به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ با توجه به تعداد تولیدات در سینما و افزایش درخواست برای تولید در این صنعت، مساله کمبود سالن های سینمایی و در نهایت ظرفیت پایین نمایشی در سراسر کشور بیش از گذشته احساس می شود، ساخت و بازسازی سالن های سینمایی یک از مهمترین سیاسیت هایی است که توسط موسسه «سینما شهر» و با مدیریت مجید مسچی دنبال می شود.
با توجه به مسئولیت های این موسسه در زمینه ساخت و تجهیز سالن های سینما با مسجی گفتگویی داشتیم که وی در بخش اول این مصاحبه به رونق ساخت و ساز سالن های سینما در مجتمع های تجاری اشاره کرد و اینکه بخش خصوصی به این نتیجه رسیده است که ساخت سالن های سینما در مجتمع های تجاری بازگشت اقتصادی بیشتری نسبت به هایپرمارکت ها دارد.
اما در قسمت دوم این مصاحبه درباره تغییر کاربری سینماهایی که به دلایل مختلف دیگر نمی توانند در چرخه اکران قرار گیرند صحبت کردیم و اینکه یک سالن سینما در چه شرایطی می تواند مجوز تغییر کاربری خود را دریافت کند. این مدیر سینمایی می گوید که وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ مسئولیتی در زمینه ارائه مجوز تغییر کاربری سالن سینمایی ندارد و این شهرداری است که باید در این زمینه تصمیم می گیرد. همچنین او در بخش دیگری از صحبت های خود به لزوم ساخت سالن های سینمایی در کشو اشاره می کند و معتقد است که اگر روند بازسازی و ساخت سینماهای چند سالنه در کشور ادامه پیدا کند می توان تا ۸ سال آینده دیگر نگران تخریب و یا تغییر کاربری سالن های سینماها نباشیم، چرا که تعداد سالن های سینمایی در کشور افزایش قابل توجهی پیدا می کند.
با ما و این مصاحبه همراه باشید:
*هرچند شما می گویید که شرایط مناسبی را برای بازسازی سالن های سینما در اختیار سینمادارها می گذارید، اما سینمادار بخش خصوصی حتی در تهران هم به دلیل عدم بازگشت سرمایه تمایلی به این بازسازی ندارد. به عنوان مثال سالن های دولتی در محدوده خیابان ولیعصر بازسازی شده‌اند اما سالن های بخش خصوصی به دلیل نگرانی صاحب سینما از بازگشت سرمایه هنوز بازسازی نشده‌اند.
-داستان تهران و بازسازی سالن های سینمایی آن کمی متفاوت است. واقعیت این است که هر کدام از این سینماها شرایط خاص خود را دارد و نمی توان فرمول کلی برای بازسازی آنها در نظر گرفت به عنوان مثال سینماهایی که در محدوه ولیعصر اشاره کردید، ۲ تا دولتی هستند و دولت هم مسائل خود را در بازسازی سینما دارد، در این میان سینما قدس توسط بخش خصوصی خریداری شده و قرار است بازسازی شود و این احتمال وجود دارد که در فاز اول، یک بازسازی برای بهتر شدن شرایط سینما داشته باشند و در فاز بعدی آن را تخریب کرده و به یک مجموعه تبدیل کنند. اما این مساله را نباید فراموش کرد که با آغاز به فعالیت سینما آزادی در آن محدوده شرایطی به وجود آمد تا بسیاری از مخاطبان این سینماها به سمت آزادی کشیده شوند.
البته سازه برخی از این سینماها اجازه چند سالن شدن را نمی دهد. در این میان تعدادی سالن وجود دارد که هرچند بازسازی شده اند اما به دلیل محل قرارگیری در شهر بازگشت اقتصادی مناسبی ندارد مانند سینما حافظ که بازسازی شده و تبدیل به سینمای چند سالن شده است اما بازگشت اقتصادی مناسبی ندارد اما از طرف دیگر سینما شکوفه که از نظر قرار گیری جغرافیایی از سینما حافظ پایین تر است توانسته با استقبال مخاطب همراه باشد. در واقع می توان گفت که محل قرار گیری سینما بسیار مهم است و سینماهایی که در بافت تجاری قرار گرفته اند چندان موفق نبوده و سینماهایی که نزدیک به بافت های متراکم مسکونی هستند با استقبال بیشتری همراه هستند.
