به گزارش فرهنگ امروز به نقل ار ایرنا؛ سپهری پانزدهم مهرماه سال ۱۳۰۷ خورشیدی در کاشان دیده به جهان گشود. دوره ابتدایی و متوسطه را در کاشان گذراند و پس از فارغ التحصیلی در دوره دوساله دانشسرای مقدماتی پسران به استخدام اداره فرهنگ کاشان درآمد، سپس به تهران آمد و در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و همزمان به استخدام شرکت نفت در تهران درآمد.
سپهری در سال ۱۳۳۰ نخستین مجموعه شعر نیمایی خود را با نام «مرگ رنگ» منتشر کرد. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد و به دریافت نشان درجه اول علمی نایل آمد. در همین سال در چند نمایشگاه نقاشی در تهران شرکت کرد و دومین مجموعه اشعار خود را با عنوان «زندگی خواب ها» منتشر کرد. 
در مهرماه سال ۱۳۳۴ ترجمه اشعار ژاپنی از وی در مجله «سخن» به چاپ رسید. در مرداد ۱۳۳۶ به پاریس و لندن رفت و کارهای هنری خود را در نمایشگاه ها به معرض نمایش گذاشت. سپهری در نهایت اردیبهشت سال ۱۳۵۹ دیده از جهان فرو بست.
از آثار سپهری می توان به «آوار آفتاب»، «شرق اندوه»، «حجم سبز» و «هشت کتاب» اشاره کرد. آثار وی به انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، ایتالیایی، ژاپنی و چند زبان دیگر ترجمه شده است.

***سبک و زبان شعری 
مورخان ادبی، شعر فارسی را به ۲ دوره کلی تقسیم می کنند؛ دوره نخست که اشعار در قالب کلاسیک سروده می شد و دوره دوم که با عنوان «شعر نو» شناخته می شود.
شعر نو فارسی، آزادی و اختیار بسیاری را از نظر فرم و محتوا به شاعر می دهد. شعر نو می تواند دارای وزن یا بی وزن باشد چرا که استفاده از قافیه در شعر نو آزاد است. 
سپهری در آغازِ کار شاعری زیر تاثیر شعرهای «نیما یوشیج» پدر شعر نو فارسی بود و این تاثیر در آثار نخستین وی به خوبی مشهود است. با این حال سبک او پس از مدتی دستخوش دگرگونی هایی شد و شعرش با دیگر شاعران همدوره اش تفاوت پیدا کرد.
یکی از نکته های قابل بررسی، توجه به بافت و زمینه های اجتماعی در آثار سپهری است. برخی، مجموعه ی مرگ رنگ سپهری را به دلیل توجه به مسایلی همچون انتظار روزهای بهتر و تصویر تلاش های انسان، اجتماعی ترین کتاب اش می دانند. هر چند که دیدگاه های اجتماعی در اشعار سپهری چندان نیست اما به هر حال همین کورسوی اندک در آثار بعدی وی خاموش می شود. 
سپهری سعی کرده است که با قوه تخیل خود از اشیا تصویری زنده بسازد. مهمترین ویژگی اشعار سپهری نیز همین خلق تصاویر انتزاعی است که ریشه در تمایل او به هنر نقاشی دارد تا جایی که وی خود را بیش از آن که شاعر بداند، نقاش می شمرد. از این رو نمی توان تاثیر هنر نقاشی بر شعر او را نادیده گرفت. برخی معتقدند با آن که آثار سپهری سرشار از صورت های خیال و تعبیرهای تازه است، با این حال در مجموع از جریان های زمانه به دور بوده و دارای پراکندگی و ناهماهنگی است. 

***نگاه فلسفی در اندیشه سپهری
برخی بر این باورند که اشعار سپهری با مسایل هستی شناختی و فلسفی زمانه گره خورده است. یکی از مهمترین جنبه های شعر سپهری رویکرد «پدیدار شناختی» به معنای ساختارِ تجربه یا آگاهی است. این رویکرد را می توان در چند دفتر شعر سپهری همچون شرق اندوه، حجم سبز، «صدای پای آب» و «مسافر» به شکل پررنگی مشاهده کرد. در واقع با آن که سپهری به معنای دقیق کلمه یک فیلسوف نیست و نمی توان اندیشه های او را با توجه به تعریف ها و واژه های به کار رفته فیلسوفان مقایسه کرد اما در رویکرد کلی، تامل پدیدار شناختی عمیقی داشته است. از این ساحت، همسویی زیادی بین نظریه و اندیشه های وی با فیلسوفانی همچون «ادموند هوسرل»، «مارتین هایدگر»، «موریس مرلوپونتی» و «ژان پل سارتر» و روان شناسانی چون «اریک فروم» مشاهده می شود.(۱)
سپهری به عنوان یک نقاش سعی کرده به نوعی در موقعیتی میان هنر و فلسفه از طریق دگرسان دیدن، بدیهی ترین مولفه های وجودی را امکان پذیر کند. بنابر این پذیرفته شده ترین دیدگاه ها را به چالش می کشد تا پیش فرض های نگاه به اطراف و طبیعت تازه شود.
سپهری دنیای کنونی را کامل و بی نقص نمی داند، بنابر این به دنبال جهانی است که کمبودهای این جهان را نداشته باشد. این «آرمانشهر» سپهری را می توان به ۲ بخش کلی تقسیم کرد؛ نخست دنیای آرمانی و دلپذیر که ریشه در گذشته زندگی بشری دارد و دوم دنیایی است که آینده زندگی بشری را مد نظر دارد.(۲)

