به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه اعتماد؛ سي‌ويكمين جشنواره موسيقي فجر هم با برگزاري مراسم اختتاميه و معرفي برگزيدگان جايزه باربد به پايان رسيد تا مهر تاييدي باشد براي بستن پرونده سالي سخت براي موسيقي؛ سالي كه جدا از حاشيه‌هاي معمول در اين حوزه، با لغو يا برهم زدن كنسرت‌هاي موسيقي، شايبه ممنوع‌الكاري خوانندگان و مهم‌تر از همه كمبود بودجه همراه بود. جشنواره امسال موسيقي رويكردهاي جديدي را در دستور كارش قرار داد كه از تلاش‌ها براي خصوصي‌سازي اين جشنواره گرفته تا تغييرات در شكل برگزاري و اضافه كردن جايزه باربد، فارغ از جلب رضايت و حمايت از جانب بخش دولتي، اقبال هنرمندان و فعالان اين حوزه را هم به همراه داشته باشد. تاكيد دوباره بر شرايط سخت موسيقي و البته تقدير از روند برگزاري جشنواره موسيقي توسط علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نشان مي‌دهد كه دست‌كم اين جشنواره براي رسيدن به تمام اهداف تعيين‌شده راه سختي را در پيش دارد كه البته پيش از همه آنها بايد در كنار بهبود شرايط از داشته‌ها و امكانات موجود در حوزه موسيقي دفاع كرد.
مراسم اختتاميه سي‌ويكمين جشنواره موسيقي فجر شنبه‌شب با برپايي مراسم فرش قرمز هنرمندان و با حضور علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت يازدهم و علي مرادخاني معاون هنري وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي از ساعت ١٩ در تالار وحدت تهران شروع شد و طي آن به جز سخنراني‌هاي علي جنتي، علي مرادخاني و حميدرضا نوربخش، مدير سي‌ويكمين جشنواره موسيقي با معرفي برگزيدگان جايزه باربد تا ساعات پاياني شب ادامه داشت. مهم‌ترين بخش صحبت‌هاي علي جنتي در اين مراسم درباره لغو كنسرت‌هاي موسيقي در برخي شهرها و تاييد و دفاع از شرايط اجراي زنده موسيقي اختصاص داشت؛ «موسيقي با ظرفيت‌هاي متنوعي كه دارد مي‌تواند به عنوان يكي از بهترين ابزارها در عرصه ديپلماسي عمل كند اما متاسفانه ديده‌ايم كه در برخي دوره‌ها پيرامون اين موضوع بي‌توجهي صورت گرفته است. به هر حال من اميدوارم كه اين هنر بتواند جايگاه خود را پيدا كند. ما اين روزها شاهد اين هستيم كه سرماي زمستان با گرماي موسيقي تعديل شده است.» جنتي در ادامه صحبت‌هايش ترجيح داد مستقيما از اتفاقات رخ داده در برگزاري كنسرت‌هاي موسيقي در شهرستان‌ها و لغو آنها صحبت كرده و اين اطمينان را بدهد كه تمام شوونات لازم براي اين اجراها از پيش در نظر گرفته شده است. جنتي با اشاره به حضور پررنگ تماشاگران در سالن‌هاي اجرا و علاقه مردم به موسيقي گفت: «همه ما بايد در كنار تعصبات افراطي به آنچه شرح مقدس مباح دانسته توجه كنيم و به جاي بر هم زدن و لغو كنسرت‌ها به فراگير شدن هنر ايراني- اسلامي بپردازيم و بدانيم موسيقي به عنوان بهترين و رساترين شيوه‌هاي انتقال فرهنگ و رسيدن به آرامش و فراغت جوانان مي‌تواند نقش اساسي ايفا كند. متاسفانه طي ماه‌هاي گذشته با وجود صدور مجوزهاي قانوني از سوي نهادهاي دولتي شاهد لغو كنسرت‌ها هستيم و عده‌اي با استفاده از امكانات مختلف تلاش مي‌كنند اين ماجرا را عملي خلاف شرع عنوان كنند. البته كه گاه تخلفاتي از سوي مجريان و حتي مستمعان رخ مي‌دهد اما ما ضمن احترام به همه عقايد و ديدگاه‌ها، به كساني كه دانسته و نادانسته بي‌جهت فضا را ملتهب مي‌كنند مي‌گوييم كه چنين رويكردي آنچنان كه بايد، درست نيست. ما به كساني كه دغدغه ديني دارند اطمينان مي‌دهيم كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ضمن پاسخگويي به شوون ديني، كاملا با ايجاد يك فضاي سالم و قانونمند اجراهاي زنده موسيقايي موافق است.»