بافت شهری ما در ایران به سرعت تغییر می کند به عنوان مثال محله هایی در تهران بوجود آمده که ۲۰ سال پیش اصلا نبوده است و این محل ها تبدیل به مرکز متراکم جمعیت شده که از آن جمله می توان به منطقه سعات آباد و پونک اشاره کرد که در گذشته مسکونی نبوده است و در کنار آن مناطقی مسکونی قدیمی هم تبدیل به مراکز تجاری شده است به همین دلیل نیازهای شهری نیز تغییر کرده اما در کشورهای اروپایی و آمریکایی از ۲۰۰ سال قبل یک سالن تئاتر و یا اپرا وجود داشته که هنوز هم مورد استفاده است و خیلی تغییر نکرده است و کاربری آن همچنان باقی می ماند اما در ایران به دلیل اینکه کاربری های شهری تغییر می کند ممکن است بعد از گذشت چند سال ملک سینمایی یک فرد، دیگر کاربری چندانی نداشته باشد و بتواند کاربری تجاری مناسب داشته باشد.
برای چنین مواردی راه حل های چند وجهی لازم داریم و اینکه همه انرژی خود را بگذاریم که سینماهای موجود را از ترس تغییر کاربری و بازسازی دور کرده و سینماداران را متقاعد کنیم چنین اندیشه‌ای اشتباه است. در واقع بسیاری از سینماداران به دلیل دید سنتی که دارند معتقدند سینمای جدید نباید ساخته شود و همین سینماهای موجود ظرفیت پایینی دارند و اگر سینمای جدید ساخته شود ظرفیت این سینماها کاهش پیدا می کند. بالاخره باید قبول کنیم که مردم نیاز به خدمات بهتر و بیشتری دارند و این مساله باید مورد توجه قرار گیرد. البته توزیع فروش هم از اهمیت بسیاری برخوردار است به عنوان مثال ۲۰۰ سینما در کشور وجود دارد که از این میان تنها ۶ سینما ۵۰ درصد فروش کل را به خود اختصاص می دهند. این سینماها اکثرا جدید هستند و یا بازسازی شده اند. مانند سینما هویزه مشهد که یک سینمای قدیمی است اما بعد از بازسازی ۸ سالن دارد و از فروش خوبی برخوردار است.
اگر هنوز به نوستالژی های خود فکر کنیم که سینماهای قدیمی همچنان از فروش خوبی برخوردار است نمی توانیم گیشه موفقی داشته باشیم. در هیچ کجای دنیا این مساله وجود ندارد که یک سالن بزرگ داشته باشیم و فیلم نمایش داده شده آنقدر جذاب باشد که مردم به سینما بروند و عده ای دیگر در صف انتظار باشند بلکه سینماها این روزها ۲۰ سالن دارند و انواع فیلم ها را نمایش می دهند و مخاطب براساس سلیقه خود تصمیم می گیرد تا چه فیلمی را ببیند در این میان ظرفیت سالن ها نیز از متوسط رو به کوچک شده است.
با تمام این شرایط سینما رقبای بسیاری دارد و باید خود را به روز کند تا مخاطب به سینما کشیده شود، به عنوان مثال ال سی دی های خانگی خود یک انقلاب در حوزه نمایش خانگی بود و با راه یافتن این تکنولوژی به خانه ها یکی از عوامل جذابیت سینما که اندازه تصویر بود از بین رفته است. یکی از جذابیت هایی که در حال حاضر برای سینما مانده است صدا است. بنابراین این بخش بسیار مهم شده است به گونه ای که ظرف چند سال گذشته ۳ استاندارد صدا عوض شده است. به همین دلیل سینما باید جذابیت های خود را نگه دارد، نمایش سه بعدی که به سینماها راه یافت یکی از دلایلی بود که سینما نمی خواست از رقبای خود عقب بماند در ایران هم همینگونه است و باید به رقبای خود فکر کنیم. سینما تقلا می کند تا در برابر رقبای خود به بقا ادامه دهد، یکی از مهمترین مسائل در این زمینه تنوع اکران است و سینماها شرایطی را فراهم کرده اند که مخاطب این امکان را داشته باشد که از میان چند فیلم یک فیلم را برای تماشا انتخاب کند.