***نقد و بررسی
در عرصه شعر معاصر، پس از نیما یوشیج بیش از هر شاعر دیگری درباره سپهری سخن گفته شده است. در این زمینه، ستایش ها و نقدها از زمان حیات این شاعرِ نقاش تا به امروز ادامه دارد. ارتباط شعر و نقاشی سپهری، توجه شاعر به عرفان و فلسفه شرق، طبیعت گرایی، سادگی و صمیمیت در شعر، مفاهیم انتزاعی، زبان و سبک بیان از موضوع هایی است که درونمایه بیشتر نقدها نسبت به وی را شکل می دهد.(۳)
یکی از ویژگی های سروده های سپهری، گستره مخاطبان آثارش است. از این رو با آن که وی در میان نخبگان ادبی به عنوان یکی از پایه های اصلی شعر معاصر شناخته می شود، در میان مردم عامه نیز از اقبال خوبی برخوردار شده است. برخی نیز بر این باورند که بهره گیری سپهری از نمادها در اشعارش منجر به آن شده که دایره مخاطبانش خاص تر شوند.
بیشتر علاقه مندان به شعر، اشعار سپهری را دارای بن مایه های عرفانی می دانند. در همین زمینه «مصطفی محدثی خراسانی» شاعر معاصر معتقد است که عرفان اسلامی در شعر سپهری به شکل مستقیم دیده نمی شود اما با بررسی شالوده تفکر وی و واکاوی آن می توان عرفان اسلامی را به طور کامل در آن مشاهده کرد. «وحدت وجود» یکی از مبانی عرفان اسلامی است که در سراسر اشعار سپهری موج می زند و نگاه به هستی همواره خوب و یکپارچه است.(۴)
«محمدرضا شفیعی کدکنی» در مقام منتقد ادبی معتقد است که آثار سپهری ساخت شعری ندارند چرا که شعر وی به مانند زنجیره ای از مصراع های مستقل است که وزن هایی بدون قافیه آن ها را به هم پیوند می دهد. از این رو سپهری دورترین شخص از نیما و «مهدی اخوان ثالث» و «احمد شاملو» است. همچنین می توان گونه شعری سپهری را «سبک هندی» دانست که «مجازهای زبانی» بیشترین سهم را در ایجاد آن دارند.(۵)
به نظر می رسد در آثار سپهری کشف زندگی یک اصل همیشگی است و هنر در نگاه وی نیاز به یافتن و جست وجوی حقیقت دارد و ما امروز با آگاهی کامل از این رازِ تنگاتنگ با فهم و معنای هستی در آثار سپهری رو به رو هستیم. در واقع خاستگاه هنرمندانه سپهری، نیروی بی امان برای ترسیم یاری رساندن به انسان، از طریق بیان حقیقت در آفرینش های هنرمندانه آثارش بود.(۶)

پی نوشت ها:
۱- سام خانیانی، علی اکبر، «رویکرد پدیدار شناختی در شعر سهراب سپهری»، پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال یازدهم، شماره بیستم، بهار و تابستان۱۳۹۲، ص۱۳۸
۲- حریری، خلیل، «بررسی و مقایسه آرمانشهر سهراب سپهری و پاد آرمانشهر طاهره صفار زاده»، فصلنامه علمی پژوهشی زبان و ادبیات فارسی «ادب و عرفان»، تابستان۱۳۹۱، شماره ۱۱،ص۱۹۰
۳- پیروز، غلامرضا، «سهراب سپهری در ترازوی منتقدان»، دوفصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره جدید، شماره پنجم، پاییز و زمستان۱۳۸۴،ص۲۱
۴-«سپهری شاعری که قله های شعر انقلاب از او تاثیر پذیرفته است»، تارنمای خبرگزاری ایرنا قابل دسترس به نشانی:
http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=۸۰۸۴۷۰۷۶
۵- «شعر سهراب سپهری از نگاه مخالفان و موافقان»، تارنمای خبرگزاری ایسنا، قابل دسترس به نشانی:
http://isna.ir/fa/news/۹۲۰۷۱۴۰۸۶۸۸
۶- هادی، سهراب، «خوانشی از زندگی و آثار سهراب سپهری»، تارنمای آکادمی مطالعات ایرانی لندن، قابل دسترس به نشانی:
http://iranianstudies.org/fa