به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایسنا؛ علی عزتی - رییس انجمن هنرمندان خودآموخته - در نشست این جشنواره، درباره برپایی این رویداد هنری اظهار کرد: امسال از تمام استانهای ایران، از یک تا چند نماینده در سومین جشنواره هنرمندان خودآموخته حضور خواهند داشت. علاوه بر نمایش ۱۲۰۰ اثر هنری از ۱۰۰ هنرمند، برنامههای دیگری مانند برگزاری ورکشاپ، پرفورمنس و نقالی در این دوره از جشنواره تدارک دیده شده است.
او ادامه داد: با گذشت ۱۰ سال از تأسیس انجمن هنرمندان خودآموخته سعی داریم به پیگیریهای مستندتری درباره این هنرمندان بپردازیم تا فردای بهتری برای این ژانر هنری پیش رو داشته باشیم. هر اثری که این هنرمندان خلق کردهاند، تأثیر شگرفی بر جامعه داشته است. وحدت و یگانگی میان همه طبقات اجتماعی از ویژگیهای آثار این هنرمندان است. فعالیت آنها بستری فراهم کرده که میتواند عامل و نقطه پیوند همه طبقات اجتماعی باشد. امروز انسان با هنر زندگی میکند. امیدواریم توجه به این ژانر هنری، اعتلایی را که برای آن متصور هستیم، فراهم کند و بهزودی روز جهانی هنرمندان خودآموخته را معرفی کنیم و جشن بگیریم.
در بخش دیگری از این نشست، اردشیر صالحپور - پژوهشگر هنر و استاد دانشگاه - با بیان اینکه هنرمندان خودآموخته بهصورت روحی و ماهوی تجلیات درونی خود را بیان میکنند، گفت: این بیان کردن، حالات مختلفی داشته است. یک نوع سادگی و صمیمیت در این هنر وجود دارد که آن را بیآلایش میکند. قرار است در سومین جشنواره هنرمندان خودآموخته، تازهترین دستاوردهای خلاقه هنرمندان گمنام و ناشناخته ایران بهنمایش گذاشته شود. هنرمندانی که هنرشان با زندگی آمیخته است.
سپس احمد محیط طباطبایی - عضو اجرایی کمیته موزههای ملی ایران (ایکوم) - اظهار کرد: گروهی از هنرمندان در سرزمین ما هستند که بدون داشتن سلسله مراتب آکادمیک و استاد - شاگردی، هنر خود را در قالبهای مختلف تجسمی عرضه میکنند. به همین دلیل سعی کردهایم که از این هنرمندان و انجمن آنها حمایت کنیم و وظیفه خود میدانیم، مجموعه هنرمندان خودآموخته ایران سروسامان پیدا کنند و بهصورت شخصیت رسمی در جامعه معرفی شوند. بهعنوان مثال، سالها پیش نقاشی قهوهخانهای هنرمندانی داشت که بهعنوان هنرمندان رسمی جامعه محسوب نمیشدند اما با تلاش و کوشش این هنرمندان و حامیان هنر، نقاشی قهوهخانهای از دهه ۴۰ به بعد بهعنوان هنر معرفی شد و خالقان آن در ردیف هنرمندان شاخص قرار گرفتند. همین رفتار باید با سایر گروههای هنری هم انجام شود.
او افزود: هنرمندان خودآموخته و هنرشان باید شناخته شوند و خود را عرضه کنند تا از حاشیه به متن بیایند. کمیته موزههای ایران سعی کرده حمایت عملی خود و امکان برپایی نمایشگاه آثار این هنرمندان را در موزهها فراهم کند. امیدوارم در آینده، موزهای از آثار و اشیای این هنرمندان با حمایت خود آنها و کسانی که در عرصههای مدیریت شهری و فرهنگی فعالیت میکنند، تأسیس شود. ما بین هنرمندان مشهور نیز کسانی را داریم که بهصورت خودآموخته، هنری را دنبال کردهاند. بهعنوان مثال لوریس چکناواریان علاوه بر فعالیت در حوزه موسیقی، یک نقاش خودآموخته است و نزد کسی تعلیم ندیده است.
محیط طباطبایی همچنین بیان کرد: حمایت از این هنرمندان، زمانی شکل درستی پیدا میکند که کسانی که مجموعهداری را در ذات خود دارند و جدا از نهادهای دولتی در این زمینه فعالیت میکنند، آثار این هنرمندان را در مجموعههای خود جا دهند.
