسبت به این آثار کنجکاو شده و به خواندن کتاب روی بیاورند، زیرا مطالعه کتاب مهارت های شناختی، عاطفی و اجتماعی را در کودکان و نوجوانان توسعه می دهد.
هفته کتاب که از شنبه تا پایان هفته جاری ( ۲۴ آبان تا ۱ آذرماه) ادامه دارد فرصت مناسبی است تا به رشد مطالعه در میان کودکان و نوجوانان بیشتر دقت کنیم تا مطالعه و خواندن کتاب به یک فرهنگ در بین آینده سازان تبدیل شود.