*در خیابانی مانند ولیعصر که پرتردد است چند سینما را می توان به سینمای چند سالن تبدیل کرد. آیا این منطقه پتانسیل جذب مخاطب برای این تعداد سالن را دارد؟ و آیا این امکان وجود دارد که با تغییر کاربری برخی از این سالن ها موافقت شود؟
-سینما به قدری در ایران و در تهران کم است که نگرانی این که در یک منطقه چند سالن سینما داریم وجود ندارد البته این امکان هست که در آینده چنین نگرانی هایی بوجود آید. ما برای سینما صفر و ۱۰۰ نداریم. یک سری سینما داریم که فروش خوبی دارد مانند پردیس کوروش که اگر بگوییم سینماهای خود را تبدیل به لباس فروشی کنید هیچ وقت قبول نمی کنند چرا که از فروش خوبی برخوردار است از طرف دیگر یک سری سینما داریم که فروش آن صفر است و در این میان سینماهای دیگری هم داریم که فروش آن متوسط است، اینکه اعلام کنیم با تغییر کاربری سینماها موافقت می کنیم این گونه نیست که تنها سینماهایی که فروش ندارند از این طرح استقبال کنند و ممکن است سینماهایی که فروش خوبی دارند به دلیل منافع اقتصادی درخواست تغییر کاربری دهند. در چنین شرایطی سینماهای متوسط ترجیح می دهند که دیگر تلاشی برای فروش مناسب نکنند و در نهایت ممکن است که تعداد سینماهای تهران به ۱۰ سالن برسد. یک آیین نامه ای سال ها پیش نوشته شده بود که تعدادی از سالن ها بر مبنای آن تغییر کاربری می دهند که براساس آن اگر سینمادار می خواهد سینمای خود را تغییر کاربری دهد یک سینمای دیگر بسازد و یا بازسازی کند تا اجازه تغییر کاربری به آن داده شود. به عنوان مثل سینما کریستال در خیابان لاله زار زمانی توانست تغییر کاربری بگیرد که صاحب آن سینمای شهر لنگرود را که برای خودش بود، بازسازی کرد.
*در روند تغییر کاربری سالن های سینمایی که دیگر نمی توان از آن به عنوان سالن سینما استفاده کرد، وزارت ارشاد چه اندازه کمک می کند؟
-این را باید بگویم که تغییر کاربری وظیفه ارشاد نیست و موافقت و یا مخالفتی با تغییر کاربری ندارد بلکه وظیفه شهرداری است یعنی مالک یک زمین دارد که می خواهد تغییر کاربری دهد و این شهرداری است که با عوارض و طرح جامع شهری می تواند با آن موافقت کند. بنابراین نهاد متولی تغییر کاربری شهرداری است و شهرداری می گوید که وزارت ارشاد باید با انحلال سینما موافقت کند به همین دلیل سینمادار برای انحلال نیاز به موافقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد. با برگه موافقت انحلال از سوی وزارت ارشاد، صاحب ملک باید به شهرداری برود و شهرداری اقدامات لازم را انجام دهد تا ملک تبدیل به ملک تجاری شود. در این پروسه بسیاری از سینماهایی که تغییر کاربری گرفته اند نمی توانند با ملک خود کاری انجام دهند که این سینماها دو دسته هستند؛ اول اینکه سند ملک و سر قفلی برای دو نفر است یعنی ملک برای یک فرد است و حق کسب و کار برای نفر دیگر است در این شرایط تنها صاحب زمین است که از این مساله سود می برد به همین دلیل صاحب سینما هیچ گاه چنین کاری انجام نمی دهد به همین دلیل است که تعدادی از سینماها که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با انحلال آن موافقت کرده است به صورت نیمه مخروبه باقی مانده است. برخی دیگر که مشکل سند ندارند به دلیل عوارض بالایی که شهرداری از آنها برای تغییر کاربری می خواهد و توان پرداخت آن را ندارند دست به این کار نمی‌زنند.
*اگر سالن هایی از این دست تغییر کاربری پیدا کند، به ظرفیت سینماهای کشور صدمه وارد نمی شود؟
-ما باید ظرفیت نمایشی در کشور را به حدی برسانیم که تعطیل شدن یک سینما ضربه ای به کسی وارد نکند. اگر ۱۵ سال پیش یک سینما تعطیل می شد به این معنا بود که فروش بالایی از دست می رفت اما امروز دیگر اینگونه نیست چرا که به نسبت گذشته تعداد سینماهایی که فروش بالایی دارند بیشتر شده است و تعطیل شدن یک تک سالن خیلی در فروش فیلم ها تاثیرگذار است.
اگر روند ساخت سینما به همین منوال فعلی پیش رود شاید تا ۸ سال آینده دیگر نگران تعطیلی یک سینما نباشیم و بگوییم هر سینمایی که می خواهد تغییر کاربری دهد مشکلی نیست، اما امروز موقعیت چنین کاری وجود ندارد.
به عنوان مثال چین در حال تبدیل شدن به قطب اکران سینمای جهان است، در این کشور هر سال فروش سینما دو برابر می شود و در سال ۲۰۱۴ بعد از آمریکا بزرگترین بازار فروش فیلم در دنیا بود. در این کشور هر سال تعداد سالن های سینما دو برابر می شود و فیلم های همه کشورها را تقریبا نشان می دهد. حتی آمریکا در این کشور سینما می سازد تا فیلم های خود را در آن نمایش دهد اما چون ما در ایران محدودیت اکران داریم روند سرمایه گذاری مانند کشورهای دیگر نیست.