بخش ديگري از صحبت‌هاي وزير ارشاد در اين مراسم در كنار دفاع از اضافه شدن جايزه باربد و تاكيد بر تلاش براي حضور هنرمندان شاخص، به اقتصاد موسيقي اختصاص داشت. صحبت‌هايي كه بعدتر و در قالب سخنراني علي مرادخاني و اعلام دوبرابر شدن بودجه موسيقي در سال آينده صورت عيني‌تري به خود گرفت. علي مرادخاني در صحبت‌هايش ضمن تشكر از حضور دستيار ويژه رييس‌جمهور و سخنگوي دولت يازدهم در اين مراسم گفت: «بنده بيش از ۱۴ سال به عنوان مدير مركز موسيقي وزارت ارشاد فعاليت مي‌كردم و بي‌اغراق مي‌توانم بگويم كه اين جشنواره يكي از بي‌نظيرترين جشنواره‌هاي موسيقي فجر بوده و من تاكنون چنين كيفيت و استقبالي را مشاهده نكرده‌ام، اما در اين دوره چنين فضاي خوبي اتفاق افتاد. به هر ترتيب من از همه دولتمردان عزيز مي‌خواهم كه با توجه به هنرمنداني كه اين‌گونه با بضاعت خود وارد فضا شده‌اند توجه بيشتري كنند و انتظارات آنها را نيز برآورده سازند.»
تقدير از رافائل ميناسكانيان، داوود گنجه‌اي و ملك مسعودي مقدمه‌اي براي شروع اهداي جوايز سي‌ويكمين جشنواره موسيقي فجر بود. براي بخش موسيقي كلاسيك اين دوره، دو جايزه بهترين آهنگساز و بهترين آلبوم در نظر گرفته شده بود كه اولين جايزه اين بخش به عنوان بهترين آهنگساز به امين هنرمند براي آلبوم «شكوه‌هاي بي‌كلام» تعلق گرفت. در اين بخش به جز امين هنرمند، شهرداد روحاني (دو آلبوم باغ ايراني و خليج‌فارس) و سعيد شريفيان (دو آلبوم «و اينك بي‌كرانگي» و «به زمين و آفتاب») به عنوان نامزد معرفي شده بودند. امين هنرمند، سعيد شريفيان و شهرداد روحاني همچنين در بخش بهترين آلبوم هم به عنوان نامزد معرفي شده بودند كه در نهايت جايزه اين بخش به شهرداد روحاني براي آلبوم «باغ ايراني» رسيد. شهرداد روحاني بعد از دريافت جايزه‌اش در صحبت‌هايي كوتاه گفت: «اين قطعه را براي پدرم ساخته بودم اما زماني كه اين كار تمام شد پدرم رضا روحاني از دنيا رفته بود، اما مطمئن هستم حالا كه ميان ما نيست، روحش با من است.» در ادامه و در بخش موسيقي تلفيقي سه جايزه بهترين آهنگساز و بهترين آلبوم اعلام شد و به ترتيب اين جوايز به گروه «داركوب» (به سرپرستي همايون نصيري براي آلبوم «نوكوب»)، آلبوم «ماه و ماهي» اثر حجت اشرف‌زاده و امين و آرش بيات رسيد. در بخش موسيقي فيوژن جايزه بهترين آلبوم به «گذر» اثر سياوش روشن رسيد. اهداي جوايز باربد با جوايز بخش پاپ ادامه پيدا كرد و در مهم‌ترين جايزه اين بخش جايزه بهترين خواننده به محمد اصفهاني براي آلبوم «شكوه» رسيد. محمد اصفهاني بعد از دريافت جايزه‌اش از دست سالار عقيلي در صحبت‌هاي كوتاهي ضمن تشكر از تمام كساني كه در ايجاد مسير رو به رشد او در بين مخاطبان تلاش كرده‌اند از ملك مسعودي و علي جهاندار نام برد و ضمن تشكر از حسين خواجه‌اميري و محمدرضا شجريان از اين دو خواننده به عنوان اسطوره‌هاي خودش نام برد. جايزه بخش بهترين آهنگساز به گروه «چارتار» براي آلبوم «باران تويي» رسيد و آلبوم «عشق يعني» اثر فريدون آسرايي و بهروز صفاريان به عنوان بهترين آلبوم اين دوره معرفي شد. بهروز صفاريان و فريدون آسرايي بعد از دريافت جايزه‌هاي‌شان نگاه جدي به اين بخش در اين دوره جشنواره موسيقي فجر را مثبت ارزيابي كردند.
