به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ نشست خبری معاون میراث فرهنگی به همراه مدیرکل امور موزه ها، مدیر امور پایگاه ها و مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی، محوطه ها و بناها پیش از ظهر روز یکشنبه بیست‌ویکم فروردین ماه در ساختمان سازمان میراث فرهنگی به مدت ۳ ساعت برگزار شد.
در این برنامه، محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور اقدامات و عملکرد این معاونت را در سال ۹۴ تشریح کرد و گفت: کار جدی را در مسجد کبود ایروان آغاز کرده ایم. امیدواریم امسال کار عملی مرمت آن را انجام دهیم. یکی دیگر از کارها تلاش برای عضویت ایران در هیات اجرایی ایکروم بود که اجرایی شد. ما خبردار شدیم دبیرکل ایکروم هم آمادگی خود را اعلام کرده که ملاقاتی در ایران داشته باشد. همچنین در سال گذشته ۷۹۰ کارگاه مرمتی در ۳۱ استان فعال شده اند.
معاون میراث فرهنگی کشور ادامه داد: می خواهیم میدان مشق، ساختمان های اطرافش و ساختمان های وزارت خارجه به موزه تبدیل شوند.
طالبیان به اموال وزارت خارجه نیز اشاره کرد و توضیح داد: اواخر سال ۹۳ معاون اول رئیس جمهور در بخشنامه ای به ثبت اموال منقول فرهنگی اشاره کرده بود. سال ۹۴ تعداد زیادی آمار دریافت شد. سال ۹۵ نیز باید ثبت آنها در اولویت قرار گیرد. وزارت خارجه نیز اموال زیادی دارد که باید ثبت شود، چون ثروت کشور محسوب می شود. بحث بوم‌گردی نیز در سال گذشته مخاطبان زیادی داشت. بیش از ۱۰۰ تقاضا برای کاربری بناهای تاریخی به بوم‌گردی داده شد که به امضاء رسید. در جایی مانند شهر یزد بیش از ۱۹ تقاضا وجود داشته است.
برگزاری بازی چوگان در روز ۳۱ فروردین
وی به روز جهانی محوطه ها و بناهای تاریخی اشاره کرد و گفت: شعار ایکوموس میراث ورزشی است. این شعار نشان می دهد که میراث فرهنگی فقط در تاریخ خلاصه نمی شود بلکه همه جوانب را در نظر می گیرد، به همین دلیل مجموعه های معاصر هم بسیار مهم هستند. این نشان می دهد میراث فرهنگی ابعاد مختلفی دارد. ما در سال گذشته تعدادی از میراث ورزشی را ثبت کرده‌ایم، امسال هم به دلیل اعلام این شعار از استان ها خواسته ایم هر کسی که می تواند میراث ورزشی را معرفی کند تا با همکاری وزارت ورزش برای ثبت آن اقدام کنیم. همچنین با این وزارتخانه توافق شده تا در روز سی و یکم فروردین ماه بازی چوگان را در میدان فرح‌آباد برگزار کنیم؛ چراکه در ایام نوروز امسال نیز پرونده آن به یونسکو ارسال شد.
معاون میراث فرهنگی کشور تصریح کرد: میدان اسب سواری گنبد میدان بسیار مهمی است. زمانی که ارزیاب ایکوموس به دیدن آن رفت، اعلام کرد که اسب سواری می تواند به عنوان میراث معاصر منحصربه فرد باشد و در فهرست جهانی قرار گیرد. به همین دلیل پرونده ثبت آن به دفتر ثبت آثار تاریخی ارسال شده است.
طالبیان افزود: کنگره تاریخ معماری و شهرسازی در سال ۹۵ جزو اولویت های ما است. تعدادی از استان ها در این زمینه مشغول کار هستند. همچنین یکسری کار مشترک با کشورهای صاحبنام در ایتالیا، آلمان و کشورهای دیگر شروع شده است.
وی افزود: در حوزه توسعه مشارکت های جهانی بعد از سال ها به فهرست میراث فرهنگی موقت یونسکو ۳۰ اثر دیگر اضافه شد و تعدادی از آثار نیز در حال تکمیل پرونده هستند.
در ادامه این نشست، محمدرضا کارگر مدیر کل امور موزه های کشور بیان کرد: روزی که مردم خودشان از موزه ها و بناهای تاریخی حفاظت کنند، روز موفقیت ما است. در آن روز دیگر سازمان میراث فرهنگی وظیفه حفاظتی ندارد. ما باید به این مرحله برسیم که مردم خودشان حافظ میراث کشور باشند.
