شناسهٔ خبر: 41388 - سرویس دیگر رسانه ها

ظرفیت فراموش‌شده یک میراث

اگرچه شهرسوخته را باستان‌شناسان معروف کردند اما پلان گردشگری شهر از یادها رفته و کسی نیست که گردشگران را در این محوطه باستانی راهنمایی و هدایت کند.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ شاید شانس با شهر سوخته بوده که قاچاقچیان علاقه‌ای به حفاری در آن نداشته‌اند و شاید قاچاقچی‌ها دنبال طلا هستند و فهمیده‌اند در این شهر باستانی چیزی عایدشان نمی‌شود؛ جز سفال که آن هم برای آنها ارزشی ندارد.

اگر شانس و بی‌علاقه‌گی قاچاقچی‌ها به ارزش معنوی سفال‌ها و اشیای کشف شده، نبود حتماً حفاظت نادرست از این منطقه، کار دست سازمان میراث فرهنگی و اداره کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان می‌داد؛ چون این شهر نه راهنمای گردشگری دارد و نه نیروی یگان زبده‌ای که بتوانند گردشگران را در مسیرهای تعریف شده راهنمایی کنند و اجازه ندهند آنها روی محوطه‌های کاوش شده، قدم بزنند و عکس یادگاری بگیرند.

هر چند در این محوطه چند دوربین مداربسته کار گذاشته شده اما فعالیت این دوربین‌ها بیشتر برای زیر نظر داشتن باستان‌شناسان است تا جلوگیری از ورود بازدیدکنندگان و تخریب‌گری آنها در سایت‌های کاوش شده!

اطلاعات محدود تابلوهای اطلاع رسانی

آن‌طور که در حضور خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی نیز گردشگران پا روی کاخ سوخته می‌گذاشتند و روی پله‌های این سایت‌ها راه می‌رفتند. بی‌توجه به طناب‌های کشیده شده و بدون اینکه نیروی یگان از این شهر به سراغشان برود و یا حتی یک راهنمای گردشگری آنها را هدایت کند.

گردشگران شهر سوخته هر زمان پا به این محوطه باستانی بگذارند با تَلی از خاک روبرو می‌شوند و بخش‌هایی از زمین که باز شده و مورد کاوش قرار گرفته را می‌بینند؛ اما به طور حتم چیزی از آن سر درنمی‌آورند چون حتما باید کسی باشد که درباره این محوطه‌ها به آنها توضیحات دهد.

توضیحات تابلوهای اطلاع‌رسانی این محوطه‌ها نیز کافی نیست؛ مگر آنکه هیأت کاوش در حال کار باشند و بخشی از وقتشان را به ارائه توضیح به بازدیدکنندگان اختصاص دهند.

تمام محوطه پر از خرده سفال است

مرادی معاون هیأت باستان شناسی و مسئول کاوش در منطقه مسکونی شهر سوخته به میگوید: دو راه برای کسب اطلاعات درباره این شهر پیش‌روی گردشگران است؛ یکی اخبار رسانه‌ها از این شهر و دیگری خواندن کتاب و مقالات که البته مخاطبش خاص است.

بیشتر محوطه‌های کاوش شده فاقد تابلوهای اطلاع رسانی هستند

عضو هیأت حفاری شهر سوخته از طرح ساماندهی گردشگران خبر می‌دهد و به خبرنگار مهر می‌گوید: باید مسیر مشخص بازدید تعریف شود و تابلوهای اطلاع‌رسانی مناسب‌تری در اینجا قرار گیرد؛ حتی می‌بایست راهروها و رمپ‌هایی را برای گردشگران ایجاد کرد که گردشگر روی آن قدم بگذارد؛ نه روی محوطه کاوش شده. چنین طرحی در سال ۸۹ تهیه شد اما هیچ‌وقت به سرانجام نرسید.

منصور سید سجادی باستان‌شناس محوطه شهر سوخته نیز طرحی برای این شهر دارد که با اجرای آن گردشگران کمتر نیاز به حضور راهنما خواهند داشت.

«دالان تاریخ» عنوان طرحی است که سید سجادی درباره آن می‌گوید: مانند کشور مصر که دالانی را ایجاد کرده و مردم با راه رفتن، تمام تاریخ مصر را پیش‌روی‌شان می‌بینند و در برخی از قسمت‌ها، افراد تاریخ مصر را بازی می‌کنند، من هم در چهار سال پیش طرح «دالان تاریخ سیستان» را با همه ابعادش و معرفی زندگی مردم دادم.

می‌دانم که این پروژه بزرگ و هزینه‌بر است، اما اگر این دالان در کنار موزه احداث شود، می‌توان با یک بار دور زدن در آن دالان، تاریخ اساطیری و تاریخ پیش از اسلام و... در شهرسوخته را با همه اتفاقاتش مشاهده کرد.

او می‌گوید: الان بازدیدکننده شهر سوخته چه اطلاعاتی از این شهر بدست می‌آورد؟ آیا چیزی به جز چهار دیوار شکسته، دو کوره و دو خورده سفال می‌بیند؟ باید کاری کنیم که اطلاعات مربوط به شهر سوخته را به صورت ملموس در اختیار گردشگران قرار دهیم.

گردشگران روی محوطه‌های باستانی قدم می زنند!

شهر سوخته اگرچه از نظر باستان‌شناسی در میان ایرانیان و یا حتی کشورهای خارجی بسیار اهمیت دارد، اما از نظر گردشگری به این شهر کمترین توجهی شده است؛ چون نه طرح گردشگری دارد و نه اقدامات مناسب حفاظتی و یا اقامتی برای آن انجام شده است.

حتی شهر سوخته دارای کمترین مراکز اقامتی در اطراف خودش است تا گردشگران بتوانند نه تنها از این سایت بلکه از موزه غنی آن نیز استفاده کرده و دغدغه‌ای برای اقامت نداشته باشند.