بعد از اهداي جوايز اين بخش، سهراب پورناظري و گروهش قطعاتي را اجرا كردند. پورناظري قبل از اجراي برنامه خود با تقدير از حضور حسين فريدون، دستيار ويژه رييس‌جمهور و محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت يازدهم به طور تلويحي به مشكلات موجود در حوزه موسيقي در سال‌هاي اخير اشاره كرد و اجرايش در اين مراسم را به محمدرضا شجريان تقديم كرد: «بسيار خوشحالم كه امشب با همراهي دوستان هنرمندم به اجراي برنامه مي‌پردازم. سه سال پيش به هنگام برگزاري جشن «موسيقي ما» كه دولت تدبير و اميد هم تازه روي كار آمده بود از رييس‌جمهور محترم خواستم كه راه حوزه موسيقي را باز كند، اما ظاهرا سه سال است كه كاري از دست‌شان برنيامده اما از دست من برمي‌آيد كه اجراي امشب را به محمدرضا شجريان تقديم كنم.» مراسم اهداي جوايز با اهداي جايزه بخش موسيقي نواحي در بخش بهترين آلبوم ادامه يافت و اين جايزه به آلبوم «شمال خراسان» با هنرمندي سهراب محمدي رسيد. اما جايزه بخش «ايران فرهنگي» كه به عنوان متفاوت‌ترين جايزه در ميان جوايز باربد معرفي شده بود، تنها از سه اثر «شبگرد كولي باد» سهراب پورناظري و روبيك آرتوزوبيان، آلبوم «هزارتوي قفقاز» افشار نامور و فيروز ويسانلو، «ري تا روم» سعيد نايب‌محمدي با اهداي سه لوح تقدير شد. اين جايزه درحالي اعلام شد كه هيچ لوح تقدير يا تنديسي براي تقديرشدگان در نظر نگرفته شده بود و حسين فريدون و محمدباقر نوبخت، نمايندگان رييس‌جمهور تنها به دست دادن با اين سه برگزيده اكتفا كردند.