وی افزود: سال گذشته از نظر مالی سال خوبی برای ما نبود ولی احساس فشار مالی ما را اذیت نکرد، چون تقاضای ایجاد موزه از سوی مردم بود تا اینکه ما موزه ایجاد کنیم.
برگزاری نمایشگاه «تمدن مایاها» در ایران
مدیر کل امور موزه های کشور به برگزاری نمایشگاه «تمدن مایاها» در ایران اشاره کرد و گفت: نمایشگاه «تمدن مایاها» یا «مایاها زبان زیبایی ها» توسط کشور مکزیک در ایران برگزار می شود. همیشه به ما انتقاد می کردند که شما آثار تاریخی را از کشور خارج می کنید ولی آنها نمایشگاهی در ایران برگزار نمی کنند، اما اکنون این نمایشگاه در تهران به مدت ۵ ماه برگزار خواهد شد. ما در این باره با کمبود سالن تمام عیار برای نمایشگاه های موزه ای خارجی با استانداردهای لازم مواجه هستیم که باید این ضعف جبران شود چون اکنون جایی مانند موزه لوور آمادگی برگزاری نمایشگاه در تهران را دارد.
کارگر ادامه داد: یکی از چالش های ما ادغام مجدد پژوهشگاه میراث فرهنگی با معاونت میراث فرهنگی است. ادغام این دو می تواند شرایط مناسبی را ایجاد کند.
در ادامه این برنامه، فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی گفت: در سال ۹۲ در همه حوزه ها تنها ۴ اثر ثبت شد اما امروزه در سال ۹۴ بیش از ۶۰۰ اثر در فهرست میراث ملی ثبت شده و ۱۶۸ اثر نیز تعیین حریم شده اند. حریم برخی از آثار بسیار مهم است ولی تعیین آن کار آسانی نیست مانند حریم قنات قصبه، میدان ارومیه و...
نظری ادامه داد: در سال گذشته فرهنگ پخت نان های نازک با کشورهایی مانند آذربایجان، قرقیزستان و ترکیه تدوین و به یونسکو ارسال شد. امسال تکلیف آن پرونده روشن خواهد شد. همچنین ما می بایست تا میراث منقول را نیز ثبت می کردیم اما در سال های گذشته تنها یک اثر در این فهرست ثبت شد. در سال ۹۲، ۱۰ اثر منقول برای اولین بار در فهرست میراث ملی قرار گرفت و امروزه این تعداد به ۵۷ اثر رسید.
پرونده بیابان لوت در استانبول بررسی می شود
مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی به ثبت میراث طبیعی نیز اشاره کرد و افزود: برای اولین بار سه اثر طبیعی تعیین حریم شدند. از سال ۸۷ به این طرف تعیین جریم میراث طبیعی جزء وظایف ما بود اما اقدامی انجام نشد. سال گذشته پرونده بیابان لوت به یونسکو ارسال شد تا تیرماه امسال در شهر استانبول مورد بررسی قرار گیرد. با ثبت این اثر نخستین میراث طبیعی ایران در فهرست جهانی قرار می گیرد. همچنین پرونده چند ملیتی نوروز نیز امسال دارای ۱۲ عضو شده است. کاری که در این رابطه انجام شد، ایجاد نوروزگاه ها در کشور بود که آیین های نوروزی هر منطقه را شناسایی می کردند. در این باره کتاب «نوروز ملل» و «دو فصلنامه اختصاصی نوروز» نیز منتشر شده است.
میثاقیان مسئول دفتر محوطه ها و بافت های تاریخی نیز گفت: محدوده ۱۶۸ شهر تاریخی در شورای عالی شهرسازی و معماری تثبیت و ابلاغ شده است. ما ۸۷۵ شهر تاریخی داریم که برای آنها محدوده تعیین می شود.
فرهاد عزیزی مدیرکل امور پایگاه های میراث جهانی نیز در این برنامه گفت: سال ۹۴ سال مالی و بسیار سختی برای ما بود ولی توانستیم بسیاری از برنامه ها را محقق کنیم. ما در سال ۹۲، ۵ پایگاه فعال داشتیم. در سال ۹۳، ۲۰ پایگاه و در سال ۹۴ بالای ۵۰ پایگاه ملی فعال شدند. همچنین برای بیشتر پایگاه های میراث جهانی، هیات امنا تشکیل شده است. نوروز امسال بسیاری از مردم و مسافران لحظه تحویل سال را در کنار آثار تاریخی گذراندند. مانند تخت جمشید و پاسارگاد.