در بخش دیگری از این نشست، احمد ابومحبوب - محقق و مترجم - با بیان اینکه هنر در ابتدا با خودآموختگی آغاز شد، گفت: هنر در آغاز، به آموزش نیاز نداشت و بنیادش با خودآموختگی و از داخل غارها آغاز شد. دو گونه هنر رسمی و غیررسمی داریم؛ هنر رسمی مورد توجه محافل هنری بود، اما هنر و ادبیات غیررسمی که با عنوان هنر فولکلوریک شناخته میشود، از دل عوام بیرون آمد و بیشتر از اینکه به درخواستهای سفارشی جواب بدهد، به خواستهای خود مردم، جامعه و درون آنها جواب میداد.
او افزود: آثار هنرمندان خودآموخته در تمام کشورهای دنیا وجود دارد و هنرمندان این عرصه در تمام رشتههای هنری فعالیت میکنند.
شیوا دولتآبادی - عضو انجمن روانشناسان - نیز در این نشست اظهار کرد: نگاهی که روانشناسی یا روانعصبشناسی به این هنر دارد، اینگونه است که این هنر، نیازی است که بشر برای بیان خود احساس میکند. وقتی بشر بهعنوان یک موجود اجتماعی که خود و روح زمانش را منتقل میکند، یک اثر خلق میکند، هنر او یک محصول اجتماعی است و باید بهصورت اجتماعی هم بیان شود. درک هنر از سوی مخاطب، همان چیزی است که ما را صیقل میدهد و با فرآیند ذهنی و عملی هنرمند که به خلق اثر هنری منجر شده است، همسو میکند.
او ادامه داد: نیاز است که هنر در معرض نگاه مردم قرار بگیرد و اتفاق مبارکی است که این امکان توسط انجمن هنرمندان خودآموخته در اختیار هنرمندان این عرصه قرار گرفته است. اگر به هنر آلوده شویم حتما انسانهای سالمتری خواهیم بود.
داود محمدنیا - مشاور ارشد وزارت خارجه - نیز در این نشست اظهار کرد: هنر، تأثیر بسیار بزرگی در سیاست و بویژه در سیاست خارجی دارد. پیش از این تصور میشد، هنر که از جنس تخیل و ادراک است نمیتواند ارتباطی با سیاست که عقل محض و تدبیر است، داشته باشد؛ اما امروز اینگونه نیست. ما به موازات دیپلماسی رسمی، با عرصهای به نام دیپلماسی عمومی مواجه هستیم که معنای آن، حرف زدن با نخبگان جوامع است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که هنر در این میان بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
او افزود: سالهایی که با دکتر ظریف در سازمان ملل فعالیت میکردیم، نمایشگاههای بسیاری از هنرمندان ایرانی برگزار شد که وجهه هنر ایرانی را به دنیا معرفی کرد.
مسعود ناصری - کارشناس هنری - نیز اظهار کرد: در تعریف عادی، هنرمند خودآموخته هنرمندی است که بهصورت آکادمیک آموزش رسمی ندیده است و در دنیای هنر مدرن، این امکان را دارد که دوباره شناسایی و مورد توجه قرار گیرد. همانطور که نقاشی قهوهخانهای از بدنه جامعه شناسایی شد و توانست خود را به هنر فاخر نزدیک کند. هنرمندان خودآموخته ممکن است سواد خواندن و نوشتن نداشته باشند، اما بیتجربه نیستند. آنها از اطرافشان، طبیعت و چیزهایی که میبینند آموختهاند.
او افزود: هنرمندان خودآموخته بین درون و بیرون خود، یکدستی دارند، یعنی همان جایی هستند که استادان فاخر هنر هستند و آنچه عرضه میکنند، خودِ خودشان است. به همین دلیل است که آثار آنها به دل مینشیند.
سومین جشنواره هنرمندان خودآموخته ۱۴ اسفندماه در عمارت مسعودیه تهران به نشانی بهارستان، خیابان مصطفی خمینی،خیابان امیرکبیر، خیابان ملت، بالاتر از ایستگاه مترو ملت افتتاح میشود و تا ۲۱ اسفند میزبان علاقهمندان به هنر خواهد بود.