اما در بخش موسيقي ايراني جايزه بهترين آلبوم‌سازي به اردشير كامكار به خاطر آلبوم «يقين گمشده» رسيد. در بخش بهترين خواننده موسيقي ايراني و با انصراف همايون شجريان، حميدرضا نوربخش و محمد معتمدي در اين بخش، اين جايزه در نهايت به عليرضا قرباني براي آلبوم «قطره‌هاي باران» رسيد. عليرضا قرباني بعد از دريافت جايزه‌اش با اشاره به اينكه برگزاري جشنواره موسيقي فجر با اين شرايط اتفاقي مبارك است، گفت: «آنچه در اين بين مهم است اعتمادسازي است كه بايد براي اين جشنواره وجود داشته باشد و شرايط به گونه‌اي هدايت شود كه جشنواره جاذبه داشته باشد و طوري باشد كه خود هنرمندان جذب جشنواره شوند.» قرباني در بخش ديگري از صحبت‌هايش به موضوع شكايت خانه موسيقي از ساسان فاطمي پرداخت و پيشنهادي را مطرح كرد كه روز گذشته منتقدان خانه موسيقي هم بعد از رسانه‌اي شدن شكايت از فاطمي در نامه‌اي از ارايه همين پيشنهاد قبل از انجام شكايت خبر داده بودند. قرباني ضمن تشكر از همه بزرگان موسيقي گفت: «اين روزها مشكلي ميان خانه موسيقي و برخي منتقدان به وجود آمده كه شرايط چندان مطلوبي نيست. من از همه بزرگان خانه موسيقي مي‌خواهم كه با گوش شنوايي كه دارند به جاي طرح شكايت خود در محاكم قضايي شكايت خود را پس بگيرند و با گفت‌وگو مشكل را حل كنند.» جايزه بخش بهترين آهنگساز موسيقي ايراني هم در نهايت به هوشنگ كامكار براي آلبوم «كوچ بنفشه‌ها» رسيد. كامكار بعد از دريافت جايزه‌اش در صحبت‌هايي كوتاه گفت: «دوست داشتم جوان‌ها در جشنواره تشويق شوند. در جلسات هم گفتم بهتر است ما را تشويق كنيد، اما جوايز را به جوان‌ها بدهيد. به هر صورت اميدوارم اين مهم در سال‌هاي بعد محقق شود.»
در بخش آلبوم باكلام موسيقي ايراني كه به عنوان بخش ويژه جوايز باربد معرفي شده بود آلبوم‌هاي باده تويي (حسين عليزاده / محمد معتمدي)، نه فرشته‌ام، نه شيطان (تهمورس پورناظري/ همايون شجريان)، وطن (نويد دهقان/ سالار عقيلي)، قطره‌هاي باران (كيخسرو، تهمورس و سهراب پورناظري/ عليرضا قرباني) و چه آتش‌ها (علي قمصري / همايون شجريان) به عنوان نامزد معرفي شده بودند كه درنهايت جايزه اين بخش به همايون شجريان و تهمورس پورناظري براي آلبوم «نه فرشته‌ام، نه شيطان» رسيد. تهمورس پورناظري براي دريافت اين جايزه روي صحنه حاضر نشد و همايون شجريان به تنهايي براي دريافت جايزه روي صحنه آمد. پرونده سي‌ويكمين جشنواره موسيقي فجر در نهايت با صحبت‌هاي كوتاه همايون شجريان و اجراي گروه كامكارها بسته شد.
همايون شجريان: آواز در گلو نمي‌ماند
از عليرضا قرباني به خاطر حرف‌هاي خوبش سپاسگزارم و سهراب پورناظري عزيز كه من و پدر را با اجراي‌شان شرمنده كردند. خوبي آواز اين است كه در گلو نمي‌ماند. موسيقي همان‌طور كه صدا و آواز است، سكوت هم هست. آواز همان‌طور كه از عشق و انسانيت و شرايط اجتماعي مي‌گويد، گاهي اوقات با سكوت نيز همان پيام‌ها را بيان مي‌كند. من ياد گرفته‌ام به همه پيشكسوتان به خصوص به پدر و مادرم اداي احترام كنم. پدرم كه تمام تار و پودم از اوست. اسم باربد و اختصاص يافتن بخش جايزه به اين نام، نويدي را به اساتيد موسيقي ايران مي‌دهد. آلبوم «نه فرشته‌ام نه شيطان» را مديون آهنگسازي خوب تهمورس پورناظري هستم و با تصنيف «چرا رفتي» روي شعري از سيمين بهبهاني، حتي مخاطباني را پيدا كرديم كه كودكان خردسال بودند. دلم مي‌خواست اگر اين كودكان حوصله‌شان سر نمي‌رفت، كنسرت‌هايم را براي آنها آزاد مي‌گذاشتم.