در ادامه این برنامه، طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در بخش پرسش و پاسخ خبرنگاران گفت: وضعیت بافت تاریخی شیراز نگران کننده است. به ویژه اتفاقاتی که در اطراف شاه چراغ می افتد. همه معتقدند که از لحاظ کارشناسی و تخصص شهرسازی اتفاقی که در اطراف حرم امام رضا(ع) افتاد می توانست بهر باشد و نگران آن هستیم که شیراز هم به این مشکلات دچار شود. من شخصا در سال گذشته مجبور شدم که به بازدید از چند بنای تاریخی بروم. یکی از آنها کاخ گلستان بود که مشکلاتی در کابل ها داشت و ممکن بود آتش بگیرد چون ۱۵ سال نگهداری می شدند ولی حفاظت درستی از آنها انجام نمی گرفت. با اینکه منابع مالی نداشتیم ولی توانستیم به این مجموعه سامان دهیم.
وی درباره انتصابات انجام شده در کاخ موزه های تهران نیز افزود: در کاخ نیاوران بعد از به وجود آمدن مسائلی مجبور به تغییر مدیریت آن شدیم. در سال گذشته دچار گرفتاری هایی در سعدآباد شده بودیم چون این کاخ هر ماه دو بار تعطیل می شد، آن هم بعد از برجام به دلیل حضور میهمانان خارجی. اولویت امسال ما این است که به این موضوع توجه بیشتری کنیم. مدیریت این مجموعه تغییر کرد تا بتوانیم فکری به حال این موضوع کنیم.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی با اعلام خبر ثبت ترمینال ۱ فرودگاه مهرآباد در فهرست آثار ملی گفت: ثبت ترمینال ۱ فرودگاه مهرآباد با کل مجموعه فرودگاهی آن در روز ۱۲ فروردین برای جلوگیری از ایجاد تغییرات ثبت شد. در بحث میراث ناملموس، ورود امام خمینی به ایران از این ترمینال آن را حائز ارزش می‌کند. قرار بود که با حضور وزیر راه در روز ۱۲ فروردین این خبر اعلام شود که به دلیل اینکه دکتر آخوندی در مراسم دیگری حضور داشتند اعلام این خبر به امروز موکول شد.
در ادامه این برنامه، کارگر مدیر امور موزه های کشور نیز گفت: جایی مانند کاخ گلستان باید به صورت الکترونیکی حفاظت شود. موزه ملی تنها چهار دوربین داشت که فقط عکس می گرفت، اما اکنون ۳۰۰ دوربین مداربسته دارد. ما باید به سمت حفاظت الکترونیکی و نامحسوس برویم و حفاظت موزه ها را برداریم. جایی مانند خانه هنرمندان حفاظت فیزیکی نمی شود، مردم خودشان حفاظت می کنند. باید موزه ها محلی برای رویدادهای فرهنگی باشد. چون نبض شهر و تحولات اجتماعی باید در موزه ها بزند.
واگذاری ساختمان سابق کتابخانه ملی به موزه علوم شتاب‌زده بود
کارگر درباره بازپس گیری ساختمان کتابخانه ملی به موزه ملی ایران گفت: آقای صالحی امیری در این باره قصد دارد تا ساختمان سابق کتابخانه ملی را به موزه کتاب و کتابت تبدیل کند. واگذاری آن به موزه علوم و فناوری امری شتاب‌زده و مطالعه نشده بود. یک ساختمان تاریخی نمی تواند موزه مدرن را نمایش دهد، اما این ساختمان به موزه علوم اجاره داده شده بود که باید بحث حقوقی آن حل شود.
وی درباره افتتاح شتاب زده موزه دوران اسلامی و اشکالاتی که در ویترین سازی آن وجود دارد، توضیح داد: افتتاح این موزه بر افکار فرهنگی جامعه و سازمان میراث فرهنگی فشار وارد کرده است و می گفتند این سازمان توان راه اندازی این موزه را ندارد باید این موزه را از مرگ مغزی نجات می دادیم. در این حال اگر دستی تکان بخورد، امیدوار می شویم. ما دو راه حل داشتیم یکی آنکه همه آنچه در موزه دوران اسلامی بود را دور می ریختیم و دوباره از نو طراحی می کردیم. در این باره باید ۱۲ تا ۱۴ میلیارد تومان وسایل را دور می انداختیم که این برخلاف مصالح جامعه بود، از طرف دیگر پول هم نداشتیم. می دانستیم که ویترین ها برای این کار مناسب نیستند ولی ناچار بودیم از آن استفاده کنیم.
