به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ آیین رونمایی از کتاب «جشن‌ها و جشنواره‌های ایرانیان» نوشته بهروز بیگ‌وند، عصر امروز، دوشنبه ۱۹ بهمن با حضور ابوالقاسم اسماعیل‌پور، افتخار حسین عارف، جواد انصافی و نویسنده کتاب در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
قدسی بودن جشن‌های ایرانیان
دکتر ابوالقاسم اسماعیل‌پور، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر پرکار حوزه‌های اسطوره و فرهنگ عامه در این مراسم گفت: ایران یک فرهنگ درازآهنگِ هفت‌هزار ساله را پشت‌سر گذاشته است. فرهنگ عیلامی که فرهنگ پیشاآریایی ایرانیان است، هفت‌هزار سال قدمت دارد. این فرهنگ جشن‌های بسیاری در دل خود داشت.
وی افزود: آریایی‌هایی که حدود چهار هزار سال پیش وارد ایران شدند، فرهنگ و خط عیلامی‌ها را گرفته و با داشته‌های خود ترکیب کردند. بر این اساس جشن‌های عیلامی‌ها وارد فرهنگ آریایی نیز شد.
اسماعیل‌پور ادامه داد: واژه جشن از «یسن» به معنای ستایش و نیایش می‌آید. این مساله نشان می‌دهد که جشن‌های ایرانیان آیینی بوده و جنبه دینی داشته‌اند؛ به عبارتی حول همه این جشن‌ها قداستی دیده می‌شود.
نوروز جشنی فراملی است
این محقق و اسطوره‌شناس در بخش دیگری از سخنان خود به جشن نوروز اشاره کرد و گفت: منابع اسلامی بیشترین اخبار را درباره جشن نوروز ارائه کرده‌اند، در صورتی که در پیش از اسلام جشن‌های دیگری نیز وجود داشت. این مساله به دلیل آن است که جشن نوروز در فرهنگ اسلامی نیز مورد پذیرش قرار گرفت.
اسماعیل‌پور اضافه کرد: در دوران پیش از اسلام دو جشن مهم در ابتدای سال جدید برگزار می‌شد؛ جشن فروردگان و جشن نوروز. جشن فروردگان، جشن مهمی بود که اختصاص به زرتشتی‌ها داشت، اما جشن نوروز متعلق به تمام اقوام ایرانی و نه صرفا زرتشتی‌ها بود. از این مساله نتیجه می‌گیریم که جشن نوروز جشنی ملی و فراملی و جشن فروردگان جشنی دینی بوده که در نهایت این دو با هم ترکیب شده‌اند. جالب است که در دوران پس از اسلام نیز تنها جشن‌هایی که ملی بوده‌اند، مورد پذیرش قرار گرفتند؛ به عنوان مثال جشن سده که جشنی کاملا زرتشتی بود، در دوران پس از اسلام از رونق افتاد.
نویسنده کتاب «اسطوره آفرینش در آیین مانی» در ادامه درباره دلیل فراملی بودن جشن نوروز گفت: جشن نوروز قدمتی پنج هزار ساله دارد. این جشن به‌جز کشورهای فارسی زبان گرجستان و افغانستان، در کشورهایی چون ترکیه، قزاقستان، قرقیزستان و دیگر مناطقی چون ایالت‌های اوستیا و قفقاز، نیز رواج دارد که ارتباطی با فرهنگ گذشته ایران ندارند. در این کشورها آیین‌های بسیاری برای عید نوروز برگزار می‌شود که در فرهنگ ایرانی ناشناخته‌اند.
اسماعیل پور همچنین درباره ویژگی‌های پژوهش بهروز بیگ‌وند نیز اشاره کرد: عموم کتاب‌هایی که پیشتر در این موضوع نوشته شده صرفا به «جشن»ها پرداخته‌اند، اما ویژگی پژوهش بهروز بیگ‌وند در این است که «جشنواره»ها و جشن‌های روستایی را نیز معرفی کرده است.
وی افزود: کتاب «جشن‌ها و جشنواره‌های ایرانیان» اثر جذابی است که برای طیف‌های مختلف سنی مفید است و حرف‌هایی برای گفتن دارد. همه کسانی که قصد دارند درباره فرهنگ گذشته ایران اطلاعاتی داشته باشند، با مطالعه این کتاب می‌توانند به هدف خود دست پیدا کنند.
محملی برای معرفی فرهنگ ایرانی به جهانیان
افتخار حسین عارف، رییس موسسه اکو، یکی دیگر از میهمانان مراسم رونمایی از کتاب «جشن‌ها و جشنواره‌های ایرانیان» بود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: من چاپ‌های گذشته این کتاب را نیز دیده بودم که با وجود داشتن تصاویر بسیار، با کیفیتی معمولی منتشر شده بودند، اما اکنون چاپ این کتاب بسیار نفیس و خوشایند است.
وی افزود: ویژگی دیگر این کتاب در دوزبانه بودن آن است. به نظر من چاپ این‌گونه کتاب‌ها باعث رونق دوباره فرهنگ ایرانی در سراسر جهان می‌شود. زبان فارسی تا سال‌ها زبان اصلی بسیاری از کشورهای منطقه بود و حتی ما پاکستانی‌ها نیز به زبان فارسی سخن می‌گفتیم، اما امروز زبان و فرهنگ فارسی رونق گذشته را ندارد و چاپ چنین کتاب‌هایی می‌تواند باعث رونق دوباره این زبان و فرهنگ شود.
بیگانگی مردم امروز با آداب و رسوم گذشته ایران
نویسنده کتاب نیز در این مراسم گفت: این کتاب ابتدا با کیفیتی معمولی در سال گذشته منتشر و استقبال زیادی از آن شد، به‌گونه‌ای که به چاپ چهارم خود رسید. همین مساله باعث شد تا به فکر انتشار آن به صورت دوزبانه و با کیفیتی نفیس باشم که خوشبختانه محقق شد.
وی افزود: متاسفانه مردم ما با تاریخ و آداب و رسوم خود بیگانه شده‌اند. احیای دوباره فرهنگ گذشته ایران به ویژه جشن‌های آیینی سبب نگارش این کتاب بود. بخشی از کتاب نیز به گردشگری کشاورزی اختصاص پیدا کرده است.
بیگ‌وند ادامه داد: به دلیل آنکه اکثر جشن‌های ایرانیان در کشورهای عضو سازمان اکو نیز مرسوم است، تصمیم دارم پژوهشی درباره این جشن‌ها نیز انجام دهم. بنابراین کتاب بعدی من دانشنامه جشن‌های کشورهای عضو اکو است.
جواد انصافی، هنرمند نمایش‌های سنتی ایرانی نیز در این مراسم گفت: نمایش‌های سنتی ایرانی مثل سیاه‌بازی همه از آیین‌ها و جشن‌های کهن ایرانی نشات گرفته‌اند و داستان آنها نیز تمثیلی از این جشن‌هاست.
وی افزود: بهروز بیگ‌وند در این کتاب با قلمی روان فرهنگ قدیم ایران را به اهالی امروز می‌شناساند. متاسفانه ایرانیان امروز دانشی درباره آیین‌ها و فرهنگ کهن خود ندارند. پیشنهاد من این است که تک‌تک جشن‌های معرفی شده در این کتاب، موشکافی و اجزای آن بررسی شود.
«جشن‌ها و جشنواره‌های ایرانیان» نوشته بهروز بیگ‌وند با شمارگان هزار نسخه، ۱۷۶ صفحه رنگی، با کیفیت نفیس به صورت ناشر ــ مولف منتشر شده است.