زیرزمین موزه ملی انبار اموال توقیفی شده بود
کارگر همچنین به مخزن موزه ملی ایران اشاره کرد و گفت: هر شی که پیدا می شد را درون زیرزمین موزه ملی انبار کرده بودند. این زیرزمین به انبار اشیاء توقیفی تبدیل شده بود که باید برای هر کدام از آنها گرفته و آنها را ساماندهی می کردند. بخشی از آنها با رأی دادگاه به موزه های مرتبط برگشت داده شد ولی بخش زیادی از آنها هم تقلبی بوده است. از آنجا که مکان مناسبی در موزه خراسان رضوی ایجاد شده گفتیم که تمام اشیاء و پرونده آنها به این موزه برود و این موزه روند ساماندهی آنها را در پیش بگیرد.
مدیر امور موزه های کشور در پاسخ به سوالی درباره ساماندهی بانک سفال نیز تصریح کرد: این کار توسط آقای علیزاده در حال انجام است. این پروژه ای است که با شیکاگو انجام دادیم و تمام سفال ها در حال کدگذاری هستند. هر سفال از هر منطقه ای که به دست آمده، نقطه گذاری شده تا بانک سفال به عنوان بزرگترین بانک سفال جهان ایجاد شود.
کارگر در پاسخ به این سوال که برگزاری نمایشگاه آثار ایرانی در خارج از کشور چقدر نیاز به مصوبه هیات دولت دارد، گفت: طبق آیین نامه، مصوبه ای نیاز نیست. رئیس سازمان میراث فرهنگی می تواند دستور خروج آثار را بدهد. در مواردی متاسفانه اصرار شده بود که باید هیات دولت اجازه بدهد که آن هم به خاطر فضای حاکم در کشور بود و یا اینکه بار مسئولیت به دوش هیات دولت بیاندازند، اما اکنون نیازی به این کار نیست.
وی به موزه های استانی نیز اشاره و تصریح کرد: موزه فرش، آبگینه و رضا عباسی موزه های ملی هستند که مدیریت آنها استانی شده است. باید این موضوع اصلاح شود و دوباره در سطح ملی قرار گیرند.
فرهاد عزیزی مدیر امور پایگاه های میراث جهانی نیز در پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا هنوز درآمد موزه ها به اداره های میراث فرهنگی استان ها داده می شود، گفت: پایگاه ها مسئولیت نظارت را دارند ولی تفویض اختیار به آنها داده نشده است، این مشکل همچنان برای ما وجود دارد.
در تکمیل این مطلب، طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور توضیح داد: دولت هر کجا که پول کم می آورد اول از طرح های تملک دارایی می زند، به پایگاه های میراث جهانی مانند طرح های عمرانی نگاه می شود. آخر سال به خزانه رفتم و گفتم که ۶۰ درصد نیروهای ما در این پایگاه ها استادکار و مرمت‌گر هستند، اگرچه پروژه ای کار می کنند، اما باید حقوق آنها را پرداخت کرد. امسال باید به دنبال آن برویم که جریان و ساختار اداری آنها طرح ریزی شود. اکنون تقریبا همه مطالبات پایگاه ها داده شده است.
تعدادی از بناهای تاریخی به اشتباه وارد فهرست مزایده شده‌اند
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا برخی از بناهای نفیس در فهرست مزایده قرار گرفته اند، گفت: برخی از بناها نباید وارد این فهرست می شد. ساختمان کوشک، یکی از بناهایی است که اکنون از آن به عنوان دفتر میراث ناملموس استفاده می شود یا چند بنای دیگر نیز به اشتباه وارد این فهرست شده اند. من به مسئول صندوق احیای آثار تاریخی این موارد را گفته ام که باید از این فهرست حذف شوند.
معاون میراث فرهنگی کشور درباره واگذاری عمارت نفیس مسعودیه، خانه عامری ها و مجموعه وکیل شیراز توضیح داد: عمارت مسعودیه مشکلات حقوقی دارد. اگر به سازمان میراث فرهنگی برگردد، دوباره به بخش خصوصی واگذار نمی شود. بحث مسعودیه این بود که نمی توان از آن به عنوان مرکز اقامت استفاده کرد پس باید تغییر کاربری داده می شد، اگرچه سرمایه گذاران آن در پروژه هتل عامری ها خوب کار کردند، اما آنها می گویند که قرارداد ما درباره سه بنای تاریخی است اگر یکی از آنها را می خواهید بگیرید، باید دو بنای دیگر نیز گرفته شود. این در حالی است که در کاروانسرای وکیل کاری انجام نداده اند.